Δ/ΝΣΗ ΠΑΡΟΧΩΝ - ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΣΟΔΩΝ

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ: 91/2005
ΘΕΜΑ:

Ακολουθούν οι διατάξεις του άρθρου 5 του Ν. 3385/19-8-05 (τεύχος Α΄)με τις οποίες παρέχεται η δυνατότητα αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης στους ασφαλισμένους μόνο φορέων μισθωτών κύριας και επικουρικής ασφάλισης για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου και σας παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες για την εφαρμογή τους.

Α. ΡΥΘΜΙΣΗ - ΚΑΛΥΠΤΟΜΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΑ

Ως προϋπόθεση υπαγωγής τόσο των άμεσα ασφαλισμένων όσο και των δικαιοδόχων μελών οικογενείας τους στις διατάξεις του άρθρου 5 του Ν. 3385/05 είναι να μην παίρνουν ή να μη δικαιούνται σύνταξη από το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ, Ο.Τ.Α. ή από οποιοδήποτε άλλο οργανισμό ή κλάδο κύριας και επικουρικής ασφάλισης.

Εκτός, από την ανωτέρω προϋπόθεση που αφορά όλες τις κατηγορίες συντάξεων (γήρατος -αναπηρίας-θανάτου),ειδικότερα ανά κατηγορία σύνταξης απαιτούνται οι πιο κάτω προϋποθέσεις:

α. Για τη συμπλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων για σύνταξη λόγω γήρατος:

1.Να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους οι άνδρες και το 60ο οι γυναίκες.

2.Να υπολείπονται μέχρι και 150 ημέρες για τη συμπλήρωση των ελάχιστων χρονικών προϋποθέσεων των 4.500 ημερών ασφάλισης.

3.Να έχει συνυπολογιστεί προηγούμενα στο χρόνο ασφάλισης οποιοσδήποτε άλλος χρόνος που εξομοιώνεται με πραγματικό (χρόνος στρατιωτικής θητείας, προαιρετικής ασφάλισης, προαιρετικής ασφάλισης των μακροχρόνια ανέργων κ.λ.π.) ή που είναι πλασματικός (χρόνος επιδότησης λόγω ανεργίας, ασθενείας κ.λ.π.) και θεωρείται συντάξιμος.

β. Για τη συμπλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων για σύνταξη λόγω αναπηρίας από οποιαδήποτε αιτία:

1.Να κριθούν ανάπηροι με ποσοστό 67% και άνω (ασφαλιστική αναπηρία).

2.Να υπολείπονται μέχρι και 50 ημέρες εργασίας για τη συμπλήρωση των γενικών ελάχιστων προϋποθέσεων (όπως π.χ. 4.500 Η.Ε., 1.500 Η.Ε., ανάλογα με την ηλικία, 750 Η.Ε. - ατύχημα εκτός εργασίας - κ.λ.π.),των ειδικών προϋποθέσεων των 600 ή 300 ημερών ασφάλισης ή για την πλήρωση των προϋποθέσεων του ασφαλιστικού δεσμού.(Σχετική και η αρ. 24/04 εγκύκλιος τμήματος Συγχ/νων Ταμείων και Επικουρικής Σύνταξης).

γ. Για τη συμπλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων για σύνταξη λόγω θανάτου:

1.Να υπολείπονται στον θανόντα ασφαλισμένο μέχρι και 50 ημέρες εργασίας για τη συμπλήρωση των ελάχιστων γενικών προϋποθέσεων-όπως αυτές αναφέρονται για την σύνταξη λόγω αναπηρίας- ή των ειδικών των 300 ημερών ασφάλισης που απαιτούνται να είχε πραγματοποιήσει ο θανών την τελευταία πριν την επέλευση του θανάτου πενταετία.

Τα δικαιοδόχα όμως πρόσωπα εκτός από την ανωτέρω δυνατότητα αναγνώρισης των 50 ημερών ασφάλισης έχουν και τη δυνατότητα αναγνώρισης των 150 ημερών που προβλέπονται για τη συμπλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων για σύνταξη γήρατος σύμφωνα με το κτηθέν και μη ασκηθέν δικαίωμα, το οποίο ο θανών δεν πρόλαβε να ασκήσει, αλλά είχε τις σχετικές προϋποθέσεις (όριο ηλικίας από τη ψήφισης της διάταξης και μετά και 4350 ημέρες εργασίας τουλάχιστον)είτε δεν είχε εξοφλήσει το ποσό της εξαγοράς μέχρι το θάνατο.

Β.ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ

Όταν η ασφάλιση είναι σε ένα μόνο οργανισμό :

Στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος έχει ασφαλιστεί σε ένα μόνο οργανισμό ασφάλισης μισθωτών, αυτός ο οργανισμός είναι αρμόδιος για την αναγνώριση του χρόνου.

2. Όταν υπάρχει διαδοχική ασφάλιση :

α. Το δικαίωμα της αναγνώρισης ασκείται με την προϋπόθεση ότι ο συνολικός χρόνος ασφάλισης σε όλους τους οργανισμούς κύριας και επικουρικής ασφάλισης μισθωτών αντίστοιχα-και μόνο -στους οποίους ασφαλίστηκε διαδοχικά ο ασφαλισμένος δεν επαρκεί για τη θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης γήρατος.

Επισημαίνεται ότι χρόνος ασφάλισης σε φορέα ασφάλισης αυτοτελώς απασχολουμένων δεν συνυπολογίζεται.

β. Αρμόδιος οργανισμός για την αναγνώριση είναι εκείνος ο οργανισμός ασφάλισης μισθωτών, στον οποίο έχει πραγματοποιήσει ο ασφαλισμένος τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης .

γ. Το δικαίωμα της αναγνώρισης του χρόνου ασφάλισης μπορεί να ασκηθεί από τον ασφαλισμένο ή το δικαιοδόχο του μόνο σε ένα οργανισμό κύριας ασφάλισης μισθωτών και σε ένα οργανισμό επικουρικής ασφάλισης μισθωτών.

δ. Παρότι δυνατότητα συνυπολογισμού του διαδοχικά διανυθέντος χρόνου ασφάλισης προβλέπεται ρητά μόνο για τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων λόγω γήρατος, για λόγους όμοιας αντιμετώπισης όλων των ασφαλιστικών κινδύνων, γίνεται δεκτό - σύμφωνα και με το αρ.Φ80000/οικ22839/1682/9-12-05 έγγραφο της Γεν. Γραμ. Κοιν. Ασφαλίσεων - ότι ο συνυπολογισμός χρόνου διαδοχικής ασφάλισης θα γίνεται και για τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων για σύνταξη αναπηρίας ή θανάτου.

3. Όταν υπάρχει παράλληλη ασφάλιση.

Στην περίπτωση παράλληλης ασφάλισης, δηλ. ασφάλισης κατά την ίδια χρονική περίοδο σε περισσότερους του ενός φορείς κυρίας και επικουρικής ασφάλισης, ο ασφαλισμένος μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα της αναγνώρισης σε φορέα μισθωτών, εφόσον έχει διακόψει οριστικά την απασχόληση και την ασφάλισή του και δεν θεμελιώνει δικαίωμα σύνταξης σε κανένα οργανισμό ασφάλισης.

Γ. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Οι Υπηρεσίες Συντάξεων θα πρέπει, αφού καταμετρηθούν οι ημέρες ασφάλισης, να υπολογίζουν και τυχόν άλλους χρόνους που εξομοιώνονται με πραγματικούς ή που είναι πλασματικοί (όπως αυτοί αναφέρονται και ανωτέρω).Στη συνέχεια, να προσδιορίζουν επακριβώς, τον υπολειπόμενο προς αναγνώριση χρόνο, διαβιβάζοντας το αίτημα στο αρμόδιο τμήμα εσόδων .

Δ. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ

Η αναγνώριση του εν λόγω χρόνου στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και ΕΤΕΑΜ (τ.ΙΚΑ-ΤΕΑΜ) γίνεται με καταβολή του ποσοστού εισφοράς ασφαλισμένου και εργοδότη κλάδου σύνταξης και ως βάση για τον υπολογισμό λαμβάνεται το ημερομίσθιο ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτό ισχύει κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.

Για κάθε μήνα αναγνωρίζονται 25 ημέρες ασφάλισης .

Το ποσό της οφειλής που προκύπτει από την αναγνώριση εξοφλείται εφ΄ άπαξ, δεδομένου ότι, ακόμη και στην περίπτωση αναγνώρισης 150 ημερών ασφάλισης, η επερχόμενη επιβάρυνση του ασφαλισμένου δεν είναι υπέρμετρη.

Ε. ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ

Απαιτούμενο δικαιολογητικό για την εξέταση του αιτήματος της αναγνώρισης και τη χορήγηση σύνταξης είναι η υποβολή υπεύθυνης δήλωσης ,με την οποία θα δηλώνουν ρητά ότι δεν λαμβάνουν και δεν δικαιούνται σύνταξη από το ΙΚΑ - ΕΤΑΜ κ΄ ΕΤΕΑΜ ή άλλο φορέα κύριας και επικουρικής ασφάλισης ή από το Δημόσιο Ν.Π.Δ.Δ ήΟ.Τ.Α.

ΣΤ. ΈΝΑΡΞΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

Το συνταξιοδοτικό δικαίωμα γεννάται και η σύνταξη καταβάλλεται από την πρώτη του επόμενου της εξόφλησης της οφειλής μήνα. Επομένως ευνόητοείναι ότι στις συντάξεις που απονέμονται σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις δεν έχουν εφαρμογή τα προβλεπόμενα από το άρθρο 17 παρ. 3 του Ν. 1539/85 για την έναρξη καταβολής της σύνταξης ΕΤΕΑΜ (τ.ΙΚΑ-ΤΕΑΜ).

Για το λόγο αυτό οι αρμόδιες υπηρεσίες εσόδων για την αναγνώριση θα πρέπει προκειμένου να μην αποβεί ο χρόνος αναμονής για την έκδοση της αναγνωριστικής απόφασης σε βάρος των ασφαλισμένων να εξετάζουν κατά άμεση προτεραιότητα την ικανοποίηση των αιτημάτων αυτών.

Ζ. ΈΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ

Σύμφωνα με την παρ. 10 του άρθρου αυτού η εν λόγω διάταξη είναι μεταβατικής ισχύος και η εφαρμογή της αρχίζει από 19-8-2005 και λήγει την 19-8-2008 και επομένως καταλαμβάνει όσους έχουν τις ανωτέρω απαιτούμενες προϋποθέσεις ή τις συμπληρώνουν μέσα στο διάστημα αυτό και υποβάλλουν την αίτηση για εξαγορά χρόνου ασφάλισης για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα.

Τέλος σχετικά με το χρονικό διάστημα στο οποίο θα ανάγεται ο αναγνωρισθείς χρόνος καθώς και αν η προϋπόθεση για την αναγνώριση «να μην λαμβάνουν ή να μη δικαιούνται σύνταξη» πρέπει να συντρέχει μόνο κατά την υποβολή της αίτησης για αναγνώριση ή και οποτεδήποτε στο μέλλον, με άμεσο επακόλουθο τη διακοπή της σύνταξης.

`Αρθρο 5 Ν. 3385/19-8-05
Εξαγορά χρόνου ασφάλισης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος

1. Ασφαλισμένοι των οργανισμών κύριας και επικουρικής ασφάλισης μισθωτών, αρμοδιότητας του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, που έχουν συμπληρώσει σε έναν ή περισσότερους ασφαλιστικούς οργανισμούς μισθωτών αθροιστικά τέσσερις χιλιάδες τριακόσιες πενήντα (4.350) ημέρες, είναι άνω των 65 ετών για τους άνδρες και 60 ετών για τις γυναίκες και δεν παίρνουν ή δεν δικαιούνται σύνταξη από το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Α., Ο.Τ.Α. ή άλλον οργανισμό ή κλάδο κύριας και επικουρικής ασφάλισης αντίστοιχα, μπορούν να ζητήσουν την αναγνώριση με εξαγορά του χρόνου ασφάλισης που υπολείπεται για τη θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης λόγω γήρατος και μέχρι εκατόν πενήντα (150) ημέρες ασφάλισης, σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας του αρμόδιου οργανισμού.

Σε περίπτωση θανάτου του άμεσα ασφαλισμένου πριν την υποβολή της αίτησης για σύνταξη γήρατος ή πριν την εξόφληση του ποσού εξαγοράς, το δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί από τα δικαιοδόχα πρόσωπα με τις προϋποθέσεις που αναφέρονται ανωτέρω και αφορούν τον άμεσα ασφαλισμένο.

Δικαίωμα αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης και μέχρι πενήντα (50) ημέρες κατ΄ ανώτατο όριο παρέχεται και για συμπλήρωση των κατ΄ ελάχιστο απαιτούμενων χρονικών προϋποθέσεων συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας με ποσοστό 67% και άνω. Στην περίπτωση αυτή οι αναγνωριζόμενες ημέρες συνυπολογίζονται και για τη συμπλήρωση των ειδικών χρονικών προϋποθέσεων (ενεργού ασφαλιστικού δεσμού), όπου αυτές απαιτούνται.

Τα δικαιοδόχα πρόσωπα μπορούν επίσης, σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου που δεν έχει πραγματοποιήσει τις ελάχιστες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω θανάτου, να αναγνωρίσουν μέχρι και πενήντα (50) ημέρες ασφάλισης για τη συμπλήρωση τους. Στην περίπτωση αυτή οι αναγνωριζόμενες ημέρες συνυπολογίζονται και για τη συμπλήρωση των ειδικών χρονικών προϋποθέσεων, όπου αυτές απαιτούνται.

2. Αρμόδιος οργανισμός για την αναγνώριση του χρόνου είναι εκείνος στην ασφάλιση του οποίου έχει υπαχθεί ο εργαζόμενος, αν έχει ασφαλιστεί σε ένα μόνο οργανισμό, ή εκείνος στον οποίο έχει πραγματοποιήσει τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, αν έχει ασφαλιστεί σε περισσότερους διαδοχικά οργανισμούς.

3. Το δικαίωμα που παρέχεται με τις πιο πάνω διατάξεις ασκείται μόνο σε έναν οργανισμό κύριας ασφάλισης μισθωτών και έναν οργανισμό επικουρικής ασφάλισης.

4. Στην περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης, το ανωτέρω δικαίωμα ασκείται με την προϋπόθεση ότι ο συνολικός χρόνος ασφάλισης σε όλους τους οργανισμούς που ασφαλίστηκε διαδοχικά ο ασφαλισμένος δεν επαρκεί για τη θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης γήρατος, σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας οποιουδήποτε από τους ασφαλιστικούς αυτούς οργανισμούς.

5. Όπου υπάρχει παράλληλη ασφάλιση το δικαίωμα αυτό παρέχεται εφόσον ο ασφαλισμένος έχει διακόψει οριστικά την απασχόληση και την ασφάλιση του και δεν θεμελιώνει δικαίωμα για σύνταξη σε κανέναν από τους οργανισμούς αυτούς.

6. Χρόνος ασφάλισης για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου αυτού είναι εκείνος που σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας του κάθε οργανισμού λαμβάνεται υπόψη για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος.

7. Η εξαγορά του χρόνου αυτού που αναγνωρίζεται σύμφωνα με τις προηγούμενες παραγράφους γίνεται ως εξής:

Ασφαλισμένοι που ασκούν το δικαίωμα αναγνώρισης στους οργανισμούς κύριας και επικουρικής ασφάλισης μισθωτών καταβάλλουν το άθροισμα του ποσοστού εισφοράς ασφαλισμένου και εργοδότη κλάδου σύνταξης που ισχύει σε κάθε οργανισμό κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης και που δεν μπορεί να είναι κατώτερο από το άθροισμα του ποσοστού εισφοράς ασφαλισμένου και εργοδότη για τον κλάδο συντάξεων του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. και του Ε.Τ.Ε.Α.Μ.. Το ποσό της εισφοράς για κάθε ημέρα ασφάλισης που εξαγοράζεται υπολογίζεται με βάση το ημερομίσθιο ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτό ισχύει κατά την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης.

Όπου η ασφάλιση καθορίζεται σε μήνες ή έτη, ο ασφαλισμένος θεωρείται ότι πραγματοποίησε εικοσιπέντε (25) ημέρες κάθε μήνα.

8. Το ποσό της οφειλής που προκύπτει από τον εξαγοραζόμενο χρόνο, σύμφωνα με τις παραπάνω διατάξεις, εξοφλείται εφάπαξ.

9. Το συνταξιοδοτικό δικαίωμα γεννάται και η σύνταξη καταβάλλεται από την πρώτη του επόμενου της εξόφλησης της οφειλής μήνα.

10. Οι διατάξεις του άρθρου αυτού εφαρμόζονται για 3 (τρία) έτη από την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού.