ΘΕΜΑ:

Σας κοινοποιούμε τη με αριθ. 265/2009 Γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (στην οποία παραπέμφθηκαν λόγω μείζονος σημασίας ερωτήματα της Υπηρεσίας μας, για θέματα που αφορούν τη συνταξιοδότηση των εργαζομένων στη Ολυμπιακή Αεροπορία -Αεροπλοΐα και τις Αεροπορικές Επιχειρήσεις, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1759/88 και του Β.Δ. 649/68, καθώς και με τις κοινές διατάξεις της νομοθεσίας του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ.), η οποία έγινε δεκτή από το Διοικητή του Ιδρύματος, και σας παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες για την αντιμετώπιση των εκκρεμών περιπτώσεων και των περιπτώσεων που τυχόν θα παρουσιαστούν εφεξής.

Α. ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΕ ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ Β.Δ. 649/68 ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΛΗΡΟΥΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΜΕ ΤΙΣ ΚΟΙΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΤΟΥ Ι.Κ.Α. - Ε.Τ.Α.Μ.

Το πρώτο ερώτημα επί του οποίου έκρινε το Ν.Σ.Κ. διατυπώθηκε ως εξής:

Ασφαλισμένος του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., ο οποίος θεμελιώνει δικαίωμα μειωμένης συνταξιοδότησης σύμφωνα τις διατάξεις του Β.Δ. 649/1968 (ειδικό καθεστώς εργαζομένων σε αεροπορικές επιχειρήσεις) έχει δικαίωμα επιλογής των ευνοϊκότερων διατάξεων της κοινής νομοθεσίας του Ιδρύματος(όπως, π.χ., άρθρο 32 Ν. 2874/2000), προκει μένου να λάβει πλήρη σύνταξη αντί για μειωμένη που θα ελάμβανε με το Β.Δ. 649/1968;

Η πλειοψηφία της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ. τάχθηκε υπέρ της αρνητικής απάντησης επί του ερωτήματος αυτού, για δύο λόγους:

Αφενός, διότι έκρινε ότι με τη διάταξη του Β.Δ. 649/1968 δεν παρασχέθηκε στους υπαγόμενους στις ρυθμίσεις της ασφαλισμένους εκλεκτικό δικαίωμα εφαρμογής της συνταξιοδοτικής νομοθεσίας της προτίμησής τους, αλλά ότι τίθεται θέμα εφαρμογής των κοινών διατάξεων (και μόνον αυτών) της συνταξιοδοτικής νομοθεσίας του ΙΚΑ, αποκλειστικά και μόνο στις περιπτώσεις που δεν θεμελιώνεται το συνταξιοδοτικό λόγω γήρατος δικαίωμα, με τις ειδικές διατάξεις του ως άνω Β.Δ.

Αφετέρου, διότι, επιπροσθέτως, ειδικά στην περίπτωση του άρθρου 32 του Ν. 2874/2000 για πλήρη συνταξιοδότηση σε ηλικία 55 ετών για άνδρες και γυναίκες, εκτός από τη γενική απαίτηση για τη συμπλήρωση 10500 ημερών ασφάλισης, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη 7500 ημερών ασφάλισης σύμφωνα με τον Κ.Β.Α.Ε., στοιχείο που έχει αποκλεισθεί με την απάντηση του Ν.Σ.Κ. στο δεύτερο ερώτημα, δεδομένου ότι μετά την έναρξη ισχύος του Β.Δ 649/1968 έπαψαν να υφίστανται ειδικότητες του προσωπικού εδάφους αεροπορικών επιχειρήσεων υπαγόμενες στον Κ.Β.Α.Ε.

Β. ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΕ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΜΕ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΥΠΑΓΟΜΕΝΗ ΣΤΑ ΒΑΡΕΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 27 ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ Ν. 1902/90, ΟΠΩΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 2 ΤΟΥ Ν. 3029/02, ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 32 ΤΟΥ Ν. 2874/2000.

Επίσης, τέθηκαν τα ακόλουθα ερωτήματα στο Ν.Σ.Κ.:

Εργαζόμενος σε αεροπορική επιχείρηση, απασχολούμενος σε ειδικότητα που υπάγεται στις διατάξεις του ΚΒΑΕ, αλλά δεν έχει τυπική ασφάλιση στα Βαρέα, επειδή δεν καταβάλλει την πρόσθετη εισφορά του Κανονισμού (3,6%), αλλά την πρόσθετη εισφορά των αεροπορικών επιχειρήσεων (6,82%), μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις των βαρέων ( άρ. 27 παρ. 1 του Ν. 1902/90, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 2 του 3029/2002) ή εκείνες περί 35ετίας ( άρθρο 32 του Ν. 2874/2000) και να λάβει επιπροσθέτως την προβλεπόμενη πριμοδότηση των βαρέων (άρθρο 22 παρ. 14α του Ν. 1469/84, άρθρο 32 παρ. 8 του Ν. 1902/90, άρθρο 10 παρ. 4 του Ν. 825/1978) για τα χρονικά διαστήματα που απασχολήθηκε με ειδικότητα υπαγόμενη στον ΚΒΑΕ, χωρίς όμως την αντίστοιχη τυπική ασφάλιση στα Βαρέα;

Με αφορμή τα ερωτήματα αυτά, το ΝΣΚ ερεύνησε: εάν μετά την έναρξη ισχύος του Β.Δ. 649/1968 εξακολούθησε να ισχύει η ένταξη στον ΚΒΑΕ τριών ειδικοτήτων του απασχολούμενου σε αερολιμένες προσωπικού (πλην του τεχνικού προσωπικού) των αεροπορικών επιχειρήσεων και συγκεκριμένα:

α) των υπαλλήλων πίστας,

β) των εργατών φορτοεκφορτωτών,

γ) των καθαριστών αεροσκαφών, και εάν υπήρξε, έστω συμψηφιστικά, καταβολή, εκτός της πρόσθετης εισφοράς με την οποία βαρύνεται όλο εν γένει το προσωπικό εδάφους αεροπορικών επιχειρήσεων, και της ειδικής εισφοράς των βαρέων.

Επί του ζητήματος αυτού η Ολομέλεια του ΝΣΚ γνωμοδότησε ομόφωνα ότι: Οι υπάλληλοι πίστας, οι εργάτες φορτοεκφορτωτές και οι καθαριστές αεροσκαφών εντάχθηκαν στον ΚΒΑΕ και άρα κατέβαλαν την ειδική εισφορά βαρέων μόνο κατά το χρονικό διάστημα από 28.3.1966 έως και 1.11.1968 ( ημερομηνία έναρξης ισχύος του ΒΔ 649/1968), ενώ έκτοτε έπαψαν (θεωρούμενοι ως μη εντασσόμενοι στον ΚΒΑΕ) να καταβάλλουν την εν λόγω εισφορά, επειδή ακριβώς εντάχθηκαν στο ειδικό καθεστώς του ΒΔ αυτού καταβάλλοντας το επασφάλιστρο των αεροπορικών επιχειρήσεων, στο οποίο δεν εμπεριέχεται η ειδική εισφορά των Βαρέων.

Συνεπώς, έγινε ομόφωνα δεκτό ότι, μετά την έναρξη ισχύος του ανωτέρω ΒΔ, δεν υπάρχει κατηγορία εργαζομένων σε αεροπορική επιχείρηση που να υπάγεται στον ΚΒΑΕ και κατ΄επέκταση ότι δεν είναι επιτρεπτή αφ΄ ενός η συνταξιοδότηση του εν λόγω προσωπικού εδάφους των αεροπορικών επιχειρήσεων με τις διατάξεις των Βαρέων ούτε και με αυτές του άρθρου 32 του Ν. 2874/2000, εάν κατά την αποχώρησή του από την επιχείρηση δεν πληροί τις προϋποθέσεις του ΒΔ 649/68 και αφ΄ ετέρου η χορήγηση της προσαύξησης του άρθρου 32 παρ. 8 του Ν. 1902/90.

Γ. ΟΙ ΠΡΩΗΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΙΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ Α.Ε. ΚΑΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΑΕΡΟΠΛΟΪΑ Α.Ε. ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΒΑΡΕΩΝ ΟΥΤΕ ΠΡΙΜΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 32 ΠΑΡ. 8 ΤΟΥ Ν. 1902/90.

Το τελευταίο ερώτημα που τέθηκε στο Ν.Σ.Κ. έχει ως εξής:

Εργαζόμενοι στην Ολυμπιακή Αεροπορία και στην Ολυμπιακή Αεροπλοϊα, με ή χωρίς ειδικότητα υπαγόμενη στον ΚΒΑΕ δικαιούνται και μετά την ένταξή τους στο ειδικό καθεστώς του Ν. 1759/88 να συνταξιοδοτηθούν με τις διατάξεις του Κανονισμού αυτού ή στην περίπτωση μη συνταξιοδότησης με τις διατάξεις του ΚΒΑΕ, μπορούν να λάβουν την προσαύξηση (πρι μοδότηση) των Βαρέων (άρθρο 32 παρ. 8 Ν. 1902/90);

Το ΝΣΚ, απαντώντας αρνητικά στο ερώτημα, δέχθηκε ομόφωνα με τη Γνωμοδότησή του τα εξής:

1. Με τον Ν. 1759/88 καθιερώθηκε από 18.3.1988 νέο ασφαλιστικό-συνταξιοδοτικό καθεστώς για τους ιπτάμενους συνοδούς-φροντιστές και για το προσωπικό εδάφους της Ολυμπιακής Αεροπορίας και Ολυμπιακής Αεροπλοϊας, διαφορετικό και ευνοϊκότερο από τα ΒΔ 7/1965 και 649/1968, από τα οποία εξακολούθησε να διέπεται τόσο το λοιπό προσωπικό των δύο αυτών εταιρειών όσο και όλο το προσωπικό των άλλων εναέριων επιχειρήσεων.

Επομένως, μέχρι τις 18.3.1988 ως προς τη συνταξιοδότηση και το δικαίωμα προσαύξησης της σύνταξης του καταλαμβανόμενου από τις διατάξεις του ΒΔ 649/1968 προσωπικού εδάφους της Ολυμπιακής Αεροπορίας και Ολυμπιακής Αεροπλοϊας ισχύουν οι παραδοχές του ΝΣΚ ότι δεν είναι επιτρεπτή αφενός η συνταξιοδότηση με τις διατάξεις του ΚΒΑΕ και αφετέρου η χορήγηση της προσαύξησης του άρθρου 32 παρ. 8 του Ν. 1902/90, αφού από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του ΒΔ 649/1968 (1.11.1968) οι εντασσόμενοι στις διατάξεις του Διατάγματος αυτού κατέβαλλαν το επασφάλιστρο των αεροπορικών επιχειρήσεων, στο οποίο δεν εμπεριέχεται η εισφορά του ΚΒΑΕ.

2. Κύριο γνώρισμα του συνταξιοδοτικού καθεστώτος του Ν. 1759/88 που ίσχυσε από 18.3.1988 για τους ιπτάμενους συνοδούς και φροντιστές καθώς και για το προσωπικό εδάφους της Ολυμπιακής Αεροπορίας και Ολυμπιακής Αεροπλοϊας, είναι ότι συνδυάζει την υποχρεωτική αποχώρηση από τις εν λόγω εταιρείες, με την ταυτόχρονη συνταξιοδότηση, με ιδιαίτερα ευνοϊκούς, σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο ειδικό συνταξιοδοτικό καθεστώς του ΙΚΑ όρους.

Υπό το καθεστώς αυτό δεν εχώρησε οποιαδήποτε καταβολή της εισφοράς των Βαρέων, ώστε να τεθεί ζήτημα ένταξης στον ΚΒΑΕ των υπαλλήλων πίστας , των εργατών φορτοεκφορτωτών και των καθαριστών αεροσκαφών.

Επίσης, εκτός από το γεγονός ότι δεν υπήρξε καταβολή της εισφοράς (3,6%) των Βαρέων, η δυνατότητα χορήγησης προσαύξησης βαρέων αποκλείεται λόγω και της έλλειψης των προϋποθέσεων της παρ. 8 του άρθρου 32 του Ν. 1902/90, που είναι η αλλαγή της επαγγελματικής ειδικότητας ή η εξαίρεση της απασχόλησης του προαναφερόμενου προσωπικού της Ολυμπιακής Αεροπορίας και Αεροπλοϊας από τον ΚΒΑΕ.

Εξάλλου, οι αποχωρούντες από τις εν λόγω εταιρείες οι οποίοι ανήκουν στο προσωπικό εδάφους, μπορούν να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης και με χρόνο ασφάλισης που έχουν τυχόν πραγματοποιήσει σε άλλο εργοδότη, άλλο ασφαλιστικό οργανισμό κύριας ασφάλισης καθώς και με χρόνο στρατιωτικής υπηρεσίας, χωρίς καταβολή εισφορών αναγνώρισης από τους ίδιους.

Εκτός αυτού, εάν αποχωρήσουν χωρίς να δικαιούνται σύνταξη με τις διατάξεις αυτές, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με κοινές διατάξεις του ΙΚΑ πλην τριακονταπενταετίας, με προσαυξημένο το χρόνο ασφάλισής τους στις εταιρείες αυτές κατά 50%, αντίθετα με όσα ισχύουν για το προσωπικό εδάφους των άλλων αεροπορικών επιχειρήσεων.

3. Υπό το ανωτέρω πλαίσιο, λοιπόν, το ΝΣΚ αποφάνθηκε ομόφωνα ότι οι ως άνω τρεις κατηγορίες εργαζομένων στο προσωπικό εδάφους της Ολυμπιακής Αεροπορίας και Αεροπλοϊας:

• δεν έχουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με τις διατάξεις των Βαρέων (άρθρο 28 παρ. 5 εδ. β΄περ. α΄ του ΑΝ. 1846/51, όπως ισχύει

• δεν έχουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με τις διατάξεις του άρθρου 32 του Ν. 2874/2000 (35ετία με 7500 ημέρες ασφάλισης στον ΚΒΑΕ), καθόσον αυτές προϋποθέτουν υπαγωγή των ασφαλισμένων στον Κανονισμό, η οποία όμως δεν υφίσταται στην προκειμένη περίπτωση

• δεν έχουν δικαίωμα στην προσαύξηση της παρ. 8 του άρθρου 32 του Ν. 1902/90 ή της παρ. 4 του άρθρου 10 του Ν. 825/78 (πριμοδότηση Βαρέων), δεδομένου ότι δεν υπήρξε καταβολή της ειδικής εισφοράς των Βαρέων (παρά μόνον της πρόσθετης εισφοράς που προβλεπόταν για όλο ανεξαιρέτως το προσωπικό εδάφους της Ολυμπιακής Αεροπορίας και Αεροπλοϊας).

Δ. ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

Κατόπιν των ανωτέρω, μετά την τήρηση της διαδικασίας του άρθρου 46 του Ν. 2676/99, θα πρέπει να προχωρήσετε άμεσα στην απόρριψη των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί από εργαζόμενους σε αεροπορικές επιχειρήσεις που υπάγονται στις διατάξεις του Β.Δ. 649/1968, από εργαζόμενους της Ολυμπιακής Αεροπορίας-Αεροπλοΐας Α.Ε. που υπάγονται στις διατάξεις του Ν. 1759/88, καθώς επίσης και από εργαζόμενους που υπάγονται σε οποιοδήποτε άλλο ειδικό συνταξιοδοτικό καθεστώς, είτε για χορήγηση πριμοδότησης βαρέων του άρθρου 32 παρ. 8 του Ν. 1902/90, είτε για συνταξιοδότηση με τις διατάξεις των βαρέων ή τις διατάξεις του άρθρου 32 του Ν. 2874/2000, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην ως άνω Γνωμοδότηση.

Ευνόητο είναι λοιπόν ότι και οι εργαζόμενοι στην εταιρεία Olympic Catering fως προς το χρόνο που διήνυσαν στην ασφάλιση του ΙΚΑ υετά την υπαγωγή τους στο Ν. 2703/99, δηλαδή από 8.4.1999 και υετάη, καθώς και το ιπτάμενο προσωπικό των διατάξεων του ΒΔ 7/1965 θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σύμφωνα με τις ανωτέρω παραδοχές του Ν.Σ.Κ. και, επομένως, στερούνται του δικαιώματος συνταξιοδότησης σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΒΑΕ, του άρθρου 32 του Ν. 2874/2000, καθώς και της πριμοδότησης του άρθρου 32 παρ. 8 του Ν. 1902/90.

Σας εφιστούμε την προσοχή ότι σε κάθε Απόφαση Διευθυντή, με την οποία θα απορρίπτεται η κρινόμενη αίτηση σύμφωνα με τις παραδοχές του Ν.Σ.Κ., πρέπει να διατυπώνεται το αντίστοιχο σκεπτικό του Ν.Σ.Κ. που αφορά κάθε ξεχωριστή περίπτωση, ώστε η Απόφαση να είναι πλήρως αιτιολογημένη.