ΘΕΜΑ:

Κοινοποίηση διατάξεων του Ν.4410/2016 (141/Α΄).

Σας κοινοποιούμε για ενημέρωση και εφαρμογή τις διατάξεις των άρθρων 1 , 2 , 4 , 5 , 8 και 9 του Ν.4410/2016 «Τροποποιήσεις του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα προς ενίσχυση της καταπολέμησης της παράνομης εμπορίας καπνού και βιομηχανοποιημένων καπνών και Ίδρυση Συντονιστικού Κέντρου για την Καταπολέμηση του λαθρεμπορίου, εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας προς την απόφαση 2009/917/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 30ής Νοεμβρίου 2009 για τη χρήση της πληροφορικής για τελωνειακούς σκοπούς και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών και ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία των άρθρων 15, 16 και 18 της οδηγίας 2014/40/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 3ης Απριλίου 2014 για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών-μελών σχετικά με την κατασκευή, την παρουσίαση και την πώληση προϊόντων καπνού και συναφών προϊόντων και την κατάργηση της Οδηγίας 2001/37/ΕΚ και άλλες διατάξεις», ο οποίος δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και έλαβε αριθμό ΦΕΚ 141/Α΄/3.08.2016 με τις οποίες επέρχονται τροποποιήσεις στις διατάξεις του Ν.2960/2001 (ΦΕΚ 265/Α΄) «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας», προς ενίσχυση της καταπολέμησης εμπορίας καπνού και βιομηχανοποιημένων καπνών, ενσωμάτωση των άρθρων 15, 16 και 18 της Οδηγίας 2014/40/ΕΕ και λοιπές τροποποιήσεις του Ε.Τ.Κ.

Ειδικότερα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Α. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟΥ ΚΩΔΙΚΑ

1. Ενίσχυση της καταπολέμησης παράνομης εμπορίας καπνού και βιομηχανοποιημένων καπνών. (άρθρα 1 & 2).

`Αρθρο 1

Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του ως άνω νόμου, καθιερώνεται στο εθνικό μας δίκαιο σύστημα αδειοδότησης: α) για την ενδοκοινοτική διακίνηση, εισαγωγή και εξαγωγή του καπνού, β) την εισαγωγή βιομηχανοποιημένων καπνών και γ) για την κατασκευή, ενδοκοινοτική διακίνηση, εισαγωγή και εξαγωγή εξοπλισμού παραγωγής βιομηχανοποιημένων καπνών.

Η καθιέρωση των εν λόγω αδειοδοτήσεων έχει ως στόχο τον έλεγχο των διακινήσεων του καπνού και βιομηχανοποιημένων καπνών καθώς και του εξοπλισμού παραγωγής αυτών στη χώρα μας, καθώς προβλέπονται νέες άδειες οι οποίες συμπληρώνουν τις υφιστάμενες άδειες που ήδη χορηγούνται στη χώρα μας (άδεια εγκεκριμένου αποθηκευτή για την παραγωγή, ενδοκοινοτική διακίνηση και εξαγωγή βιομηχανοποιημένων καπνών, άδεια σύστασης καπνοβιομηχανίας, άδεια επαγγελματικού εργαστηρίου παραγωγής προϊόντων καπνού) έτσι ώστε να υπάρχει πλήρης έλεγχος της παραγωγής, ενδοκοινοτικής διακίνησης, εισαγωγής, και εξαγωγής προϊόντων καπνού στη χώρα μας, ισχυρό και σημαντικό μέτρο στην κατεύθυνση της πρόληψης και της καταπολέμησης του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού.

Η ισχύς των εν λόγω διατάξεων, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του ιδίου άρθρου, αρχίζει από τη μηχανογραφική υλοποίηση των αδειών αυτών στο Πληροφορικό Σύστημα Τελωνειακών Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών Icisnet, καθόσον η ενιαία και συνολική παρακολούθηση για σκοπούς ελέγχου όλων των αδειών συμπεριλαμβανομένων και των νέων αδειών που προβλέπονται από το παρόν άρθρο, πέραν των υφισταμένων οι οποίες είναι ήδη καταχωρημένες ηλεκτρονικά, είναι δυνατή με μηχανοργανωμένες διαδικασίες τήρησης αλλά και ηλεκτρονικής διασταύρωσης των στοιχείων τους.

Με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου, προβλέπεται ότι οι υφιστάμενες άδειες σύστασης καπνοβιομηχανιών επανεξετάζονται για την ανανέωσή τους, εντός ενός (1) έτους από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, καθώς σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 100Α, όπως αυτές τροποποιήθηκαν από τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 30 του Ν.3943/2011 (ΦΕΚ Α/66/31.03.2011), προβλέφθηκε μεταξύ άλλων, η χορήγηση άδειας σύστασης καπνοβιομηχανίας από τον Υπουργό Οικονομικών με τριετή διάρκεια, χωρίς όμως να προβλέπεται μεταβατική διάταξη για την ανανέωση των αδειών σύστασης καπνοβιομηχανιών οι οποίες είχαν ήδη χορηγηθεί με τις προγενέστερες διατάξεις που καταργήθηκαν ( άρθρο 5 του Ν.Δ.2946/54 ). Ως εκ τούτου, οι εγχώριες καπνοβιομηχανίες υποχρεούνται εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας του νόμου να αποστείλουν στην υπηρεσία μας τα σχετικά δικαιολογητικά για τη σύσταση καπνοβιομηχανίας, όπως αυτά προβλέπονται από τις διατάξεις των παραγράφων 1 , 2 και 4 του άρθρου 100Α του Ν.2960/2001 «Ε.Τ.Κ.» (άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας, κατοχή μηχανικών εγκαταστάσεων, τέλος χαρτοσήμου) για την ανανέωση της άδειάς τους.

`Αρθρο 2

Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του ως άνω νόμου, προστίθεται άρθρο 100Β στο Ν.2960/01 , με το οποίο καθιερώνεται στο Πληροφορικό Σύστημα Τελωνειακών Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών (Icisnet) Ενιαίο Κεντρικό Μητρώο Εφοδιαστικής Αλυσίδας Καπνού και Βιομηχανοποιημένων Καπνών (ΕΚΜΕΑ) στο οποίο θα καταχωρούνται, τηρούνται και παρακολουθούνται ηλεκτρονικά όλες οι άδειες, οι οποίες θα χορηγούνται στα πλαίσια της εφοδιαστικής αλυσίδας καπνού και βιομηχανοποιημένων καπνών στη χώρα μας (όπως αυτή ορίζεται στην παράγραφο 1 του προστιθέμενου άρθρου 100Β) από το στάδιο της παραγωγής έως το τελικό σημείο λιανικής πώλησης καθώς και του εξοπλισμού παραγωγής αυτών. Με την καταχώρηση των εν λόγω αδειών, οι κάτοχοί τους θα λαμβάνουν έναν Μοναδικό Αριθμό Μητρώου Διακινητή Καπνικών Προϊόντων (ΑΜΔΙΚΑΠ), ο οποίος θα αναγράφεται υποχρεωτικά σε κάθε διακίνηση στο εσωτερικό της χώρας μέχρι το τελικό σημείο λιανικής πώλησης στα προβλεπόμενα κατά περίπτωση εμπορικά ή συνοδευτικά έγγραφα μεταφοράς.

Μέσω της δημιουργίας του εν λόγω ηλεκτρονικού μητρώου ΕΚΜΕΑ, όπου θα καταχωρούνται, τηρούνται και παρακολουθούνται ηλεκτρονικά όλες οι άδειες οι οποίες χορηγούνται από τις κατά περίπτωση αρμόδιες αρχές, επιδιώκεται η παρακολούθηση και ο πλήρης έλεγχος της εφοδιαστικής αλυσίδας του νομίμου εμπορίου καπνικών προϊόντων, μέσω της ενιαίας τήρησής τους σε ένα ηλεκτρονικό μητρώο, της δυνατότητας ηλεκτρονικής διασταύρωσης των στοιχείων τους καθώς και της ηλεκτρονικής παρακολούθησης των διακινήσεων αυτών.

Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 2 του παρόντος νόμου, προβλέπεται η έναρξη ισχύος των ανωτέρω διατάξεων από τη μηχανογραφική υλοποίηση του Ενιαίου Κεντρικού Μητρώου Εφοδιαστικής Αλυσίδας Καπνού και Βιομηχανοποιημένων Καπνών (ΕΚΜΕΑ.

2. Ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία των άρθρων 15, 16 και 18 της Οδηγίας 2014/40/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 3ης Απριλίου 2014.

`Αρθρο 4 (άρθρο 18 της Οδηγίας)

Με τις διατάξεις του άρθρου 4 του ως άνω νόμου, απαγορεύονται οι διασυνοριακές εξ΄ αποστάσεως πωλήσεις προϊόντων καπνού στους καταναλωτές μέσω διαδικτύου, τηλεπικοινωνιών ή κάθε άλλου τρόπου πώλησης βασιζόμενου σε εξελισσόμενη τεχνολογία.

Με την εν λόγω διάταξη μεταφέρεται στο εθνικό μας δίκαιο, η δυνητική διάταξη του άρθρου 18 της Οδηγίας 2014/40/ΕΕ, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 3ης Απριλίου 2014 «για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την κατασκευή, την παρουσίαση και την πώληση προϊόντων καπνού και συναφών προϊόντων», (EEL 127/29.04.2014), με την οποία προβλέπεται η δυνατότητα των Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να απαγορεύουν τις διασυνοριακές εξ΄ αποστάσεως πωλήσεις προϊόντων καπνού στους καταναλωτές.

`Αρθρο 5 (άρθρα 15 & 16 της Οδηγίας)

Με τις διατάξεις του άρθρου 5 του παρόντος νόμου, προστίθενται μετά το άρθρο 106 του Ν.2960/01 «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας», τα άρθρα 106Α και 106Β με τα οποία μεταφέρονται στην εθνική μας νομοθεσία οι διατάξεις των άρθρων 15 και 16, αντίστοιχα, της ανωτέρω Οδηγίας 2014/40/ΕΕ, με τις οποίες προβλέπεται η ανάπτυξη σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης ενός διαλειτουργικού συστήματος εντοπισμού και παρακολούθησης (tracking and tracing system) προϊόντων καπνού μέσω της σήμανσης των μονάδων συσκευασίας αυτών με μοναδικό αναγνωριστικό κωδικό με αποθηκευμένα δεδομένα στα οποία θα περιλαμβάνονται διάφορες πληροφορίες για το προϊόντα αυτά (άρθρο 15) καθώς και χαρακτηριστικά ασφαλείας που θα διευκολύνουν την εξακρίβωση της γνησιότητας των προϊόντων καπνού (άρθρο 16).

Ειδικότερα:

`Αρθρο 106Α

Με τις διατάξεις των παραγράφων 1-10 του άρθρου 106Α, προβλέπεται η επισήμανση κάθε μονάδας συσκευασίας προϊόντων καπνού μέσω ενός μοναδικού αναγνωριστικού κωδικού, ο οποίος θα περιλαμβάνει διάφορες πληροφορίες για το εν λόγω προϊόν, και η καταγραφή των κινήσεων τους ηλεκτρονικά με στόχο τον εντοπισμό και την παρακολούθηση της εφοδιαστικής αλυσίδας έως το πρώτο κατάστημα λιανικής πώλησης. Τα δεδομένα που σχετίζονται με το σύστημα παρακολούθησης και εντοπισμού αποθηκεύονται σε μονάδα αποθήκευσης ανεξάρτητου τρίτου μέρους, στα οποία έχουν πρόσβαση οι αρμόδιες αρχές, η Επιτροπή και εξωτερικός ελεγκτής. Τα συστήματα που χρησιμοποιούνται για τον μοναδικό αναγνωριστικό κωδικό και οι σχετικές λειτουργίες είναι πλήρως συμβατά μεταξύ τους σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Με την παράγραφο 11 του άρθρου 106Α, προβλέπονται οι καταληκτικές ημερομηνίες εφαρμογής των σχετικών διατάξεων, σύμφωνα με την παρ. 13 του άρθρου 15 της Οδηγίας, μετά την παρέλευση των οποίων καθίσταται υποχρεωτική η υλοποίηση του σχετικού συστήματος, ήτοι η 20η Μαϊου 2019 για τα τσιγάρα και τον καπνό για στριφτά τσιγάρα και η 20η Μαϊου 2024 για τα λοιπά προϊόντα καπνού.

`Αρθρο 106Β

Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 106Β του κοινοποιούμενου άρθρου, προβλέπεται πέραν του μοναδικού αναγνωριστικού κωδικού του άρθρου 106Α, η σήμανση όλων των μονάδων συσκευασίας προϊόντων καπνού που διατίθενται στην αγορά, με απαραβίαστο χαρακτηριστικό ασφαλείας, το οποίο αποτελείται από ορατά και αόρατα στοιχεία. Τα φορολογικά επισήματα που χρησιμοποιούνται για φορολογικούς σκοπούς μπορούν να χρησιμοποιούνται ως χαρακτηριστικά ασφαλείας, υπό τον όρο ότι συμμορφώνονται με όλα τα τεχνικά πρότυπα και εκπληρώνουν όλες τις προβλεπόμενες λειτουργίες.

Με την παράγραφο 2 του άρθρου 106Β, προβλέπονται οι καταληκτικές ημερομηνίες εφαρμογής των σχετικών διατάξεων, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 16 της Οδηγίας, μετά την παρέλευση των οποίων καθίσταται υποχρεωτική η υλοποίηση του σχετικού συστήματος, οι οποίες ταυτίζονται με τις προθεσμίες εφαρμογής του συστήματος εντοπισμού και παρακολούθησης του άρθρου 106Α.

Με τις ανωτέρω ρυθμίσεις (σύστημα ιχνηλασιμότητας και χαρακτηριστικό ασφαλείας) τα κράτη-μέλη θα μπορούν αφενός μέσω ενός διαλειτουργικού σε επίπεδο Ένωσης συστήματος παρακολούθησης και εντοπισμού αυτών να παρακολουθούν και να εντοπίζουν όλα τα στάδια του νομίμου εμπορίου καπνικών προϊόντων με στόχο την καταπολέμηση της παράνομης εμπορίας των προϊόντων αυτών αφετέρου μέσω της καθιέρωσης σε επίπεδο Ε.Ε. χαρακτηριστικών ασφαλείας, θα διευκολύνεται η εξακρίβωση της γνησιότητας των προϊόντων καπνού και η διάκρισή τους από τα παραποιημένα.

Β. ΚΑΤΑΡΓΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

`Αρθρο 8

Με το παρόν άρθρο προβλέπεται η κατάργηση των άρθρων 59, 60 και 61 του β.δ. 13/ 16.04.1920 «Περί Κώδικος Νόμων περί Φορολογίας Καπνού» (Α΄/86) με την έναρξη ισχύος των διατάξεων του παρόντος νόμου, καθώς με το νέο νομικό πλαίσιο παρέχεται ένα εκσυγχρονισμένο και προσαρμοσμένο στις νέες απαιτήσεις σύστημα αδειοδότησης για τον εξοπλισμό παραγωγής προϊόντων καπνού.

Γ. ΛΟΙΠΕΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Ε.Τ.Κ. (άρθρο 53Α)

`Αρθρο 9

Με το παρόν άρθρο τροποποιείται το άρθρο 53Α του Ν.2960/2001 , (όπως προστέθηκε στον Εθνικό Τελωνειακό Κώδικα με τις διατάξεις του άρθρου 58 του Ν.4389/16 , ΦΕΚ 94/Α΄/27.5.2016, σχετ. οι αρ. πρωτ. ΔΕΦΚΦ 1082463 ΕΞ2016/31.05.16 και ΔΕΦΚΦ 1083163 ΕΞ2016/1.6.16 Ε.Δ.Υ.Ο.) και εισάγονται διατάξεις για την εθνική φορολογία του Ηλεκτρικά Θερμαινόμενου Προϊόντος Καπνού, το οποίο προστίθεται στα λοιπά υποκείμενα σε εθνική μη εναρμονισμένη σε ενωσιακό επίπεδο φορολογία προϊόντα.

Ειδικότερα:

Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του κοινοποιούμενου άρθρου επιβάλλεται Φόρος Κατανάλωσης στο μείγμα καπνού που περιέχεται στο Ηλεκτρικά Θερμαινόμενο Προϊόν Καπνού.

Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του κοινοποιούμενου άρθρου, ορίζεται ως βάση υπολογισμού του ανωτέρω φόρου κατανάλωσης το ανά χιλιόγραμμο καθαρό βάρος του μείγματος καπνού (που περιέχεται στο εξάρτημα αναπλήρωσης, το οποίο εισάγεται στην ειδική συσκευή θέρμανσης) και επιπλέον ορίζεται ο συντελεστής του φόρου αυτού, ο οποίος ανέρχεται στα εκατόν πενήντα έξι ευρώ και εβδομήντα λεπτά (156,70) ανά χιλιόγραμμο καθαρού βάρους μείγματος καπνού.

Με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του ως άνω άρθρου δίνεται ο απαραίτητος ορισμός για το Ηλεκτρικά Θερμαινόμενο Προϊόν Καπνού, καθόσον δεν εντάσσεται σε καμία εκ των τεσσάρων φορολογικών κατηγοριών των βιομηχανοποιημένων καπνών, όπως ορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 2 της Οδηγίας 2011/64/ΕΕ, οι οποίες έχουν ενσωματωθεί στο εθνικό μας δίκαιο με τις διατάξεις του άρθρου 94 του ανωτέρω Τελωνειακού Κώδικα.

Σύμφωνα με την παράγραφο 4 του κοινοποιούμενου άρθρου, οι σχετικές διατάξεις του άρθρου 53Α αναφορικά με το απαιτητό του φόρου, τη διαδικασία και τις

διατυπώσεις για τη βεβαίωση και είσπραξη αυτού, τον υπόχρεο του φόρου καθώς και οι εξουσιοδοτικές διατάξεις για έκδοση Απόφασης του Υπουργού Οικονομικών για τον καθορισμό των όρων και προϋποθέσεων για τη χορήγηση άδειας φορολογικής αποθήκης και εγκεκριμένου αποθηκευτή και των λοιπών λεπτομερειών εφαρμογής του νόμου, για το ηλεκτρικά θερμαινόμενο προϊόν καπνού, ισχύουν από 3 Αυγούστου 2016 (ημερομηνία δημοσίευσης του κοινοποιούμενου νόμου).

Τέλος, με νεώτερη εγκύκλιο διαταγή θα σας κοινοποιηθεί η σχετική Α.Υ.Ο, η οποία έχει εκδοθεί, αναφορικά με τον καθορισμό των όρων και προϋποθέσεων για την παραλαβή από άλλο Κράτος-Μέλος από εγκεκριμένους αποθηκευτές βιομηχανοποιημένων καπνών, του ηλεκτρικά θερμαινόμενου προϊόντος καπνού.

Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ
Ε. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ