ΘΕΜΑ: Σε περίπτωση ανάληψης ή εξαγωγής στο εξωτερικό του κέρδους που έχει προκύψει από μεταβίβαση ακινήτου αλλοδαπής εταιρίας, μέσα στην προβλεπόμενη από τις διατάξεις της παράγραφος 2 του άρθρου 18 του Ν.3091/2002 προθεσμία, δεν οφείλεται φόρος εισοδήματος.

Σχετικά με το πιο πάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. ζ΄ της παρ. 3 του άρθρου 28 του Ν.2238/1994, ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις θεωρείται και η πραγματοποιηθείσα αυτόματη υπερτίμηση του πάγιου κεφαλαίου που χρησιμοποιείται στην επιχείρηση, καθώς και η υπερτίμηση που δεν πραγματοποιήθηκε, εφόσον αυτή έχει περιληφθεί στην απογραφή. Κατά τον υπολογισμό του υπερτιμήματος από την πώληση ακινήτου, εξαιρουμένου του υπερτιμήματος που προκύπτει από την αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτου, ως τιμή πώλησης δεν δύναται να ληφθεί ποσό μικρότερο της αξίας, όπως αυτή προσδιορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις περί φορολογίας μεταβιβάσεως ακινήτων.

2. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 106 του Ν.2238/1994 ορίζεται, ότι αφορολόγητα αποθεματικά ανώνυμων εταιρειών, εταιριών περιορισμένης ευθύνης ή συνεταιρισμών, ανεξάρτητα του χρόνου σχηματισμού τους, διανεμόμενα ή κεφαλαιοποιούμενα οποτεδήποτε, φορολογούνται κατά το χρόνο της διανομής ή κεφαλαιοποίησης με βάση τις διατάξεις του νόμου αυτού στο όνομα του νομικού προσώπου, μετά την αναγωγή αυτών σε μικτό ποσό με την προσθήκη του αναλογούντος φόρου.

Τα ως άνω διανεμόμενα ή κεφαλαιοποιούμενα αποθεματικά φορολογούνται αυτοτελώς, μη συναθροιζομένων των ποσών αυτών με το προκύπτον αποτέλεσμα του ισολογισμού, κατά το χρόνο που γίνεται η διανομή ή κεφαλαιοποίηση.

Με την καταβολή του ως άνω φόρου εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των δικαιούχων για τα διανεμόμενα ή κεφαλαιοποιούμενα αποθεματικά.

Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής εφαρμόζονται ανάλογα και για τις επιχειρήσεις της περ. δ΄ της παρ. 1 του άρθρου 101, σε περίπτωση πίστωσης του κεντρικού καταστήματος ή ανάληψης ή εξαγωγής στο εξωτερικό κερδών ή αποθεματικών που δεν έχουν φορολογηθεί στο όνομα του νομικού προσώπου, ανεξάρτητα του χρόνου σχηματισμού τους.

Στην περίπτωση αυτή η δήλωση του άρθρου 107, για την καταβολή του οφειλόμενου φόρου υποβάλλεται μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του επόμενου μήνα από το μήνα που γίνεται η πίστωση ή η ανάληψη ή η εξαγωγή στο εξωτερικό των κερδών ή αποθεματικών και ο οφειλόμενος φόρος καταβάλλεται μέσα στην προθεσμία, που ορίζεται από την παράγραφο αυτή.

3. Εξάλλου, με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 18 του Ν.3091/2002, ορίζεται, ότι μεταβιβάσεις ακινήτων από επαχθή ή χαριστική αιτία εταιριών που υπόκεινται στον ειδικό φόρο που προβλέπεται στο άρθρο 15 του ίδιου νόμου, εφόσον πραγματοποιηθούν σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα που εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής του πιο πάνω φόρου, μέσα σε έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του φόρου υπεραξίας, που προβλέπεται από τις διατάξεις της περίπτωσης ζ΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 28 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, του πιο πάνω ειδικού φόρου, καθώς και από το ήμισυ του φόρου δωρεάς ή μεταβίβασης που αναλογεί κατά περίπτωση. (Ήδη, με την αριθ. 1059801/306/0013/26.6.2003 Απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών παρατάθηκε η πιο πάνω προθεσμία μέχρι την 30 Σεπτεμβρίου 2003).

4. Επίσης, με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 1 του Ν.3052/2003 (ΦΕΚ 221 Α΄) τα αλλοδαπά νομικά πρόσωπα που έχουν την κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου ή ανεγείρουν ακίνητο στην Ελλάδα, από 1.1.2003 χαρακτηρίστηκαν ως επιτηδευματίες για την εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα και εκ του λόγου αυτού υποχρεώθηκαν για πρώτη φορά σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του Κ.Β.Σ. (Π.Δ.186/1992) να τηρήσουν βιβλία Β΄ ή Γ΄ κατηγορίας ανάλογα με τη μορφή τους. Ειδικά οι ΑΕ και οι ΕΠΕ που δεν έχουν μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα έχουν την δυνατότητα μετά από έγκριση του προϊσταμένου της ΔΥΟ σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 36 παρ. 2 ια΄ του Κ.Β.Σ. να τηρήσουν βιβλία Β΄ κατηγορίας.

Η θέσπιση της υποχρέωσης της τήρησης βιβλίων κλπ. από τα πρόσωπα αυτά σκοπό έχει όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του Ν.3052/2003 «την παρακολούθηση των συναλλαγών των προσώπων αυτών, καθώς και των προσώπων που συναλλάσσονται με αυτά», χωρίς να συνδέεται η υποχρέωση τήρησης βιβλίων (Β΄ ή Γ΄ κατηγορίας) με τον καθορισμό φορολογικών υποχρεώσεων.

5. Από τα ανωτέρω προκύπτει, ότι οι αλλοδαπές επιχειρήσεις (υπεράκτιες) που θα μεταβιβάσουν ακίνητου που έχουν στην Ελλάδα μέσα στην προβλεπόμενη από τις διατάξεις της παρ. 2 του άρ. 18 του Ν.3091/2002 προθεσμία, δεν θα εμφανίσουν στα βιβλία τους, Β΄ ή Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., την υπεραξία που θα προκύψει, αφού αυτά τηρούνται για τους αναφερθέντες στην προηγούμενη παράγραφο λόγους (μη καθορισμός φορολογικών υποχρεώσεων). Κατά συνέπεια, σε περίπτωση εξαγωγής στο εξωτερικό του κέρδους αυτού, δεν θα έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 106 του Ν.2238/1994.

Αντίθετα, κατά τη διανομή ή κεφαλαιοποίηση του πιο πάνω κέρδους από ημεδαπές ανώνυμες εταιρίες, θα έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 106 του Ν.2238/1994.