Συμβουλίου της Επικρατείας (Τμήματος Β΄)
Αριθ. απόφασης: 689/2002
Πρόεδρος: Φ. Στεργιόπουλος, Αντιπρόεδρος ΣτΕ,
Εισηγήτρια: Ε. Γαλανού, Σύμβουλος ΣτΕ
Δικηγόροι: Παν. Παναγιωτουνάκος, Πάρεδρος Ν.Σ.Κ., Αλεξ. Μπαλάσης

Φορολογία δωρεών (Ν.Δ. 118/1973, `Αρθρο 86 και Ν. 820/1978, `Αρθρο 45)

Παραγραφή φόρου δωρεών: Επί υποβαλλομένων δηλώσεων φόρου δωρεάς το δικαίωμα του Δημοσίου για την κοινοποίηση πράξης επιβολής φόρου παραγράφεται, προκειμένου μεν περί περιουσιακών στοιχείων που περιλαμβάνονται στη δήλωση, μετά την πάροδο πενταετίας από το τέλος του έτους εντός του οποίου υπεβλήθη η δήλωση, προκειμένου δε περί περιουσιακών στοιχείων, που δεν δηλώθηκαν, μετά την πάροδο δεκαπενταετίας από το τέλος του έτους, εντός του οποίου έληξε η προθεσμία για υποβολή δήλωσης.

Δεκτή αίτηση αναίρεσης Δ.Ο.Υ. κατά της 3136/1998 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.

[......] 2. Επειδή, στο άρθρο 86 παρ. 3 του Ν.Δ. 118/1973 "Περί Κώδικος Φορολογίας κληρονομιών, δωρεών ..." (Α΄ 202) ορίζεται ότι η δήλωση για τη δωρεά για την οποία δε συντάχθηκε συμβολαιογραφικό έγγραφο υποβάλλεται μέσα σε έξι μήνες από την παράδοση στο δωρεοδόχο του αντικειμένου της δωρεάς. Περαιτέρω, κατά το άρθρο 102 παρ. 1 του ανωτέρω νομ. διατάγματος "Το Δημόσιον εκπίπτει του δικαιώματος αυτού δια την κοινοποίησιν πράξεως επιβολής φόρου και προστίμου: α) προκειμένου περί ανακριβούς δηλώσεως, μετά πενταετίαν από του τέλους του έτους εντός του οποίου υπεβλήθη η δήλωσις, β) προκειμένου περί παραλείψεως δηλώσεως ολοκλήρου ή μέρους της κτηθείσης περιουσίας . .. μετά δεκαετίαν από το τέλος του έτους, εντός του οποίου έληξεν η προς υποβολήν της δηλώσεως προθεσμία . . . ". Με το άρθρο 45 του Ν. 820/1978 (Φ. 174), το οποίο κατά τα λοιπά επανέλαβε τις ανωτέρω διατάξεις του Ν.Δ. 118/1973, ορίσθηκε ότι ο χρόνος παραγραφής επί παραλείψεως δηλώσεως ολόκληρης ή μέρους κτηθείσης περιουσίας ανέρχεται σε 15 έτη. Η μεγαλύτερη δε αυτή παραγραφή καταλαμβάνει και φορολογικές αξιώσεις του Δημοσίου που είχαν γεννηθεί πριν από την έναρξη ισχύος της νεότερης διατάξεως του άρθρου 45 του Ν. 820/1978, εφόσον μέχρι το χρόνο αυτό δεν είχε συμπληρωθεί η προβλεπόμενη από τις προϊσχύουσες διατάξεις παραγραφή. (Εξάλλου, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, η δεκαπενταετής παραγραφή ισχύει μόνο για περιουσιακά στοιχεία μη δηλωθέντα, δηλαδή μη περιληφθέντα παντελώς στη σχετική φορολογική δήλωση. Συνεπώς, επί υποβαλλομένων δηλώσεων φόρου δωρεάς το δικαίωμα του Δημοσίου για την κοινοποίηση πράξεως επιβολής φόρου παραγράφεται, προκειμένου μεν περί περιουσιακών στοιχείων που περιλαμβάνονται στη δήλωση, μετά την πάροδο πενταετίας από το τέλος του έτους εντός του οποίου υπεβλήθη η δήλωση, προκειμένου δε περί περιουσιακών στοιχείων, που δεν δηλώθηκαν, μετά την πάροδο δεκαπενταετίας από το τέλος του έτους, εντός του οποίου έληξε η προθεσμία για υποβολή δηλώσεως.)

3. Επειδή, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση, ο Προϊστάμενος της ΔΟΥ Ψυχικού, αφού δέχθηκε ότι στις 31.5.1974 μεταβιβάσθηκαν στον αναιρεσίβλητο αίτια δωρεάς από τον Κων..... Παπα...... 8.500 μετοχές της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία "Τεχν....... - Βιομ........ Α...... Α.Ε." ονομαστικής αξίας δραχμών 8.500.000 και ότι για τη δωρεά αυτή, για την οποία δε συντάχθηκε έγγραφο, δεν υποβλήθηκε δήλωση και δεν καταβλήθηκε ο φόρος δωρεάς, με την επίδικη πράξη του κατελόγισε σε βάρος του αναιρεσιβλήτου το φόρο δωρεάς που αναλογεί επί της ονομαστικής αξίας των εν λόγω μετοχών εκ δραχμών 5.736.250 μετά ισόποσου προσθέτου φόρου. Το διοικητικό εφετείο δέχθηκε ότι η διάταξη του άρθρου 45 του Ν.820/1978, της οποίας η ισχύς αρχίζει από 17.10.1978, δεν εφαρμόζεται, επί αξιώσεων των οποίων η παραγραφή άρχισε πριν από την ανωτέρω ημερομηνία και ότι, συνεπώς, το δικαίωμα του Δημοσίου για την επιβολή φόρου για την επίμαχη μεταβίβαση το οποίο άρχισε από το τέλος του έτους 1974 κατά το οποίο έληξε η εξάμηνη προθεσμία από τη σύσταση αυτής (στις 31.5.1974), συμπληρώθηκε στις 31.12.1984. Κατόπιν αυτού, το διοικητικό εφετείο έκρινε ότι η ένδικη πράξη που κοινοποιήθηκε στον αναιρεσίβλητο στις 22.12.1988, δηλαδή μετά τη συμπλήρωση της παραγραφής, ήταν για το λόγο αυτό ακυρωτέα και ότι η πρωτόδικη απόφαση που είχε κρίνει αντιθέτως έπρεπε να εξαφανισθεί. Η κρίση, όμως, αυτή της προσβαλλόμενης απόφασης δεν είναι νόμιμη, διότι η προβλεπόμενη από την αρχική διάταξη του άρθρου 102 παρ. 1 του Ν.Δ. 118/1973 δεκαετής παραγραφή, η οποία άρχισε από το τέλος του έτους 1974 δεν είχε ακόμη συμπληρωθεί κατά την έναρξη ισχύος του άρθρου 45 του Ν. 820/1978 (17.10.1978) και συνεπώς σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, ήταν καταρχήν δυνατή η εφαρμογή της τελευταίας αυτής διατάξεως περί δεκαπενταετούς παραγραφής και στην προκειμένη περίπτωση. Για το λόγο δε αυτό βάσιμα προβαλλόμενο πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση και να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, η δε υπόθεση, που έχει ανάγκη διευκρινήσεως κατά το πραγματικό, πρέπει να παραπεμφθεί στο ίδιο δικαστήριο για νέα κρίση.