ΘΕΜΑ: Παροχή οδηγιών για την άμεση κοινοποίηση των εντολών ελέγχου και την παροχή διευκρινίσεων για την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 18 και 19 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας ( N.4174/2013, όπως ισχύει) σχετικά με την υποβολή εκπρόθεσμων αρχικών ή τροποποιητικών δηλώσεων.

Σας παρέχουμε τις απαραίτητες ερμηνευτικές οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων που αναφέρονται στο παραπάνω θέμα.

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 18 του N.4174/2013 (Α΄170), όπως ισχύει, ο υπόχρεος σε υποβολή φορολογικών δηλώσεων υποβάλλει τις φορολογικές δηλώσεις στη Φορολογική Διοίκηση κατά το χρόνο που προβλέπεται από την οικεία φορολογική νομοθεσία. Εκπρόθεσμη φορολογική δήλωση υποβάλλεται οποτεδήποτε μέχρι την έκδοση εντολής ελέγχου από τη Φορολογική Διοίκηση ή μέχρι την παραγραφή του δικαιώματος της Φορολογικής Διοίκησης για έλεγχο της αρχικής δήλωσης με όλες τις συνέπειες περί εκπρόθεσμης δήλωσης.

Επίσης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 του N.4174/2013 (Α΄170), όπως ισχύει, αν ο φορολογούμενος διαπιστώσει ότι η φορολογική δήλωση που υπέβαλε στη Φορολογική Διοίκηση περιέχει λάθος ή παράλειψη, υποχρεούται να υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση. Αν η τροποποιητική φορολογική δήλωση υποβληθεί εντός της προθεσμίας υποβολής της αρχικής φορολογικής δήλωσης ,τότε και η τροποποιητική φορολογική δήλωση επέχει θέση αρχικής δήλωσης και θεωρείται ότι και οι δύο, αρχική και τροποποιητική έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα.

Τροποποιητική φορολογική δήλωση υποβάλλεται οποτεδήποτε μέχρι την έκδοση εντολής ελέγχου από τη Φορολογική Διοίκηση ή μέχρι την παραγραφή του δικαιώματος της Φορολογικής Διοίκησης για έλεγχο της αρχικής δήλωσης με όλες τις συνέπειες περί εκπρόθεσμης δήλωσης.

Περαιτέρω με το έγγραφο της Δ/νσης Ελέγχων ΔΕΛ Α 1069048/2.5.2014 επισημάνθηκε ότι, σε περίπτωση έκδοσης εντολής ελέγχου, δεν υπάρχει δυνατότητα υποβολής δήλωσης για τη φορολογία, τη φορολογική περίοδο ή την υπόθεση που αφορά ο φορολογικός έλεγχος.

Στην πράξη έχει παρατηρηθεί ότι ο φορολογούμενος δεν λαμβάνει γνώση της εντολής ελέγχου άμεσα με την έκδοσή της αλλά με την έναρξη του ελέγχου και , σε πολλές περιπτώσεις, στο διάστημα που μεσολαβεί έχει υποβάλει εκπρόθεσμες αρχικές ή τροποποιητικές φορολογικές δηλώσεις, για τη φορολογική περίοδο που αφορά ο φορολογικός έλεγχος. Προκειμένου να αποκλειστεί στο μέλλον το φαινόμενο αυτό, θα πρέπει ο ελεγχόμενος φορολογούμενος να λαμβάνει άμεσα γνώση για την έκδοση εντολής ελέγχου, αφού ληφθούν υπόψη οι περιορισμοί της παραγράφου 2β΄του άρθρου 23 του N.4174/2013 .

Σχετικά με την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου είναι οι διατάξεις του άρθρου 5 του N.4174/2013 (Α΄), όπως ισχύει , σύμφωνα με τις οποίες η κοινοποίηση πράξεων που εκδίδει, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, η Φορολογική Διοίκηση προς φορολογούμενο ή άλλο πρόσωπο, γίνεται εγγράφως ή ηλεκτρονικώς.

Προκειμένου να αντιμετωπισθεί άμεσα το πρόβλημα με τις εντολές ελέγχου που έχουν εκδοθεί, δεν έχουν κοινοποιηθεί και δεν έχει γίνει έναρξη ελέγχου και να αποφευχθούν μετακινήσεις υπαλλήλων, αυτές θα κοινοποιούνται με συστημένη επιστολή της Φορολογικής Διοίκησης προς το φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 2 , 3 και 5 του άρθρου 5 του N.4174/2013 (Α΄ 170). Σημειώνεται ότι στην εν λόγω συστημένη επιστολή θα πρέπει, μεταξύ των άλλων, να αναγράφεται ρητά ότι από την ημερομηνία έκδοσης της εντολής ελέγχου η υποβολή εκπρόθεσμης αρχικής ή τροποποιητικής φορολογικής δήλωσης δεν παράγει έννομο αποτέλεσμα.

Τα ανωτέρω θα ισχύουν και για όσες εντολές εκδοθούν στη συνέχεια και μέχρι την υλοποίηση της εφαρμογής για την ηλεκτρονική κοινοποίηση των πράξεων που εκδίδει, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, η Φορολογική Διοίκηση.

Αναφορικά με την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προέκυψαν με την υποβολή εκπρόθεσμης αρχικής ή τροποποιητικής φορολογικής δήλωσης φυσικού ή νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, μετά την έκδοση εντολής ελέγχου και στις περιπτώσεις που αποδεδειγμένα ο φορολογούμενος δεν έλαβε γνώση αυτής, σημειώνουμε τα ακόλουθα:

Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 62 του N.2238/1994 και της παραγράφου 2 του άρθρου 38 του N.2859/2000 , υπήρχε η δυνατότητα, μέχρι την 31.12.2013, να επιδίδεται αρχική ή συμπληρωματική δήλωση πριν την καταχώρηση στο οικείο βιβλίο της σχετικής καταλογιστικής πράξης. Από 01.01.2014 δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα.

Κατόπιν των ανωτέρω και λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές της χρηστής διοίκησης, οι οποίες πρέπει πάντα να διέπουν τις σχέσεις φορολογουμένων και φορολογικής αρχής και έχοντας υπόψη, ότι αφενός έχουν υποβληθεί οι σχετικές δηλώσεις, αφετέρου ότι οι φορολογούμενοι αποδεδειγμένα δεν έλαβαν γνώση για την έκδοση εντολών ελέγχου και τέλος ότι οι φορολογούμενοι έχουν πιθανόν υπαχθεί σε νομοθετική ρύθμιση ή διευκόλυνση τμηματικής καταβολής ληξιπρόθεσμων οφειλών, με την παρούσα γίνεται δεκτό ότι στις περιπτώσεις αυτές λαμβάνονται υπόψη οι σχετικές δηλώσεις, που αφορούν διαχειριστικές περιόδους που έκλεισαν μέχρι την 31.12.2013.