Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών
Αριθ.απόφασης: 2445/2000
Δικαστής: Γεωρ. Κολοκυθά, Πρωτοδίκης Δ.Δ.
Δικηγόρος: Σωτ. Τζανάκος

Σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Επιβολή προστίμου για μη επίδειξη βιβλίων-στοιχείων. Το βάρος της απόδειξης ότι ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα έχει η φορολογική αρχή: Το μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Σωματείο δεν έχει υποχρέωση τήρησης βιβλίων και στοιχείων του Κ.Β.Σ. και κατ? ακολουθία ούτε και υποχρέωση επίδειξης αυτών στο φορολογικό έλεγχο. Η φορολογική αρχή φέρει το βάρος απόδειξης ότι το νομικό πρόσωπο (Σωματείο) έχει εκτραπεί του σκοπού του ή ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, οπότε θεωρείται επιτηδευματίας και έχει όλες τις υποχρεώσεις του Κ.Β.Σ.

..............................................................................

Επειδή, με την κρινόμενη προσφυγή επιδιώκεται, παραδεκτώς, η ακύρωση της 73/27.2.98 Πράξης του Προϊσταμένου της Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας (Δ.Ο.Υ.) Χαλανδρίου, με την οποία επιβλήθηκε σε βάρος του προσφεύγοντος αθλητικού σωματείου, πρόστιμο 200.000 δραχμών για αποδιδόμενες σ? αυτό παραβάσεις του Κ.Β.Σ.

Επειδή, στο άρθρο 2 του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (Π.Δ.186/1992 ΦΕΚ 84 Α?) ορίζεται ότι: "1. Κάθε ημεδαπό ή αλλοδαπό φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κοινωνία του Αστικού Κώδικα, που ασκεί δραστηριότητα στην ελληνική επικράτεια και αποβλέπει στην απόκτηση εισοδήματος ... καθώς και οι αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρίες, αναφερόμενο στο εξής με τον όρο "επιτηδευματίας", τηρεί, εκδίδει, παρέχει, ζητά, λαμβάνει, υποβάλλει, διαφυλάσσει τα βιβλία, τα στοιχεία, τις καταστάσεις και κάθε άλλο μέσο σχετικό με την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων που ορίζονται από τον Κώδικα αυτό, κατά περίπτωση. 2. ................ 3. Το Δημόσιο και κάθε άλλο νομικό πρόσωπο μη επιτηδευματίας, οι επιτροπές και οι ενώσεις προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, οι ξένες αποστολές και οι διεθνείς οργανισμοί, υποχρεούνται μόνο στην έκδοση, υποβολή και διαφύλαξη των στοιχείων που ορίζονται ρητά από τον Κώδικα αυτό. Τα πρόσωπα αυτά, εκτός από το Δημόσιο, όταν ενεργούν πράξεις παράδοσης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών που υπάγονται στο φόρο προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.), θεωρούνται επιτηδευματίες μόνο για τη δραστηριότητά τους αυτή και έχουν τις υποχρεώσεις της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού. 4. .............. 5. ............... 6. ................." και στο άρθρο 10 παρ. 5 ορίζεται ότι: "Ο επιτηδευματίας της παραγράφου αυτής, ανεξάρτητα από την κατηγορία των βιβλίων που τηρεί ή την απαλλαγή του από την τήρηση βιβλίων, τηρεί και τα ακόλουθα βιβλία, κατά περίπτωση: α) ........... β) ........... γ) ............ δ) .......... ε) ο εκμεταλλευτής κέντρου αισθητικής ή γυμναστηρίου, τηρεί βιβλίο πελατών στο οποίο καταχωρεί για κάθε μία επίσκεψη, το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του πελάτη, το είδος της υπηρεσίας που του παρέχει, τη χρονολογία της επίσκεψής του και όταν εκδοθεί η απόδειξη παροχής υπηρεσιών τον αριθμό αυτής .....".

Περαιτέρω, στο άρθρο 32 του ιδίου ως άνω Κώδικα ορίζεται ότι: "Όποιος παραβαίνει τις διατάξεις του Κώδικα αυτού, τιμωρείται για κάθε είδος παράβασης, με πρόστιμο μέχρι ....... διακόσιες χιλιάδες (200.000) δραχμές, αν πρόκειται για υπόχρεο τήρησης βιβλίων δεύτερης κατηγορίας ......" και στο άρθρο 33 αυτού ότι: "1. Οι παρακάτω περιπτώσεις, για την επιβολή του προστίμου, θεωρούνται αυτοτελείς παραβάσεις και επιβάλλεται για κάθε παράβαση το πρόστιμο που κατά περίπτωση ορίζεται από τις παραγράφους 1 και 2 του προηγούμενου άρθρου: α) ........... β) ........ γ) ............. δ) η άρνηση του υπόχρεου να διευκολύνει το φορολογικό έλεγχο εντός ευλόγου χρόνου ή να παραδώσει σ? αυτόν τα βιβλία, τα έγγραφα και τα στοιχεία εν γένει που υπέπεσαν στην αντίληψή του ......."

Από τις πιο πάνω διατάξεις προκύπτει ότι τα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα υποχρεώνονται να τηρούν μόνον όσα στοιχεία ρητά αναφέρονται στον Κ.Β.Σ. Ο χαρακτήρας όμως του νομικού προσώπου ως μη κερδοσκοπικού - ανεξαρτήτως όσων αναφέρονται στο καταστατικό του - κρίνεται σε κάθε περίπτωση από τη φορολογική αρχή, η οποία φέρει το βάρος απόδειξης του ότι το νομικό πρόσωπο έχει εκτραπεί του σκοπού του ή ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, οπότε θεωρείται ως επιτηδευματίας και έχει όλες τις υποχρεώσεις του Κ.Β.Σ.

Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση από τα έγγραφα της δικογραφίας, μεταξύ των οποίων και η από 30.5.97 έκθεση ελέγχου των ελεγκτών υπαλλήλων Λ. Σι..........., Α. Παπ.............. και Μ. Καρ.............. προκύπτουν τα εξής: Στις 13.5.1997, ημέρα Τρίτη και ώρα 20.45, οι πιο πάνω ελεγκτές μετέβησαν στο γυμναστήριο του προσφεύγοντος σωματείου "Αθλητικός Σύλλογος Σωμ............ Διάπ.............", στην οδό Μεσογείων αριθ. ..... Χαλάνδρι, με σκοπό την εξακρίβωση εφαρμογής των διατάξεων του Κ.Β.Σ. Σύμφωνα με το καταστατικό του προσφεύγοντος (που εγκρίθηκε με την 1258/1985 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών και καταχωρήθηκε στο βιβλίο σωματείων με αριθμό 16208/1988) αυτό είναι αθλητικό σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα του οποίου μέλη είναι όλοι οι αθλητές που δεν αποτελούν πάρεδρα ή τακτικά μέλη και η έδρα του βρίσκεται στην οδό Ζ..... Πηγ..... αριθ. .... στο Χαλάνδρι. Οι ελεγκτές ζήτησαν τα βιβλία και στοιχεία του προσφεύγοντος. Ο προπονητής του προσφεύγοντος όμως (σύμφωνα με σχετική βεβαίωση που επέδειξε στους ελεγκτές) Νικ...... Κουτσ..... τους δήλωσε ότι: "τα βιβλία δεν βρίσκονται στο κατάστημα". Ο έλεγχος στη συνέχεια, και αφού - όπως αναφέρεται στην έκθεση ελέγχου - κατέστη αδύνατος ο έλεγχος στο "μητρώο μαθητών", διαπίστωσε τα στοιχεία πέντε μελών που βρίσκονταν εκείνη την ώρα στον χώρο του γυμναστηρίου και γυμνάζονταν υπό την επίβλεψη της γυμνάστριας Παρ....... Κων....., τα οποία δήλωσαν ότι καταβάλουν 12.000 δρχ. μηνιαίως. Βάσει των πορισμάτων του ελέγχου, ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. Χαλανδρίου, με την προσβαλλόμενη πράξη του, κατ? επίκληση των διατάξεων των άρθρων 2, 10 παρ. 5 περ. ε? και 36 του Κ.Β.Σ. επέβαλε σε βάρος του προσφεύγοντος πρόστιμο 200.000 δραχμών λόγω μη επίδειξης βιβλίων. Ήδη, το προσφεύγον με την κρινόμενη προσφυγή και το σχετικό υπόμνημα, προβάλλει ότι είναι νομικό πρόσωπο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, απαλλάσσεται, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 3 Κ.Β.Σ., από την τήρηση βιβλίων και στοιχείων του Κ.Β.Σ., και επομένως δεν μπορούσε να επιδείξει τέτοια βιβλία στους ελεγκτές. Προς απόδειξη των ισχυρισμών του, προσκομίζει και επικαλείται το προαναφερόμενο καταστατικό του, την 1258/1988 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, την από 31.3.1989 (αριθ. πρωτ. 7762) απόφαση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού Γεωργ. Κασιμάτη (Γενική Γραμματεία Αθλητισμού - Διεύθυνση Αγωνιστικού Αθλητισμού - Τμήμα Σωματείων και Γυμναστηρίων) περί αναγνώρισης του προσφεύγοντος ως φίλαθλου αθλητικού σωματείου και την από 30.12.1994 βεβαίωση της Δ.Ο.Υ. Χαλανδρίου κατά την οποία, το προσφεύγον, που έχει νομική μορφή νομικού προσώπου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, υπέβαλε δήλωση έναρξης δραστηριότητας την 31.12.1994, έχει ως αντικείμενο εργασιών το μαζικό αθλητισμό, δεν υπόκειται σε Φ.Π.Α. και "εντάχτηκε στην κατηγορία βιβλίων Κ.Β.Σ. με ένταξη προαιρετική".

Επειδή, μετά τα πιο πάνω, και λαμβάνοντας υπόψη ότι το προσφεύγον είναι - βάσει του καταστατικού του - νομικό πρόσωπο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ότι, σύμφωνα με την προαναφερόμενη βεβαίωση της Δ.Ο.Υ. Χαλανδρίου δεν υπόκειται σε Φ.Π.Α., τηρεί δε προαιρετικώς και μόνο βιβλία και στοιχεία Κ.Β.Σ., ότι τέλος, η διάδικη φορολογική αρχή, που φέρει το βάρος της απόδειξης του ότι αυτό ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα ή έχει εκτραπεί του σκοπού του, ουδένα απέδειξε, το Δικαστήριο κρίνει ότι το προσφεύγον, δεν έχει υποχρέωση τήρησης βιβλίων και στοιχείων του Κ.Β.Σ. και κατ? ακολουθία ούτε και υποχρέωση επίδειξης αυτών στο φορολογικό έλεγχο. Συνεπώς, παρά το νόμο καταλογίστηκε σε βάρος του η προαναφερόμενη παράδοση, πρέπει δε να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη πράξη κατά παραδοχή της κρινόμενης προσφυγής ως βάσιμης.