Συμβουλίου της Επικρατείας (Β΄ Τμήματος)
Αριθ. απόφασης: 305/2003
Πρόεδρος: Φ. Στεργιόπουλος, Αντιπρόεδρος ΣτΕ,
Εισηγητής: Κ. Βιολάρης, Πάρεδρος ΣτΕ
Δικηγόροι: Σ. Σούρλας, Κ. Κατσούλας, Πάρεδρος Ν.Σ.Κ.

Φορολογία Εισοδήματος - Κώδικας Φορολογικής Δικονομίας (Ν. 2339/1955 και άρθρο 74 του Κ.Φ.Δ.)

Μετατροπή ομορρύθμου εταιρίας σε ανώνυμη κατά το Ν.Δ. 1297/1972. Ενεργητική νομιμοποίηση: Η μετατροπή ομόρρυθμης εταιρίας σε ανώνυμη εταιρία, πριν από τον Ν. 2339/1995, δεν επάγεται την συνέχιση της νομικής προσωπικότητας της ομόρρυθμης εταιρίας στο πρόσωπο της ανώνυμης, γιατί η μετατροπή αυτή πραγματοποιείται με τη λύση της ομόρρυθμης και την ίδρυση της ανώνυμης εταιρίας. Ως εκ τούτου, η προερχομένη από τη μετατροπή αυτή ανώνυμη εταιρία, δεν μπορεί, για μόνο το λόγο ότι προέρχεται από την εν λόγω μετατροπή, να ασκεί τα δικαιώματα της λυθείσας ομόρρυθμης εταιρίας, όπως το δικαίωμα άσκησης προσφυγής κατά φύλλου ελέγχου που έχει εκδοθεί στο όνομα της λυθείσης ομόρρυθμης εταιρίας, τέτοιο δε δικαίωμα δεν έχει ούτε από το άρθρο 74 του ΚΦΔ, εφόσον δεν είναι άμεσα βαρυνόμενη από την πράξη, ούτε και από διάταξη ουσιαστικού νόμου. Η διεξαγωγή των σχετικών δικών ενεργείται παραδεκτά μόνο εκ μέρους των, κατά τον χρόνο της μετατροπής, ομορρύθμων εταίρων αυτής.

Απορρίπτεται αίτηση αναίρεσης φορολογουμένου.

[...] 3. Επειδή, η μετατροπή ομόρρυθμης εταιρίας σε ανώνυμη, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.Δ. 1297/1972 (ΦΕΚ 217 τ. Α) έχει τις φορολογικής φύσεως συνέπειες που ορίζονται στο νομοθέτημα αυτό, πριν όμως από το Ν. 2339/1995 (άρθρο 17) (Α΄ 204), ο οποίος ρύθμισε θετικά το θέμα, δεν υπήρχε διάταξη νόμου που να προέβλεπε τη συνέχιση της νομικής προσωπικότητας της ομόρρυθμης στο πρόσωπο της ανώνυμης, γιατί η μετατροπή αυτή πραγματοποιείται με τη λύση της ομόρρυθμης και την ίδρυση της ανώνυμης εταιρίας, σύμφωνα με τις διατάξεις για τις ανώνυμες εταιρίες. Από αυτό παρέπεται ότι η ανώνυμη εταιρία, που προήλθε από τη μετατροπή αυτή, δεν μπορεί, για μόνο το λόγο ότι προέρχεται από την εν λόγω μετατροπή, να ασκεί τα δικαιώματα της λυθείσας ομόρρυθμης εταιρίας, όπως το δικαίωμα άσκησης προσφυγής κατά φύλλου ελέγχου που έχει εκδοθεί στο όνομα της λυθείσας ομόρρυθμης εταιρίας, τέτοιο δε δικαίωμα δεν έχει ούτε από το άρθρο 74 του Κώδικα Φορολογικής Δικονομίας, εφόσον δεν είναι άμεσα βαρυνόμενη από την πράξη, αλλά ούτε και διάταξη του ουσιαστικού νόμου της παρέχει ειδικά τέτοιο δικαίωμα.

4. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση εις βάρος της ομόρρυθμης εταιρίας "Χ.Κ και Σία ΟΕ", η οποία είχε μετατραπεί σε ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία "Χ. Κ. Ανώνυμη Βιομηχανική Εμπορική Εταιρία Βιομηχανία Η.Κ και Η.Ε." κατά τις διατάξεις του Ν.Δ. 1297/1972 από την 8.9.1988 ημερομηνία δημοσίευσης του Καταστατικού της ανώνυμης αυτής εταιρίας στο ΦΕΚ υπ΄ αριθμ. 2902/8.9.1988, τεύχος ΑΕ και EΠΕ εκδόθηκαν τα προαναφερόμενα στη δεύτερη σκέψη υπ΄ αριθμ. 46/1993 φύλλο ελέγχου και υπ΄ αριθμ. 29/1993 πράξη επιβολής προστίμου του Προϊσταμένου της ΔΟΥ (..). Τούτο δε με την αιτιολογία ότι μετά από έλεγχο διαπιστώθηκε η εξ υπαρχής μη συνδρομή των προϋποθέσεων απαλλαγής από το φόρο μεταβίβασης ακινήτων του άρθρου 3 παρ. 1 του Ν.Δ. 1297/1972 για την εισφορά, κατά την παραπάνω "μετατροπή" της κατά το Ν. 1297/1972, τεσσάρων ορόφων κτιρίου που βρίσκεται στην οδό ..., αριθμ. 51 του Δήμου Α.Δ. από την ομόρρυθμη εταιρία στη συνιστώμενη ανώνυμη εταιρία. Κατά των ανωτέρω πράξεων άσκησε προσφυγή, όπως αναγράφεται στο σχετικό δικόγραφο, "η ομόρρυθμη εταιρία με την επωνυμία Χ.Κ ΚΑΙ ΣΙΑ ΟΕ η οποία μετετράπη σε ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία Χ.Κ ΑΒΕΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Η.Ε. ΚΑΙ Η.Ε. και τον διακριτικό τίτλο Β. Α.Ε".

Η προσφυγή αυτή απορρίφθηκε με την πρωτόδικη απόφαση με την ακόλουθη αιτιολογία: "Η μετατροπή ομόρρυθμης εταιρίας σε ανώνυμη εταιρία με τις διατάξεις του Ν.Δ. 1297/1972... δεν επάγεται τη συνέχιση της νομικής προσωπικότητας της ομόρρυθμης εταιρίας στο πρόσωπο της ανώνυμης ... και, επομένως, η αμφισβήτηση καταλογιστικών πράξεων, οι οποίες εκδίδονται σε βάρος της ομόρρυθμης εταιρίας μετά την ως εκ της μετατροπής αυτής σε ανώνυμη εταιρία διάλυση αυτής, ενεργείται παραδεκτώς μόνον εκ μέρους των κατά τον χρόνο της εν λόγω μετατροπής ομορρύθμων εταιριών αυτής, δοθέντος ότι η ανώνυμη εταιρία, η οποία προέρχεται από τη μετατροπή ... δεν καθίσταται ... καθολική ή οιονεί καθολική διάδοχος της λυθείσης ομόρρυθμης εταιρίας και, ως εκ τούτου δεν νομιμοποιείται προς διεξαγωγή των σχετικών δικών ... Η κρινόμενη προσφυγή, η οποία κατατέθηκε την 11.1.1994 ... ασκείται παρ΄ ανυπάρκτου νομικού προσώπου και, επομένως, είναι απορριπτέα ως απαράδεκτη, δοθέντος ότι βάσει των όσων εκτίθενται ... η φερόμενη ως ασκούσα την κρινόμενη προσφυγή ομόρρυθμη εταιρία "Χ.Κ. ΚΑΙ ΣΙΑ ΟΕ" λύθηκε κατά την 8.9.1988, οπότε δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (τεύχος ΑΕ & ΕΠΕ 2902/8.9.1988) το καταστατικό της προκυψάσης εκ μετατροπής της ομόρρυθμης αυτής εταιρίας ανώνυμης εταιρίας "Χ.Κ ΑΒΕΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Η.Ε. ΚΑΙ Η.Ε." και επομένως, μόνοι νομιμοποιούμενοι προς άσκηση της κρινόμενης προσφυγής... είναι τα κατά την ημερομηνία της λύσεως της προαναφερθείσης ομόρρυθμης εταιρίας "Χ.Κ ΚΑΙ ΣΙΑ ΟΕ" μέλη αυτής". Η έφεση που άσκησε κατά της απόφασης αυτής, όπως αναγράφεται στο σχετικό δικόγραφο, η παραπάνω εταιρία άσκησε και την προσφυγή, απορρίφθηκε από το διοικητικό εφετείο με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση του κατ΄ επικύρωση της παραπάνω κρίσης της πρωτόδικης απόφασης.

5. Επειδή, η κρινόμενη αίτηση ασκείται, όπως αναγράφετω στο δικόγραφό της, από την ίδια εταιρία που άσκησε την προσφυγή και την έφεση, δηλαδή την "ομόρρυθμη εταιρία Χ.Κ ΚΑΙ ΣΙΑ ΟΕ η οποία μετατράπη σε ανώνυμη εταιρία με την επωνυμία Χ.Κ ΑΒΕΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Η.Ε. ΚΑΙ Η.Ε. και τον διακριτικό τίτλο Β. ΑΕ". Με το προσκομιζόμενο πληρεξούσιο, την πληρεξουσιότητα προς τον υπογράφοντα την κρινόμενη αίτηση και παραστάντα κατά τη συζήτηση δικηγόρο χορηγεί η παραπάνω δεύτερη ανώνυμη εταιρία, που έχει τον διακριτικό τίτλο "Β. ΑΕ". Επομένως, καθόσον αφορά την παραπάνω ομόρρυθμη εταιρία, που αναγράφεται στο δικόγραφο της αναίρεσης ως ανωρεσείουσα, η κρινόμενη αίτηση πρέπει ν΄ απορριφθεί ως απαράδεκτη, σύμφωνα με το άρθρο 27 του Π.Δ. 18/1989, διότι αυτή δεν νομιμοποίησε τον δικηγόρο που την υπογράφει με έναν από τους τρόπους που ορίζονται στο άρθρο αυτό. Όπως δε προκύπτει από το από 8.3.2001 αποδεικτικό της επιμελήτριας του Δικαστηρίου Μ.Σ., αντίγραφο της πράξης του Προέδρου του Τμήματος που προσδιορίζει δικάσιμο και εισηγητή της υπόθεσης, επιδόθηκε νομοτύπως και εμπροθέσμως στον αντίκλητο της αναιρεσείουσας παραπάνω δικηγόρο, σύμφωνα με τα άρθρα 21 παρ. 4 και 18 παρ. 1 και 5 του Π.Δ. 18/1989, όπως η παρ. 4 του άρθρου 21 αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 32 του Ν. 2721/1999.

6. Επειδή, η κρινόμενη αίτηση ασκείται παραδεκτώς από την παραπάνω δεύτερη ανώνυμη εταιρία, η οποία νoμιμoποίησε το δικηγόρο που υπογράφει την αίτηση με το προαναφερόμενο πληρεξούσιο και η οποία προήλθε από τη συγχώνευση της πρώτης παραπάνω ανώνυμης εταιρίας (ΦΕΚ 134, Τεύχος ΑΕ και ΕΠΕ), στην οποία είχε "μετατραπεί" κατά προεκτεθέντα η ομόρρυθμη εταιρία.

7. Επειδή, η παραπάνω κρίση του διοικητικού πρωτοδικείου, που επικυρώθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση, ότι η ανώνυμη εταιρία, που προήλθε από την μετατροπή της ομόρρυθμης εταιρίας, δεν ενομιμοποιείτο σε άσκηση προσφυγής κατά των εκδοθεισών στο όνομα της λυθείσας ομόρρυθμης εταιρίας ένδικων καταλογιστικών πράξεων, υπό το νομοθετικό καθεστώς του έτους της "μετατροπής" είναι νόμιμη σύμφωνα με τα εκτεθέντα παραπάνω στην τρίτη σκέψη, όσα δε αντίθετα προβάλλονται με την κρινόμενη αίτηση πρέπει ν΄ απορριφθούν ως αβάσιμα.

8. Επειδή, όπως αναφέρεται παραπάνω στην τρίτη σκέψη, η ανώνυμη εταιρία που προήλθε από την προαναφερόμενη "μετατροπή" της ομόρρυθμης εταιρίας "Χ.Κ και Σία ΟΕ" δεν μπορεί για μόνο το λόγο αυτό να ασκεί τα δικαιώματα της εταιρίας αυτής, όπως το δικαίωμα άσκησης προσφυγής κατά καταλογιστικών πράξεων που έχουν εκδοθεί στο όνομα της ομόρρυθμης αυτής εταιρίας. Επομένως, οι λόγοι αναίρεσης με τους οποίους η αναιρεσείουσα ανώνυμη εταιρία προβάλλει α) ότι έπρεπε να θεωρηθεί ότι παραδεκτώς η ένδικη προσφυγή ασκήθηκε από την παραπάνω ομόρρυθμη εταιρία και β) ότι οι ένδικες καταλογιστικές πράξεις, που εκδόθηκαν στο όνομα της ομόρρυθμης αυτής εταιρίας, ήταν πλημμελείς και ακυρωτέες πρέπει ν΄ απορριφθούν ως απαράδεκτοι, διότι η αναιρεσείουσα ανώνυμη εταιρία δεν έχει έννομο συμφέρον να τους προβάλει, δοθέντος ότι αφορούν την τρίτη (ως προς αυτήν) ομόρρυθμη εταιρία.

9. Επειδή, ενόψει τούτων, η κρινόμενη αίτηση πρέπει ν΄ απορριφθεί και ως προς την αναιρεσείουσα ανώνυμη εταιρία.