Θέμα:

Περί δημοσίευσης ισολογισμού πέρατος εκκαθάρισης προσωπικών εταιρειών - περιεχόμενο ανακοίνωσης σύστασης και τροποποιήσεων προσωπικών εταιρειών.

Σε απάντηση του με ΑΠ 346/18-2-15 εγγράφου σας με το εν θέματι αντικείμενο, θέτουμε υπόψη σας τα εξής:

1. Όσον αφορά την με ΑΠ ΠΟΛ.1045/10.2.2015 εγκύκλιο του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων (ΑΔΑ : Ψ127Η-Φ90) σχετικά με τη διαδικασία διαγραφής προσωπικών και κεφαλαιουχικών εταιρειών μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας λύσης και εκκαθάρισης, καθώς και με τα δικαιολογητικά τα οποία πρέπει στη συνέχεια να κατατίθενται στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. σας γνωρίζουμε καταρχήν ότι πρόκειται να εκδοθεί αναλυτική εγκύκλιος με επιμέρους οδηγίες. Εν τω μεταξύ, ειδικά για τις προσωπικές εταιρείες για τις οποίες θέτετε το ερώτημα, σας ενημερώνουμε ότι διακρίνουμε τις εξής περιπτώσεις:

1.1. Όταν μία προσωπική εταιρεία (ΟΕ, EE) έχει λυθεί και τεθεί σε εκκαθάριση, οι εκκαθαριστές αυτής συντάσσουν ισολογισμό έναρξης και πέρατος εκκαθάρισης και η εταιρεία διαγράφεται από το ΓΕΜΗ μετά την περάτωση της εκκαθάρισης, διαδικασία η οποία περιγράφεται στο άρθρο 268 του Ν. 4072/2012¹ . Δεδομένου λοιπόν ότι οι εκκαθαριστές της προσωπικής εταιρείας οφείλουν να συντάσσουν ισολογισμό πέρατος εκκαθάρισης, καθίσταται σαφές ότι προκειμένου να γίνει η διαγραφή της εταιρείας από το ΓΕΜΗ οι εκκαθαριστές οφείλουν να προσκομίσουν στην αρμόδια ΥΓΕΜΗ τον ισολογισμό αυτό, ο οποίος καταχωρίζεται στο ΓΕΜΗ οπότε η εταιρεία διαγράφεται και εκδίδεται σχετική ανακοίνωση. Η διαδικασία αυτή έχει εφαρμογή και στην περίπτωση πέρατος του διμήνου μετά την έξοδο εταίρου η οποία κατέστησε μια προσωπική εταιρεία μονοπρόσωπη ( άρθρα 267 και 281 του Ν. 4072/2012 ).

1.2. Όταν μία προσωπική εταιρεία (ΟΕ, EE) έχει λυθεί χωρίς τη λύση της να ακολουθήσει το στάδιο της εκκαθάρισης (βάσει σχετικής πρόβλεψης στο καταστατικό της όπως προβλέπεται στην παρ. 1 του άρθρου 268 του Ν. 4072/2012 ), αυτό στην πράξη σημαίνει είτε ότι α) στο καταστατικό προβλέπεται απλώς η δυνατότητα των εταίρων να αναφέρουν στο συμφωνητικό λύσης τον τρόπο διανομής της εταιρικής περιουσίας και την κάλυψη τυχόν υποχρεώσεων προς τρίτους είτε ότι β) το ίδιο το καταστατικό περιλαμβάνει προβλέψεις για τη διανομή της εταιρικής περιουσίας και την κάλυψη των υποχρεώσεων προς τρίτους σε περίπτωση λύσης της εταιρείας. Διακρίνουμε τις εξής περιπτώσεις:

1.2.1. Στην περίπτωση κατά την οποία η λύση επήλθε με απόφαση των εταίρων, στο ΓΕΜΗ καταχωρίζεται η απόφαση αυτή ή/και το συμφωνητικό λύσης (όπου ρητό αναφέρεται ότι έχουν τακτοποιηθεί - διακανονιστεί τα προς τρίτους δικαιώματα και υποχρεώσεις και ότι έχουν διανεμηθεί μεταξύ των εταίρων τυχόν περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας, με άλλα λόγια περιγράφεται μια «οιονεί εκκαθάριση»). Στη συνέχεια, η εταιρεία διαγράφεται και εκδίδεται σχετική ανακοίνωση.

1.2.2. Στην περίπτωση κατά την οποία η λύση επήλθε λόγω παρόδου του χρόνου διάρκειας, η ΥΓΕΜΗ αλλάζει αυτεπάγγελτα ακολουθώντας τη διαδικασία του άρθρου 11² του Ν. 3419/2005 την κατάσταση της εταιρείας σε «διαγραφή» (χωρίς να έχει προηγηθεί το «λύση- εκκαθάριση») και εκδίδει σχετική ανακοίνωση.

1.2.3. Στην περίπτωση λύσης της εταιρείας με δικαστική απόφαση, στο ΓΕΜΗ καταχωρίζεται η απόφαση αυτή και η εταιρεία διαγράφεται από την ημερομηνία έκδοσης αυτής, εκτός αν ορίζεται αλλιώς στο διατακτικό της. Στη συνέχεια εκδίδεται σχετική ανακοίνωση.

1.2.4. Στην περίπτωση αποχώρησης εταίρου η οποία καθιστά την προσωπική εταιρεία μονοπρόσωπη ή αποχώρησης του μοναδικού ομορρύθμου εταίρου ετερόρρυθμης εταιρείας, και εφόσον παρέλθει άπρακτο το δίμηνο που προβλέπεται στις διατάξεις των άρθρων 267 και 281 του Ν. 4072/2012, η εταιρεία διαγράφεται αυτεπάγγελτα ακολουθώντας τη διαδικασία του άρθρου 11 του Ν. 3419/2005 και εκδίδεται σχετική ανακοίνωση.

1.3. Τονίζουμε ότι σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις (1.1, 1.2 και υποπεριπτώσεις) οι Υπηρεσίες Γ.Ε.ΜΗ. είναι κρίσιμο να ενημερώνουν την κατάσταση (status) της εταιρίας από «λύση-εκκαθάριση» ή «ενεργή» κατά περίπτωση σε «διαγραφή».

2. Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημα σας σχετικά με το περιεχόμενο των ανακοινώσεων που αφορούν μεταβολές καταστατικών προσωπικών εταιρειών, καταρχήν να αναφέρουμε ότι ο νόμος δεν προσδιορίζει ρητά το περιεχόμενο αυτό. Ωστόσο, άποψη της Υπηρεσίας είναι ότι, δεδομένου ότι το άρθρο 251³ του Ν. 4072/2012 ορίζει τα ελάχιστα στοιχεία τα οποία υποβάλλονται σε δημοσιότητα και ότι με την παρούσα μορφή του πληροφορικού συστήματος του ΓΕΜΗ η ανακοίνωση αποτελεί πρακτικά την υλοποίηση αυτής της δημοσιότητας, εφόσον μεταβάλλεται κάποιο ή κάποια από τα στοιχεία αυτά (ήτοι το όνομα και η κατοικία των εταίρων, η εταιρική επωνυμία, η έδρα και ο σκοπός της εταιρείας, καθώς και ο εκπρόσωπός της), θα πρέπει να περιλαμβάνονται στην ανακοίνωση.

Ο Διευθυντής
Σ. Μασγανάς

¹ Το άρθρο 268 "Στάδιο εκκαθάρισης" του Ν. 4072/2012 (ΦΕΚ 86 Α΄) έχει ως εξής:

"1. Αν σε περίπτωση λύσης της εταιρείας οι εταίροι δεν έχουν συμφωνήσει διαφορετικά, τη λύση της εταιρείας ακολουθεί η εκκαθάριση.

2. Τα ονόματα και η κατοικία των εκκαθαριστών εγγράφονται στο Γ.Ε.ΜΗ..

Το ίδιο ισχύει και σε κάθε περίπτωση αντικατάστασης εκκαθαριστή.

3. Οι εκκαθαριστές υπογράφουν υπό την εταιρική επωνυμία με την προσθήκη των λέξεων «υπό εκκαθάριση».

4. Κατά την έναρξη και την περάτωση της εκκαθάρισης οι εκκαθαριστές συντάσσουν ισολογισμό.

5. Μετά την περάτωση της εκκαθάρισης η εταιρεία διαγράφεται από το Γ.Ε.ΜΗ.. Τα βιβλία και τα έγγραφα της εταιρείας παραδίδονται προς φύλαξη σε έναν από τους εταίρους ή σε τρίτο. Σε περίπτωση διαφωνίας ο εταίρος ή ο τρίτος ορίζεται από το μονομελές πρωτοδικείο της έδρας της εταιρείας κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων."

² Στο άρθρο 11 "Αυτεπάγγελτες καταχωρήσεις, διορθώσεις, μεταβολές και διαγραφές" του Ν. 3419/2005 (ΦΕΚ 297 Α΄) προβλέπεται μεταξύ άλλων ότι:

"1. Αν υπόχρεος ή τρίτος που έχει ειδικό έννομο συμφέρον, παραλείψουν να υποβάλουν αίτηση καταχώρησης, η αρμόδια υπηρεσία καταχώρησης στο Γ.Ε.ΜΗ. προβαίνει αυτεπάγγελτα, μετά από έλεγχο, στην αναγκαία καταχώρηση, εφόσον διαπιστώνει με βεβαιότητα την ύπαρξη συγκεκριμένων νομικών πράξεων, εγγράφων και δηλώσεων που αφορούν τον υπόχρεο, για τα οποία απαιτείται καταχώρηση στο Γ.Ε.ΜΗ.. Για την ανωτέρω καταχώρηση, οι υπηρεσίες καταχώρησης στο Γ.Ε.ΜΗ. λαμβάνουν υπόψη, ιδίως, τις δικαστικές αποφάσεις που αναγνωρίζουν την εμπορική ιδιότητα προσώπου, προκειμένου να διαπιστώσουν αν αυτό κατατάσσεται μεταξύ των υπόχρεων.

2. Αν ο υπόχρεος ή τρίτος που έχει ειδικό έννομο συμφέρον παραλείψουν να υποβάλουν αίτηση μεταβολής ή διαγραφής από το Γ.Ε.ΜΗ., η αρμόδια υπηρεσία καταχώρησης στο Γ.Ε.ΜΗ. προβαίνει αυτεπαγγέλτως στη μεταβολή ή τη διαγραφή των καταχωρήσεων, εφόσον διαπιστώνει με βεβαιότητα ότι τα νομικά γεγονότα, έγγραφα και δηλώσεις που καταχωρήσθηκαν ήταν από την αρχή ή κατέστησαν μεταγενέστερα παράνομα, αναληθή ή ανακριβή.

3. Πριν η αρμόδια υπηρεσία καταχώρησης στο Γ.Ε.ΜΗ. προβεί αυτεπαγγέλτως στις πράξεις που προβλέπονται στις προηγούμενες παραγράφους, καλεί εγγράφως τον υπόχρεο είτε να υποβάλει σχετική αίτηση εντός προθεσμίας δέκα (10) εργάσιμων ημερών είτε να εκθέσει τους λόγους για τους οποίους δεν πρέπει να γίνει η καταχώρηση, μεταβολή ή διαγραφή. Αν η προθεσμία αυτή παρέλθει άπρακτη, η αρμόδια υπηρεσία του Γ.Ε.ΜΗ. προβαίνει αυτεπαγγέλτως στην καταχώρηση, στη μεταβολή ή τη διαγραφή και επιβάλλει στον υπόχρεο και στους νόμιμους εκπροσώπους του πρόστιμο, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 17. ......."

³ Συγκεκριμένα στην παρ. 1 του `Αρθρου 251 "Δημοσιότητα" του Ν. 4072/2012 (ΦΕΚ 86 Α΄) προβλέπεται ότι:

"1. Η ομόρρυθμη εταιρεία καταχωρίζεται στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) με τη σύμπραξη όλων των εταίρων. Στοιχεία που καταχωρίζονται είναι, κατ΄ ελάχιστον, το όνομα και η κατοικία των εταίρων, η εταιρική επωνυμία, η έδρα και ο σκοπός της εταιρείας, καθώς και ο εκπρόσωπός της. Κάθε μεταβολή των στοιχείων αυτών καταχωρίζεται στο Γ.Ε.ΜΗ.. "