1 Ιουνίου 2001

Με την ΠΔ/ΤΕ 2474/31.5.2001, η οποία εκδίδεται ύστερα και από γνώμη του διοικητικού συμβουλίου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς στo πλαίσιo του Ν. 2843/2000, καθορίζεται το ανώτατο όριο πιστώσεων που χορηγούνται από μέλη του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών (ΧΑΑ) για την αγορά μετοχών, καθώς και το ελάχιστο ποσοστό «διατηρητέου περιθωρίου».

Με την ίδια Πράξη εναρμονίζονται τα προβλεπόμενα, από προηγούμενες ρυθμίσεις, ανώτατα όρια δανείων που χορηγούν τα πιστωτικά ιδρύματα προς φυσικά πρόσωπα για αγορά μετοχών και τα σχετικά ποσοστά περιθωρίων.

Για τη λήψη της απόφασης συνεκτιμήθηκαν ειδικότερα τα εξής:

• Η ανάγκη επίτευξης ίσων όρων ανταγωνισμού μεταξύ όλων των πιστωτικών ιδρυμάτων και των μελών του ΧΑΑ.

• Η σκοπιμότητα βαθμιαίας αύξησης των ισχυόντων ορίων πιστώσεων που χορηγούν τα πιστωτικά ιδρύματα για αγορά μετοχών, λαμβάνοντας υπόψη αφενός το ελεύθερο αντίστοιχο καθεστώς χρηματοδότησης που ισχύει στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφετέρου τις συνθήκες που επικρατούν στις εγχώριες χρηματοπιστωτικές αγορές.

Ειδικότερα:

1. Το ανώτατο όριο πίστωσης από μέλη του ΧΑΑ καθορίζεται σε ευρώ 150.000 ανά πελάτη. Το ίδιο όριο προβλέπεται να ισχύει και για τις σχετικές πιστώσεις που χορηγούν τα πιστωτικά ιδρύματα προς φυσικά πρόσωπα για αγορά μετοχών, έναντι ορίου δρχ 15 εκατ. (ή ευρώ 44.020 περίπου) που ίσχυε μέχρι σήμερα.

2. Το ελάχιστο ποσοστό «διατηρητέου περιθωρίου», το οποίο πρέπει να τηρείται κατά τη διάρκεια της πίστωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2843/2000 καθορίζεται σε 35% της τρέχουσας αξίας του «χαρτοφυλακίου ασφάλειας». Στην περίπτωση όπου το εκάστοτε διαμορφούμενο ποσοστό περιθωρίου βρίσκεται μεταξύ του «αρχικού» και «διατηρητέου», κάθε νέα συναλλαγή που θα διενεργείται δεν πρέπει να οδηγεί σε αύξηση του απολύτου ύψους ελλείμματος περιθωρίου. Ως περιθώριο ορίζεται η διαφορά μεταξύ της εκάστοτε τρέχουσας αξίας των τίτλων του χαρτοφυλακίου ασφαλείας και του χρεωστικού υπολοίπου.

Ο καθορισμός του «διατηρητέου περιθωρίου» στο ως άνω επίπεδο σε συνδυασμό με το προβλεπόμενο από το Νόμο επίπεδο αρχικού περιθωρίου (50%) και την εφαρμογή κατάλληλων κριτηρίων αξιολόγησης των κινδύνων από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αφενός διασφαλίζει μία επαρκή, στο αρχικό στάδιο, κάλυψη για την παρεχόμενη πίστωση και αφετέρου παρέχει ικανοποιητικό βαθμό ευελιξίας στην περίπτωση μείωσης της αξίας του ενεχύρου.

3. Καθορίζεται ότι η χρήση μετρητών, ως τμήματος του χαρτοφυλακίου ασφάλειας, πραγματοποιείται με δέσμευση σε ειδικό λογαριασμό που θα τηρείται σε πιστωτικό ίδρυμα.

4. Κατ΄ αντιστοιχία με τα ισχύοντα για τα μέλη του ΧΑΑ προβλέπονται (i) ο τρόπος αποτίμησης των στοιχείων του χαρτοφυλακίου ασφαλείας, (ii) διατάξεις ενίσχυσης της διαφάνειας των σχετικών συναλλαγών κατά τη λειτουργία του μηχανισμού περιθωρίου, καθώς και (iii) η ενημέρωση των φυσικών προσώπων για τους αναλαμβανόμενους κινδύνους.

Η μεγαλύτερη εξοικείωση των πιστωτικών ιδρυμάτων σε θέματα κατάρτισης συμβάσεων και χορήγησης πάσης φύσεως πιστώσεων επιτρέπει την παροχή γενικών μόνο κατευθυντήριων οδηγιών στα πιστωτικά ιδρύματα, αντί της λεπτομερούς ρύθμισης των σχετικών συμβατικών όρων.

5. Για την ομαλή προσαρμογή υφιστάμενων υπολοίπων πιστώσεων για αγορά μετοχών προς το πλαίσιο που διαμορφώθηκε από το Ν. 2843/2000, τις σχετικές αποφάσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και τις διατάξεις της ως άνω Πράξης, παρέχεται η δυνατότητα στα μέλη του ΧΑΑ και τα πιστωτικά ιδρύματα να εντάξουν στο νέο πλαίσιο και τις υφιστάμενες κατά την 1η Ιουνίου 2001 πιστώσεις προς πελάτες τους. Για τη διευκόλυνση της προσαρμογής αυτής καθορίζεται, ειδικά για τη συγκεκριμένη περίπτωση και για χρονικό διάστημα έξι μηνών από την ισχύ της ΠΔ/ΤΕ 2474/31.5.2001 (μέχρι 5 Δεκεμβρίου 2001), το ελάχιστο επίπεδο «διατηρητέου περιθωρίου» σε ποσοστό 25%.

6. Επισημαίνεται ότι η διάταξη της ΠΔ/ΤΕ 2459/17.3.2000 που προβλέπει τη χορήγηση δανείων με ενέχυρο που συμπεριλαμβάνει και εισηγμένους τίτλους που προέρχονται από υφιστάμενο χαρτοφυλάκιο καταργείται και, κατά συνέπεια, τίτλοι από υφιστάμενο χαρτοφυλάκιο δύνανται στο εξής να χρησιμοποιούνται συμπληρωματικά, ως ασφάλεια της πίστωσης που έχει αρχικά χορηγηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις της νέας ως άνω Πράξης.

7. Τέλος παρατηρείται ότι τα όρια που θεσπίζονται με την ΠΔ/ΤΕ 2474/31.5.2001, δεν υποκαθιστούν την ευθύνη των πιστωτικών ιδρυμάτων για αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων, προς διασφάλιση της έγκαιρης προσαρμογής προς τις εκάστοτε διαμορφούμενες συνθήκες, καθώς και για την ενίσχυση των εσωτερικών διαδικασιών ελέγχου σε όλο το δίκτυο των υπηρεσιακών μονάδων τους.