Αρ.Πρωτ .: 1092675/452/0015/13.10.2009
ΘΕΜΑ:

Με το από 29.9.2009 έγγραφό σας διευκρινιστικό του από 24.7.2009 εγγράφου σας και προκειμένου να δώσετε οδηγίες και διευκρινίσεις προς τις αρμόδιες διαχειριστικές αρχές καθώς και τους δικαιούχους των έργων, στα πλαίσια της υλοποίησης έργων, τα οποία συγχρηματοδοτούνται από το επιχειρησιακό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ 2007 - 2013, θέτετε υπόψη μας τα ακόλουθα:

«...Με την παρ. 3 του άρθρου 22 του Ν. 3614/2007 (ΦΕΚ 267/Β/3.12.07), προβλέπεται ότι «Σε περίπτωση δικαιούχων για τους οποίους δεν επιβεβαιώνεται η διαχειριστική τους επάρκεια, η αρμοδιότητα υλοποίησης δύναται να μεταβιβαστεί με προγραμματική σύμβαση στην αρχή στην οποία υπάγονται ή από την οποία εποπτεύονται ή σε συναφή δημόσια υπηρεσία ή Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού ή ανώνυμη εταιρεία του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, η οποία ικανοποιεί τα κριτήρια διαχειριστικής επάρκειας δικαιούχων και η οποία ευθύνεται έναντι του δικαιούχου για την καλή εκτέλεση των καθηκόντων της και έναντι των τρίτων ευθύνεται εις ολόκληρον με τον δικαιούχο».

Συμβαλλόμενοι στις κατά τα ανωτέρω Προγραμματικές Συμβάσεις είναι δυνητικά:

• Φορέας του Δημοσίου, ΟΤΑ κλπ - ως κύριος έργου - ο οποίος αναθέτει την εκτέλεση συγχρηματοδοτούμενου έργου σε δικαιούχο φορέα ΑΕ του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή αναπτυξιακή ανώνυμη εταιρεία ΟΤΑ, ΔΕΥΑ, ΔHMΟΣ Α.Ε. κλπ.

• Φορέας του Δημόσιου, ΟΤΑ κλπ - ως κύριος έργου - ο οποίος αναθέτει την εκτέλεση συγχρηματοδοτούμενου έργου σε δικαιούχο φορέα διεπόμενο από το ίδιο φορολογικό καθεστώς.

• Φορέας ΝΠΙΔ όπως ΔΕΥΑ ο οποίος αναθέτει την εκτέλεση συγχρηματοδοτούμενου έργου σε δικαιούχο φορέα του Δημοσίου, ΟΤΑ, Περιφέρεια κλπ.

• Φορέας ΝΠΙΔ που υπάγεται σε κανονικό ή μικτό καθεστώς ΦΠΑ, όπως ΔΕΥΑι δημοτική επιχείρηση, ο οποίος αναθέτει την εκτέλεση συγχρηματοδοτούμενου έργου σε δικαιούχο φορέα διεπόμενο από το ίδιο καθεστώς.

Από τη σύναψη των κατά τα ανωτέρω Προγραμματικών Συμβάσεων προκύπτει ότι ο φορέας υλοποίησης του έργου είναι διαφορετικός από τον κύριο του έργου (ο οποίος είναι και φορέας λειτουργίας του).

Με βάση τα περιγραφέντα για τις περιπτώσεις των Προγραμματικών Συμβάσεων της παρ.3 του άρθρου 22 του Ν. 3614/2007 εμπλέκονται οι παρακάτω φορείς:

α. ο κύριος του έργου για λογαριασμό του οποίου κατασκευάζεται το έργο,

β. ο φορέας υλοποίησης (φορέας που διαθέτει διαχειριστική επάρκεια σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 22 του Ν. 3614/2007) αναλαμβάνει για λογαριασμό του κυρίου του έργου να αναθέτει παρακολουθεί την υλοποίηση του έργου, να παραλαμβάνει, να διενεργεί τις πληρωμές και να μεριμνά για τις εισπράξεις επιχορηγήσεων

γ. ο ανάδοχος που κατασκευάζει το έργο (φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κοινοπραξία ή σύμπραξη που συνάπτει έγγραφη σύμβαση εξ επαχθούς αιτίας με το φορέα υλοποίησης που ενεργεί για λογαριασμό του κυρίου του έργου για την εκπόνηση μελετών, εκτέλεση έργων, παροχή υπηρεσιών ή προμηθειών).

Με το σκεπτικό ότι, ο κύριος του έργου δεν διαθέτει διαχειριστική επάρκεια και επομένως τον απαιτούμενο βαθμό οργάνωσης, ώστε να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις υποχρεώσεις των συγχρηματοδοτούμενων έργων, επιδιώκεται όλη τη διαδικασία υλοποίησης του έργου να την αναλάβει ο φορέας υλοποίησης.

Ο φορέας υλοποίησης αναλαμβάνει την υλοποίηση του έργου προβαίνοντας στην ανάθεση, παρακολούθηση και παραλαβή του έργου (ανάθεση και υπογραφή σύμβασης, ορισμό επιβλέποντος η επιτροπής παραλαβής, παραλαβή αντικειμένου για λογαριασμό του κυρίου του έργου). Ο φορέας υλοποίησης αναλαμβάνει (εξουσιοδοτούμενος με ειδικό άρθρο της προγραμματικής Σύμβασης) να ελέγχει και να παρακολουθεί το οικονομικό αντικείμενο του έργου και να πραγματοποιεί τις πληρωμές προς τον ανάδοχο ενεργώντας για λογαριασμό του κυρίου του έργου και παράλληλα ευθυνόμενος για τις χρηματοροές καταγράφοντας όλα τα στοιχεία των πληρωμών».

Με βάση τα προαναφερόμενα ρωτάτε εάν είναι δυνατή:

• η έκδοση φορολογικών στοιχείων από τον ανάδοχο του έργου ή προμήθειας να γίνεται απ΄ ευθείας προς τον κύριο του έργου

• η εγγραφή αυτών των φορολογικών στοιχείων σε μεταβατικούς λογαριασμούς στα βιβλία του φορέα υλοποίησης και

• η εγγραφή όλων των ταμειακών κινήσεων στα βιβλία του φορέα υλοποίησης, όπως επίσης, εάν προϋπόθεση για τα ανωτέρω είναι η ρητή αναφορά τόσο στη προγραμματική σύμβαση που θα συνάψει ο κύριος του έργου με το φορέα υλοποίησης, όσο και στη σύμβαση ανάθεσης μεταξύ του φορέα υλοποίησης και του αναδόχου.

Επί των ερωτημάτων σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Οι διατάξεις του Κ.Β.Σ. (Π.Δ. 186/1992) υφίστανται και λειτουργούν για να εμφανίζεται η πραγματική κατάσταση των επιχειρήσεων και να απεικονίζονται οι πραγματικές συναλλαγές μεταξύ των άμεσα αντισυμβαλλομένων, γεγονός που επιτυγχάνεται με την καταγραφή της πραγματικής φύσης των συναλλαγών στα προσήκοντα φορολογικά στοιχεία.

2. Περαιτέρω, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του Κ.Β.Σ. (Π.Δ. 186/1992), όπως ισχύουν, κάθε ημεδαπό ή αλλοδαπό φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κοινωνία του Αστικού Κώδικα, που ασκεί δραστηριότητα στην ελληνική επικράτεια και αποβλέπει στην απόκτηση εισοδήματος από εμπορική ή βιομηχανική ή βιοτεχνική ή γεωργική επιχείρηση ή από ελευθέριο επάγγελμα ή από οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση, καθώς και οι αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρείες, αναφερόμενοι στο εξής με τον όρο «επιτηδευματίας», τηρεί, εκδίδει, παρέχει, ζητά, λαμβάνει, υποβάλλει, διαφυλάσσει τα βιβλία, τα στοιχεία, τις καταστάσεις και κάθε άλλο μέσο σχετικό με την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων που ορίζονται από τον Κώδικα αυτό, κατά περίπτωση.

3. Επίσης, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 2 του ιδίου ως άνω νομοθετήματος, το Δημόσιο, το ημεδαπό ή αλλοδαπό νομικό πρόσωπο ή επιτροπή ή ένωση προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, το αλλοδαπό νομικό πρόσωπο που δεν έχει εγκατάσταση στην Ελλάδα και αποκτά κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου στην ημεδαπή, οι ξένες αποστολές και οι διεθνείς οργανισμοί υποχρεούνται μόνο στη λήψη, έκδοση, υποβολή και διαφύλαξη των στοιχείων που ορίζονται ρητά από τον Κώδικα αυτόν.

Τα πρόσωπα αυτά, εκτός από το Δημόσιο όταν ενεργούν πράξεις παράδοσης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών που υπάγονται στο φόρο προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) ή στο φόρο εισοδήματος θεωρούνται επιτηδευματίες μόνο για τις δραστηριότητες αυτές και έχουν τις υποχρεώσεις της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού.

4. Τέλος, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 12 του Κ.Β.Σ., για την πώληση αγαθών για ίδιο λογαριασμό ή για λογαριασμό τρίτου ή δικαιώματος εισαγωγής και την παροχή υπηρεσιών από επιτηδευματία σε άλλο επιτηδευματία και τα πρόσωπα των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 2 του Κώδικα αυτού, για την άσκηση του επαγγέλματός τους ή την εκτέλεση του σκοπού τους, κατά περίπτωση, καθώς και για την πώληση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών εκτός της χώρας εκδίδεται τιμολόγιο.

5. Από όλα τα διαλαμβανόμενα ανωτέρω και αναφορικά με τα ερωτήματά σας προκύπτει ότι τα φορολογικά στοιχεία εκδίδονται από τον ανάδοχο προς τον κύριο του έργου, εφόσον με οποιοδήποτε τρόπο προκύπτει (π.χ. συμβάσεις) ότι αυτοί είναι οι άμεσα αντισυμβαλλόμενοι (θέμα πραγματικό). Επίσης, δεν απαγορεύεται από τις διατάξεις του Κ.Β.Σ. «ο φορέας υλοποίησης» να παρέχει υπηρεσίες «διαμεσολάβησης» (όπως π.χ. εξεύρεση αναδόχου, παρακολούθηση και παραλαβή των έργων, διενέργεια πληρωμών κ.λ.π.) κατ΄ εντολή πάντα του κυρίου του έργου και υπό την προϋπόθεση ότι δεν αλλοιώνεται η άμεση σχέση μεταξύ αυτού (κυρίου του έργου) και του αναδόχου.

6. Όσον αφορά τις εγγραφές που πρέπει να διενεργηθούν στα βιβλία του φορέα υλοποίησης σας γνωρίζουμε ότι καταχωρούνται οι πράξεις στις οποίες ο υπόψη φορέας λειτουργεί ως αντισυμβαλλόμενος είτε με τον κύριο του έργου είτε με τον ανάδοχο του έργου.

Συνεπώς, τα φορολογικά στοιχεία που εκδίδονται από τον ανάδοχο προς τον κύριο του έργου δεν υπάρχει υποχρέωση καταχώρησής τους στα βιβλία του φορέα υλοποίησης. Σημειώνεται όμως ότι, ο φορέας υλοποίησης έχει τη δυνατότητα για λόγους διαχειριστικής και λογιστικής τάξης να παρακολουθεί προαιρετικά στα τηρούμενα βιβλία του, διακεκριμένα από τις δικές του πράξεις, τις πράξεις που διενεργούνται μεταξύ του αναδόχου και του κυρίου του έργου.

Τέλος, οι ταμειακές πράξεις στις οποίες ένας εκ των αντισυμβαλλομένων είναι ο φορέας υλοποίησης πρέπει να καταχωρούνται στα βιβλία του, εφόσον τηρούνται βιβλία, υποχρεωτικά ή προαιρετικά Γ΄ κατηγορίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Β.Σ.