ΘΕΜΑ:

Αναστολή χρήσης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του Ε.Φ.Κ.Α. για την υποβολή Α.Π.Δ..

Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις του άρθρου 69 του Ν. 4635/2019 (ΦΕΚ Α΄167), που ισχύει από 30/10/2019 ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου και της υπ΄ αριθμ. 53026/4585/14-11-2019 απόφασης Υπουργού και Υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων «Όροι και προϋποθέσεις για την εφαρμογή του μέτρου αναστολής χρήσης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του Ε.Φ.Κ.Α. για την υποβολή Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (Α.Π.Δ.)» (ΦΕΚ Β΄4290/27-11-2019).

Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις προβλέπεται η αναστολή χρήσης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του Ε.Φ.Κ.Α. για την υποβολή Α.Π.Δ. για τους οφειλέτες / εργοδότες, που ασφαλίζουν προσωπικό μέσω Α.Π.Δ. χωρίς να καταβάλουν τις τρέχουσες μηνιαίες ασφαλιστικές εισφορές αυξάνοντας το ποσό της οφειλής τους.

Το μέτρο αυτό εφαρμόζεται κυρίως σε εργοδότες που αποφεύγουν συστηματικά την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών προς τον Ε.Φ.Κ.Α., με την ανάπτυξη σε πολλές περιπτώσεις στρατηγικών εισφοροδιαφυγής, που παρεμποδίζουν την ικανοποίηση του φορέα από την περιουσία του οφειλέτη ή αποσκοπούν στην αδυναμία εντοπισμού των πραγματικών υπευθύνων.

Επίσης με την ενεργοποίηση, μετά την εφαρμογή του μέτρου, του ελεγκτικού μηχανισμού για διενέργεια ουσιαστικού ελέγχου στους συγκεκριμένους εργοδότες, επιδιώκεται ο εντοπισμός και η παρεμπόδιση ανάπτυξης παραβατικών συμπεριφορών σχετικά με εικονικότητα ασφάλισης μέσω εικονικών επιχειρήσεων ή εικονικών υπευθύνων.

Ειδικότερα με τις κοινοποιούμενες διατάξεις προβλέπονται τα εξής:

Ι. ΑΡΜΟΔΙΑ ΟΡΓΑΝΑ

Η αρμοδιότητα για την επιβολή του συγκεκριμένου μέτρου παρέχεται στο Κ.Ε.Α.Ο., που μπορεί να το επιβάλει παράλληλα με τα λοιπά μέτρα αναγκαστικής είσπραξης που προβλέπονται από τον Κ.Ε.Δ.Ε..

Αρμόδια για την επιβολή του μέτρου είναι η Κεντρική Υπηρεσία του Κ.Ε.Α.Ο. (Διεύθυνση Ανάλυσης & Αξιολόγησης Κινδύνου), που αποστέλλει σχετική ειδοποίηση στο τμήμα Υποστήριξης Ιστότοπου και Διαδικτυακής Πύλης της Διεύθυνσης Εφαρμογών Πληροφορικής και Επικοινωνιών του Ε.Φ.Κ.Α.. Παράλληλα ενημερώνει την αρμόδια για τον έλεγχο του εργοδότη υπηρεσία του Ε.Φ.Κ.Α., προκειμένου να διενεργηθεί έλεγχος σχετικά με τη λειτουργία της επιχείρησης, την ύπαρξη τυχόν συνυπεύθυνων ή συνδεδεμένων επιχειρήσεων, καθώς και για τη διαπίστωση του πραγματικού της απασχόλησης. Το τμήμα Υποστήριξης Ιστότοπου και Διαδικτυακής Πύλης της Διεύθυνσης Εφαρμογών Πληροφορικής και Επικοινωνιών του Ε.Φ.Κ.Α, όταν προβεί στην απενεργοποίηση των κωδικών του εργοδότη για υποβολή Α.Π.Δ. μέσω διαδικτύου, ενημερώνει τον εργοδότη για την ενέργεια αυτή με αποστολή σχετικού ηλεκτρονικού μηνύματος.

ΙΙ. ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ

Σύμφωνα με το άρθρο 1 της κοινοποιούμενης υπουργικής απόφασης, το μέτρο μπορεί να επιβληθεί εφόσον συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:

α) Ο εργοδότης ασφαλίζει προσωπικό μέσω Α.Π.Δ. χωρίς να καταβάλει τις τρέχουσες μηνιαίες ασφαλιστικές εισφορές.

β) Δεν βρίσκεται σε καθεστώς ρύθμισης οφειλών ή προβαίνει επανειλημμένα σε ρυθμίσεις οφειλών και απώλεια αυτών αυξάνοντας το ποσό της οφειλής του.

γ) Η μη καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών ανάγεται σε έξι τουλάχιστον μισθολογικές περιόδους κατά τη διάρκεια ενός έτους.

Αν όμως ο εργοδότης εντοπίζεται να χρησιμοποιεί μεθόδους που παρεμποδίζουν την ικανοποίηση του Ε.Φ.Κ.Α. από την περιουσία του οφειλέτη ή δεν επιτρέπουν τον εντοπισμό των πραγματικών υπευθύνων, το μέτρο μπορεί να επιβληθεί και πριν την παρέλευση έξι μισθολογικών περιόδων χωρίς καταβολή εισφορών, προκειμένου να αποτραπεί βλάβη του φορέα.

Οι μέθοδοι αυτοί εξειδικεύονται περαιτέρω από την ίδια τη διάταξη, με μια ενδεικτική απαρίθμηση των παρελκυστικών τακτικών, που όταν συνδυάζονται με τη μη καταβολή των εισφορών, επισύρουν την άμεση επιβολή του μέτρου. Τέτοιες μέθοδοι είναι:

• Η δημιουργία νέας επιχείρησης με την ίδια έδρα ή το ίδιο αντικείμενο εργασιών ή τον ίδιο διακριτικό τίτλο με την επιχείρηση που έχει δημιουργήσει οφειλές και την ασφάλιση σε αυτή του ίδιου προσωπικού ή μέρους αυτού.

• Η τοποθέτηση σε θέσεις ευθύνης προσώπων χωρίς περιουσία ή προηγούμενη επιχειρηματική δραστηριότητα ή πρώην εργαζομένων της επιχείρησης, ώστε να μην είναι δυνατή η ικανοποίηση του φορέα από την περιουσία του υπευθύνου.

• Η δημιουργία οφειλής από την έναρξη λειτουργίας της επιχείρησης ή μεγάλη (απότομη) αύξηση στον αριθμό των εργαζομένων σε μικρό χρονικό διάστημα, όταν αυτή δεν δικαιολογείται από το είδος ή τη δραστηριότητα της επιχείρησης (όπως πχ. σε εποχικές επιχειρήσεις).

• Η μη συμμόρφωση του οφειλέτη μετά από άρση προηγούμενης αναστολής χρήσης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του Ε.Φ.Κ.Α. για την υποβολή Α.Π.Δ. Στην περίπτωση αυτή, ως προηγούμενη αναστολή μπορεί να θεωρηθεί και αυτή που είχε επιβληθεί με την προϊσχύουσα διάταξη του άρθρου 17 του Ν. 3846/2010 , αφού η υπουργική απόφαση αναφέρεται γενικά σε άρση προηγούμενης αναστολής.

ΙΙΙ. ΥΠΟΒΟΛΗ Α.Π.Δ. ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ Ε.Φ.Κ.Α.

Μετά την επιβολή του μέτρου αναστολής χρήσης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, οι Α.Π.Δ. των χρονικών περιόδων της αναστολής υποβάλλονται από τον εργοδότη με ψηφιακό - μαγνητικό μέσο στην αρμόδια υπηρεσία μισθωτών του Ε.Φ.Κ.Α.. Είναι δυνατή η υποβολή μιας ή και περισσότερων Α.Π.Δ. Στις περιπτώσεις που οι Α.Π.Δ. δεν υποβάλλονται από το νόμιμο εκπρόσωπο της επιχείρησης αλλά από εξουσιοδοτημένα πρόσωπα (π.χ. λογιστές), θα πρέπει να ελέγχεται επισταμένως το νόμιμο της εξουσιοδότησης, η οποία θα πρέπει να είναι πρόσφατη, να έχει θεωρηθεί για το γνήσιο της υπογραφής, να αναγράφονται ο΄ αυτή τα πλήρη στοιχεία (ονοματεπώνυμο, αριθ. ταυτότητας, Α.Φ.Μ.) καθώς και η ιδιότητα ή η σχέση με την επιχείρηση του εξουσιοδοτούντος και εξουσιοδοτούμενου.

Μαζί με τις Α.Π.Δ. που υποβάλλονται με ψηφιακό - μαγνητικό μέσο στην αρμόδια υπηρεσία μισθωτών του Ε.Φ.Κ.Α. υποχρεωτικά προσκομίζονται φορολογικά στοιχεία του εργοδότη και των συνυπεύθυνων προσώπων και συγκεκριμένα:

- Δηλώσεις Φορολογίας Εισοδήματος των τριών τελευταίων φορολογικών ετών (Έντυπα Ε1 για φυσικά πρόσωπα / Έντυπα Ν για νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες).

- Πράξεις Διοικητικού προσδιορισμού φόρου/Εκκαθαριστικά φορολογίας εισοδήματος των τριών τελευταίων φορολογικών ετών.

- Αναλυτική Κατάσταση για τα Μισθώματα Ακινήτων των τριών τελευταίων φορολογικών ετών (Έντυπα Ε2) όπου απαιτείται.

- Κατάσταση οικονομικών στοιχείων από επιχειρηματική δραστηριότητα των τριών τελευταίων φορολογικών ετών (Έντυπα Ε3 ) όπου απαιτείται.

- Βεβαίωση Δηλωθείσας Περιουσιακής Κατάστασης (Ε9) / Δήλωση-Πράξη Προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α τελευταίου φορολογικού έτους.

- Μισθωτήρια συμβόλαια / Δηλώσεις Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας έδρας και παραρτημάτων (αν υπάρχουν).

Τα φορολογικά στοιχεία αποστέλλονται στην Κεντρική Υπηρεσία του Κ.Ε.Α.Ο., με επιμέλεια του υποκαταστήματος μισθωτών του Ε.Φ.Κ.Α., προκειμένου να αξιοποιηθούν για τη διασφάλιση και ικανοποίηση των απαιτήσεων του φορέα.

ΙV. ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΤΩΝ Α.Π.Δ. ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΜΕ ΨΗΦΙΑΚΟ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΜΕΣΟ

Η καταχώριση στο πληροφοριακό σύστημα του Ε.Φ.Κ.Α. των δεδομένων των Α.Π.Δ. που υποβάλλονται με ψηφιακό - μαγνητικό μέσο στην αρμόδια υπηρεσία του Ε.Φ.Κ.Α. γίνεται εφόσον καταβάλλονται οι απαιτητές ασφαλιστικές εισφορές που δηλώνονται με αυτές.

Κατ΄ εξαίρεση είναι δυνατή η καταχώριση στις εξής περιπτώσεις:

α) Κατά την πρώτη μετά την αναστολή προσέλευση του εργοδότη ή εξουσιοδοτημένου από αυτόν προσώπου στην αρμόδια υπηρεσία μισθωτών του Ε.Φ.Κ.Α., αν υποβάλλονται με ψηφιακό - μαγνητικό μέσο Α.Π.Δ. για περισσότερες της μιας και μέχρι έξι (6) μισθολογικές περιόδους, είναι δυνατή η καταχώριση αυτών, αν έχουν καταβληθεί οι ασφαλιστικές εισφορές τουλάχιστον της τελευταίας απαιτητής Α.Π.Δ.

Αν κατά την πρώτη προσέλευση υποβάλλονται Α.Π.Δ. για περισσότερες από έξι (6) μισθολογικές περιόδους, είναι δυνατή η καταχώριση αυτών, αν έχουν καταβληθεί οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο ένα τρίτο (1/3) του συνολικού ποσού εισφορών, που δηλώνεται με τις Α.Π.Δ που υποβάλλονται.

β) Κατά την δεύτερη μετά την αναστολή προσέλευση του εργοδότη ή εξουσιοδοτημένου από αυτόν προσώπου στην αρμόδια υπηρεσία για υποβολή Α.Π.Δ. με ψηφιακό - μαγνητικό μέσο, είναι δυνατή η καταχώριση αυτών, αν έχουν καταβληθεί οι ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο ένα τρίτο (1/3) του συνολικού ποσού εισφορών που δηλώνεται με τις Α.Π.Δ. που υποβάλλονται.

γ) Για κάθε επόμενη υποβολή με ψηφιακό - μαγνητικό μέσο Α.Π.Δ. μίας ή περισσότερων μισθολογικών περιόδων δεν είναι δυνατή η καταχώριση αυτών, αν δεν έχουν καταβληθεί οι απαιτητές ασφαλιστικές εισφορές που δηλώνονται με αυτήν ή αυτές.

Ειδικότερα θέματα σχετικά με τη διαδικασία παραλαβής και καταχώρισης των Α.Π.Δ. που υποβάλλονται με ψηφιακό - μαγνητικό μέσο στις αρμόδιες υπηρεσίες μισθωτών του Ε.Φ.Κ.Α., θα ρυθμιστούν με οδηγίες της Διεύθυνσης Εισφορών Μισθωτών του Ε.Φ.Κ.Α.

V. ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ

Η αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία του Ε.Φ.Κ.Α. στην οποία κοινοποιείται το έγγραφο της αναστολής υποβολής Α.Π.Δ. μέσω διαδικτύου , πρέπει να ερευνήσει ιδίως:

- Αν λειτουργεί η επιχείρηση στις διευθύνσεις που έχουν δηλωθεί για την έδρα και τα παραρτήματα.

- Αν ασκείται η δηλωθείσα δραστηριότητα.

- Αν απασχολείται το προσωπικό στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης και εάν όχι, λόγω της φύσεως των επιχειρήσεων (καθαρισμός, φύλαξη κλπ), να εξεταστούν η επιχείρηση και ο τόπος που παρέχεται η εργασία και οι σχετικές συμβάσεις παροχής υπηρεσιών.

- Αν συντρέχουν περιπτώσεις μη νόμιμου δανεισμού εργαζομένων από επιχειρήσεις που δεν είναι ΕΠΑ.

- Αν στη διεύθυνση που έχουν δηλωθεί ως έδρα του εργοδότη λειτουργούν κι άλλες επιχειρήσεις που συνδέονται με τον εργοδότη και μπορούν να χαρακτηριστούν συνυπεύθυνες.

Τα αποτελέσματα του ελέγχου γνωστοποιούνται στην Κεντρική Υπηρεσία του Κ.Ε.Α.Ο.

Για τα θέματα του ελέγχου θα δοθούν οδηγίες από την αρμόδια κεντρική υπηρεσία τη Γενική Διεύθυνση Ελέγχων.

VI. ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ

Η αναστολή της χρήσης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του Ε.Φ.Κ.Α., μπορεί να αρθεί μετά από αίτηση του οφειλέτη εφόσον συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:

α) Ο εργοδότης εξόφλησε ή ρύθμισε τη συνολική οφειλή του. Στο ποσό που εξοφλήθηκε ή ρυθμίστηκε, πρέπει οπωσδήποτε να έχουν συμπεριληφθεί και τα ποσά των ασφαλιστικών εισφορών που δηλώθηκαν με τις Α.Π.Δ. των χρονικών περιόδων αναστολής οι οποίες είχαν παραληφθεί από την αρμόδια υπηρεσία μισθωτών του Ε.Φ.Κ.Α. σύμφωνα με το άρθρο 2 της υπουργικής απόφασης, δηλαδή με την καταβολή των εισφορών της τελευταίας Α.Π.Δ. ή του ενός τρίτου των δηλωθέντων εισφορών.

β) Έχουν αποσταλεί στο Κ.Ε.Α.Ο. τα φορολογικά στοιχεία που προσκόμισε ο εργοδότης.

Ειδικά για τις περιπτώσεις που υπάρχουν διαπιστώσεις ή ενδείξεις εικονικότητας (επιχειρήσεων, ασφαλίσεων, υπευθύνων) για την άρση του μέτρου απαιτείται να έχει διενεργηθεί επιτόπιος και ουσιαστικός έλεγχος σχετικά με τη λειτουργία της επιχείρησης και τη διαπίστωση του πραγματικού της απασχόλησης του προσωπικού που έχει δηλωθεί στις υποβληθείσες από τον εργοδότη Α.Π.Δ., πριν και μετά την εφαρμογή του μέτρου της αναστολής της χρήσης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του Ε.Φ.Κ.Α για υποβολή Α.Π.Δ.. Η αίτηση υποβάλλεται στην αρμόδια για την παραλαβή της Α.Π.Δ υπηρεσία του Ε.Φ.Κ.Α και διαβιβάζεται με FAX ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη Διεύθυνση Ανάλυσης & Αξιολόγησης Κινδύνου του Κ.Ε.Α.Ο. Η άρση γίνεται από τη Διεύθυνση Ανάλυσης & Αξιολόγησης Κινδύνου του Κ.Ε.Α.Ο. με ειδοποίηση που αποστέλλεται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στο τμήμα Υποστήριξης Ιστότοπου και Διαδικτυακής Πύλης της Διεύθυνσης Εφαρμογών Πληροφορικής και Επικοινωνιών του Ε.Φ.Κ.Α..

VII. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ Α.Π.Δ. ΤΩΝ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΦΕΙΛΗΣ ΚΑΙ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΑΡΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ

Οι Α.Π.Δ. του χρονικού διαστήματος που μεσολαβεί από τη ρύθμιση της οφειλής μέχρι την άρση της αναστολής υποβάλλονται με ψηφιακό - μαγνητικό μέσο στην αρμόδια υπηρεσία μισθωτών του Ε.Φ.Κ.Α. και η καταχώρισή τους γίνεται, εφόσον καταβάλλονται οι απαιτητές ασφαλιστικές εισφορές που δηλώνονται με αυτές.

VΙΙΙ. ΕΝΑΡΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Το άρθρο 69 του Ν. 4635/2019 ισχύει από την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου, δηλαδή από 30/10/2019. Κατά συνέπεια το μέτρο της αναστολής εφαρμόζεται μετά την ημερομηνία αυτή.

Από την ημερομηνία που αναστέλλεται η δυνατότητα χρήσης των ηλεκτρονικών υπηρεσιών για την υποβολή Α.Π.Δ. και μετά εφαρμόζεται το χρονικό διάστημα των έξι (6) μισθολογικών περιόδων που επιτρέπεται η καταχώριση των Α.Π.Δ. αν έχουν καταβληθεί οι ασφαλιστικές εισφορές τουλάχιστον της τελευταίας απαιτητής Α.Π.Δ.

ΙΧ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΜΕ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ Α.Π.Δ. ΜΕΣΩ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΟΙΣΧΥΟΥΣΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Για τις περιπτώσεις εργοδοτών για τους οποίους είχε απενεργοποιηθεί η δυνατότητα υποβολής Α.Π.Δ. μέσω διαδικτύου με το προηγούμενο καθεστώς (του άρθρου 17 Ν.3846/2010 ) και εξακολουθεί να βρίσκεται σε αναστολή η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής Α.Π.Δ. η διαχείριση της καταχώρησης Α.Π.Δ. θα γίνει ως εξής:

• Α.Π.Δ. που έχουν παραληφθεί πριν την έναρξη ισχύος των νέων διατάξεων και αφορούν μισθολογικές περιόδους μέχρι και τον 10/2019 θα καταχωρηθούν στο σύστημα εφόσον τηρηθούν οι οδηγίες που έχουν δοθεί με την αριθ. 18/2019 εγκύκλιο.
• Για τις Α.Π.Δ. που υποβάλλονται μετά την έναρξη ισχύος των νέων διατάξεων, ανεξάρτητα των μισθολογικών περιόδων στις οποίες αναφέρονται θα εφαρμόζονται οι νέες διατάξεις.