`Αρειος Πάγος (B1΄ Πολιτικό Τμήμα)
Αριθ. απόφασης: 111/2004
Δικαστής: Χαράλαμπος Γεωργακόπουλος
Αρεοπαγίτες: Λέανδρος Ρακιντζής, Ιωάν. Δαβίλλας,
Πολύκ. Βούλγαρης και Γεώρ. Αμελαδιώτης

[...] Ι. Κατά το άρθρο 559 αρ.1 του ΚΠολΔ αναίρεση επιτρέπεται όταν παραβιάσθηκαν κανόνες ουσιαστικού δικαίου, στους οποίους περιλαμβάνονται και οι ερμηνευτικοί κανόνες των δικαιοπραξιών (Α.Κ. 173,200). Οι κανόνες αυτοί εφαρμόζονται σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνεται κενό στην ερμηνευομένη σύμβαση ή γεννάται αμφιβολία για την έννοια των βουλήσεων που δηλώθηκαν. Το δικαστήριο, που διαπιστώνει την ύπαρξη κενού ή αμφιβολίας, δεν υπόκειται κατά τούτο στον ακυρωτικό έλεγχο, αλλά αν παραλείψει, παρά τη διαπίστωση αυτή, να προσφύγει στους κανόνες της καλής πίστεως και των συναλλακτικών ηθών ή παραβιάσει τους κανόνες αυτούς, η απόφασή του ελέγχεται για παραβίαση των παραπάνω άρθρων του Α.Κ. Τέτοια παραβίαση μπορεί να συντελείται και εκ πλαγίου, δηλαδή κατά τρόπον που να μη καθιστά εφικτό τον ακυρωτικό έλεγχο της ορθής εφαρμογής των ερμηνευτικών κανόνων, όπως όταν δεν εκτίθεται στην απόφαση του δικαστηρίου της ουσίας με σαφήνεια και πληρότητα όλα τα πραγματικά περιστατικά που διαπιστώθηκαν για τους σκοπούς της ερμηνείας της σύμβασης και ιδίως η διαπίστωση της δήλωσης βουλήσεως οπότε η απόφαση αυτή στερείται νόμιμης βάσης και υπόκειται στο λόγο αναιρέσεως του άρθρου 559 αρ.19 ΚΠολΔ. Στην προκειμένη περίπτωση το Εφετείο με την προσβαλλομένη απόφασή του, όπως από αυτή προκύπτει, δέχθηκε τα εξής: Η αναιρεσίβλητη αλλοδαπή εταιρεία, πλοιοκτήτρια του υπό ελληνική σημαία ποντοπόρου πλοίου ........., νηολογίου ΄Ανδρου, ενεργώντας δια της αντιπροσώπου της στην Ελλάδα εταιρείας περιορισμένης ευθύνης, με την επωνυμία "................", στις 24/4/1998 συνήψε εγγράφως με τον αναιρεσείοντα σύμβαση ναυτολογήσεως. Με αυτή τον προσέλαβε για να εργασθεί στο παραπάνω πλοίο της ως "μαγειροκαμαρώτος" αντί μηνιαίων συνολικών αποδοχών 790.000 δραχμών. Από τη σύμβαση αυτή κατά την ανέλεγκτη κρίση του Εφετείου προκύπτει ότι ανατέθηκε στον αναιρεσείοντα να εκτελεί παράλληλα καθήκοντα μαγείρου και θαλαμηπόλου, υπάρχει όμως κενό και αμφιβολία εάν του ανατέθηκαν εξ ολοκλήρου τα καθήκοντα του μαγείρου και του θαλαμηπόλου ή κυρίως τα καθήκοντα του μαγείρου και μέρος των καθηκόντων του θαλαμηπόλου. Το Εφετείο, λαμβάνοντας υπόψη τα κατά την ανέλεγκτη κρίση του αποδειχθέντα πραγματικά περιστατικά: α) Ότι στο πλοίο απησχολούντο δύο βοηθοί θαλαμηπόλοι, οι οποίοι εκτελούσαν όλες τις βοηθητικές εργασίες ώστε να μη απαιτείται η εξ ολοκλήρου απασχόληση του αναιρεσείοντος στα καθήκοντα θαλαμηπόλου και β) ΄Ότι αυτός εκτελούσε τα καθήκοντα αυτά κατά το ήμισυ έκρινε ότι ο αναιρεσείων δικαιούται α) εξ ολοκλήρου των μηνιαίων αποδοχών μαγείρου και β) το 50% των αποδοχών θαλαμηπόλου. Με τις παραδοχές του αυτές δεν παραβίασε τους ερμηνευτικούς κανόνες των άρθρων 173 και 200 Α.Κ., αφού, διαπιστώνοντας το κενό και την αμφιβολία, προσέφυγε σ΄ αυτούς, τους εφάρμοσε και εξέθεσε όλα τα πραγματικά περιστατικά που διαπιστώθηκαν για τους σκοπούς της ερμηνείας. Και στη συνέχεια εφήρμοσε τις διατάξεις των άρθρων 361 και 648 ΑΚ. Και επεδίκασε στον αναιρεσείοντα τις νόμιμες αποδοχές του. Εξ άλλου δεν παραβίασε, με τη μη εφαρμογή των, τις διατάξεις των άρθρων 3, 174, 665, 659, 679, 680 Α.Κ. και 57 Κ.Ι.Ν.Δ., οι οποίες είναι άσχετες με την προκειμένη υπόθεση. Επομένως, οι περί του αντιθέτου και από τον αριθμό 1 του άρθρου 559 ΚΠολΔ πρώτος, δεύτερος και τρίτος λόγοι του αναιρετηρίου είναι αβάσιμοι και πρέπει ν΄ απορριφθούν.

ΙΙΙ. Το Εφετείο με την προσβαλλομένη απόφασή του, όπως από αυτή προκύπτει, δέχθηκε τα ακόλουθα: Για την ασφαλή σύνθεση του παραπάνω πλοίου δεν προβλέπετο η ειδικότητα του θαλαμηπόλου ή βοηθού θαλαμηπόλου καθώς και του μαγείρου. Στις καταστάσεις προσωπικού του πλοίου ο αναιρεσείων αναγράφεται ως μάγειρας και περαιτέρω αναγράφονται σ΄ αυτές τα ονόματα δύο μελών του πληρώματος ως βοηθών θαλαμηπόλου και από το μήνα Ιούλιο 1998 αναγράφεται και το όνομα ενός μέλους του πληρώματος ως θαλαμηπόλου. Στον αναιρεσείοντα ανατέθηκαν τα καθήκοντα του μαγείρου και παράλληλα και καθήκοντα θαλαμηπόλου όχι όμως πλήρη αλλά περιορισμένα κατά τα το ήμισυ, γιατί τα καθήκοντα του θαλαμηπόλου εκτελούντο κυρίως από τους δύο προσληφθέντες, όπως προεξετέθη, βοηθούς θαλαμηπόλου και μετά τον Ιούλιο του 1999 από τον προσληφθέντα θαλαμηπόλο. Με τις παραδοχές του αυτές το Εφετείο περιέλαβε στην απόφαση του επαρκείς και χωρίς αντιφάσεις αιτιολογίες για το ζήτημα των καθηκόντων που ανατέθηκαν συμβατικά στον αναιρεσείοντα και περί της πλήρους ή περιορισμένης ασκήσεως απ΄ αυτόν καθηκόντων θαλαμηπόλου, που ασκούσε ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης. Επομένως, το Εφετείο δεν παραβίασε ούτε ευθέως ούτε εκ πλαγίου τις διατάξεις των άρθρων 361, 376, 648 παρ.1, 653, 659 παρ.2, 679 ΑΚ και 57 ΚΙΝΔ και οι περί του αντιθέτου και από τους αριθμούς 1 και 19 του άρθρου 559 ΚΠολΔ δεύτερος, τρίτος και τέταρτος λόγοι του αναιρετηρίου είναι αβάσιμοι και πρέπει ν΄ απορριφθούν. Μετά από αυτά πρέπει ν΄ απορριφθεί στο σύνολό της η αίτηση αναιρέσεως και να επιβληθούν τα δικαστικά έξοδα σε βάρος του αναιρεσείοντος, που ηττάται (άρθρα 176, 183 ΚΠολΔ).