ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ | Αθήνα, 15.12.2015 |
ΙΔΡΥΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ |
Αρ.Πρωτ. Σ40/139 |
ΕΝΙΑΙΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ |
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΡ.: 52 |
ΔΙΟΙΚΗΣΗ |
|
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΑΣΦ. ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ |
|
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΟΧΩΝ |
|
ΤΜΗΜΑ ΚΥΡΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ |
|
ΘΕΜΑ:
Γνωστοποίηση των διατάξεων: α) του άρθρου 2 παρ. Ε, υποπαρ. Ε2 περ. 1 και 3 και υποπαρ. Ε3 του Ν. 4336/2015 (ΦΕΚ 94, τ. Α΄), β) της υπουργικής απόφασης με αρ. Φ11321/οικ.47523/1570/26.10.2015 (ΦΕΚ 2311, τ. Β΄) γ) του άρθρου 14 παρ. 1-4 του Ν. 4337/2015 (ΦΕΚ 129, τ. Α΄) και παροχή οδηγιών.
Σας ενημερώνουμε ότι με το με αρ. πρωτ. Φ. 80000/54411/1797/30.11.2015 έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΑΔΑ: 6ΣΕΛ465Θ1 Ω-Α2Τ) γνωστοποιήθηκε η δημοσίευση των διατάξεων της υποπαραγράφου Ε3 της παραγράφου Ε του άρθρου 2 του N. 4336/2015 , καθώς και η κατ΄ εξουσιοδότηση της παρ. 6 της διάταξης αυτής εκδοθείσα Υπουργική Απόφαση. Επίσης, με το με αρ. πρωτ. Φ. 80000/οικ.38230/1304/29.9.2015 έγγραφο του ίδιου Υπουργείου (ΑΔΑ: ΩΓΤΕ465Θ1 Ω-4ΕΓ) γνωστοποιήθηκαν οι διατάξεις των περ. 1 και 3 της υποπαρ. Ε2 της παρ. Ε του άρθρου 2 του Ν. 4336/2015 περί χορήγησης κατωτάτων ορίων σύνταξης. Επίσης, με το με αρ. πρωτ. Φ80000/36355/1232/27.10.2015 (ΑΔΑ: Ψ40Ι465Θ1Ω-ΑΒΟ) του Υπουργείου γνωστοποιήθηκε η δημοσίευση των διατάξεων του άρθρου 14 παρ. 1-4 του Ν. 4337/2015 , με τις οποίες καθορίζεται η ημερομηνία εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 1 , 2 , 3 και 4 του Ν. 3863/2010 (ΦΕΚ 115, τ. Α΄). Λαμβάνοντας υπόψη τις οδηγίες του Υπουργείου επί των εν λόγω διατάξεων, διευκρινίζουμε επιπλέον τα ακόλουθα:
Α. ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ
Σύμφωνα με την κοινοποιούμενη νομοθεσία, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης λόγω γήρατος των ασφαλισμένων σε φορείς κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίοι μέχρι και την 18.8.2015 δεν είχαν θεμελιώσει δικαίωμα πλήρους ή μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, αυξάνονται σταδιακά έως την 1.1.2022 σύμφωνα με τους ακόλουθους Πίνακες 1 και 2 και διαμορφώνονται σε έτη και μήνες ως εξής:
1. Πίνακας 1
ΠΙΝΑΚΕΣ ΟΡΙΩΝ ΗΛΙΚΙΑΣ
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
Πλήρης σύνταξη |
Όριο ηλικίας: 62 |
|
|
Από ισχύος του νόμου έως 31-12-2015 |
|
|
|
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
50 |
55 |
50 |
56 |
50 |
57 |
50 |
58 |
51 |
55 |
51 |
56 |
51 |
57 |
51 |
58 |
52 |
55 |
52 |
56 |
52 |
57 |
52 |
58 |
53 |
55 & 11 μην |
53 |
56 & 9 μην |
53 |
57 & 8 μην |
53 |
58 & 6 μην. |
54 |
55 & 11 μην |
54 |
56 & 9 μην |
54 |
57 & 8 μην. |
54 |
58 & 6 μην. |
55 |
55 & 11 μην |
55 |
56 & 9 μην |
55 |
57 & 8 μην |
55 |
58 & 6 μην |
50 |
56 & 9 μην. |
56 |
57 & 6 μην |
56 |
58 & 3 μην |
56 |
59 |
57 |
57 & 8 μην. |
57 |
58 & 3 μην |
57 |
58 & 11 μην. |
57 |
59 & 6 μην. |
58 |
58 & 6 μην |
58 |
59 |
58 |
59 & 6 μην. |
58 |
60 |
59 |
59 & 5 μην |
59 |
59 Α 9 μην |
59 |
60 & 2 μην |
59 |
60 & 6 μην |
60 |
60 & 3 μην. |
60 |
60 & 6 μην |
60 |
60 & 9 μην. |
60 |
61 |
61 |
61 & 2 μην |
61 |
61 & 3 μην |
61 |
61 & 5 μην |
61 |
61 & 6 μην |
62 |
62 |
62 |
62 |
62 |
62 |
62 |
62 |
|
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
50 |
59 |
50 |
60 |
50 |
61 |
50 |
62 |
51 |
59 |
51 |
60 |
51 |
61 |
51 |
62 |
52 |
59 |
52 |
60 |
52 |
61 |
52 |
62 |
53 |
59 & 5 μην. |
53 |
60 & 3 μην. |
53 |
61 & 2 μην. |
53 |
62 |
54 |
59& 5 μην |
54 |
60S 3 μην. |
54 |
61& 2 μην. |
54 |
62 |
55 |
5Εί& 5 μην |
55 |
60& 3 μην |
55 |
61& 2 μην. |
55 |
62 |
56 |
59& 9 μην. |
56 |
60S 6 μην |
56 |
61& 3 μην. |
56 |
62 |
57 |
60 & 2 μην. |
57 |
60S, 9 μην. |
57 |
61&5 μην. |
57 |
62 |
58 |
60 & 6 μην. |
58 |
151 |
58 |
61& 6 μην. |
58 |
62 |
59 |
60 & 11 μην. |
59 |
61 & 3 μην. |
59 |
61& 8 μην. |
59 |
62 |
60 |
61 & 3 μην. |
60 |
61 & 6 μην. |
60 |
61& 9 μην. |
60 |
62 |
61 |
61 & 8 μην. |
61 |
61 & 9 μην |
61 |
6Ι& 11 μην. |
61 |
62 |
62 |
62 |
62 |
62 |
62 |
62 |
62 |
62 |
Στον Πίνακα 1 εμπίπτουν:
α) οι ασφαλισμένοι για τους οποίους, από τις προγενέστερες του Ν. 4336/2015 γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις, προβλεπόταν χρόνος ασφάλισης για την κατοχύρωση ή θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης μεγαλύτερος ή ίσος με 10.500 ημέρες (ή 35 έτη) ασφάλισης (εδ. α της παρ. 4 του άρθρου 1 της Υπουργικής Απόφασης).
β) οι ασφαλισμένοι για τους οποίους με βάση το προγενέστερο του Ν. 4336/2015 νομοθετικό πλαίσιο δεν προβλεπόταν όριο ηλικίας για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος (εδάφιο β΄ της περ. Γ της παρ. 3 του άρθρου 1 της Υπουργικής Απόφασης).
Επομένως, ο Πίνακας αυτός αφορά τους ασφαλισμένους που συνταξιοδοτούνται λόγω 35ετίας ( παρ.1 του άρθρου 10 του Ν. 825/1978 , όπως αντικαταστάθηκε με την παρ.1 του άρθρου 143 του Ν. 3655/2008 , την παρ. 1 του άρθρου 10 του Ν.3863/2010 και την υποπαράγραφο ΙΑ.4 της παραγράφου ΙΑ του άρθρου πρώτου του Ν. 4093/12). Επίσης, αφορά τους ασφαλισμένους/-ες που συνταξιοδοτούνται ως σύζυγοι, γονείς ή αδελφοί ατόμων με αναπηρία, με 7.500 ημέρες ασφάλισης, κατηγορία η οποία δεν είχε όριο ηλικίας συνταξιοδότησης σύμφωνα άρθρο 37 του Ν.3996/2011 . Με το Ν. 4336/2015 (περ. β παρ. 2 υποπαρ. Ε3) θεσπίζεται ως όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για την εν λόγω κατηγορία το 55ο έτος και οι ανωτέρω ασφαλισμένοι ακολουθούν την εξέλιξη των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης του Πίνακα αυτού με κριτήριο το έτος κατά το οποίο συμπληρώνεται ο απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης, ήτοι οι 7.500 ημέρες ασφάλισης.
2. Πίνακας 2
ΠΙΝΑΚΑΣ 2
Πλήρης σύνταξη |
Όριο ηλικίας: 67 |
|
|
Από ισχύος του νόμου έως 31-12-2015 |
|
|
|
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
50 |
55 |
50 |
56 & 9 μην |
5.0 |
58 & 5 μην |
50 |
60 & 2 μην |
51 |
55 |
51 |
56 & 9 μην |
51 |
58 & 5 μην |
51 |
60 & 2 μην |
52 |
55 |
52 |
56 & 9 μην |
52 |
58 & 5 μην |
52 |
60 & 2 μην |
53 |
56 & 6 μην |
53 |
58 |
53 |
59 & 6 μην |
53 |
61 |
::-4 |
56 & 6 μην |
54 |
58 |
54 |
59 & 6 μην |
54 |
61 |
55 |
56 & 6 μην |
55 |
58 |
55 |
59 & 6 μην |
55 |
61 |
56 |
57 & 5 μην |
56 |
58 & 9 μην |
56 |
60 & 2 μην |
56 |
61 & 6 μην |
57 |
58 & 3 μην |
57 |
59 & 6 μην |
57 |
60 & 9 μην |
57 |
62 |
58 |
59 & 2 μην |
58 |
60 & 3 μην |
58 |
6 1 & 5 μην |
58 |
62 & 6 μην |
59 |
60 |
59 |
61 |
59 |
62 |
59 |
63 |
60 |
60 & 11 μην |
60 |
61 & 9 μην |
60 |
62 & 8 μην |
60 |
63 & 6 μην |
61 |
61 & 9 μην |
61 |
62 & 6 μην |
61 |
63 & 3 μην |
61 |
64 |
62 |
62 & 8 μην |
62 |
63 & 3 μην |
62 |
63 & 11 μην |
62 |
64 & 6 μην |
63 |
63 & 6 μην |
63 |
64 |
63 |
64 & 6 μην |
63 |
65 |
64 |
64 & 5 μην |
64 |
64 & 9 μην |
64 |
65 & 2 μην |
64 |
65 & 6 μην |
65 |
65 & 3 μην |
65 |
65 & 6 μην |
65 |
65 & 9 μην |
65 |
66 |
66 |
66 & 2 μην |
66 |
66 & 3 μην |
66 |
66 & 5 μην |
66 |
66 & 6 μην |
γ: 7 |
67 |
67 |
67 |
67 |
67 |
67 |
67 |
|
2019 |
2020 |
202 1 |
2022 |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
50 |
61 & 10 μην |
50 |
63 & 7 μην |
50 |
65 & 3 μην |
50 |
67 |
51 |
61 & 10 μην |
51 |
63 & 7 μην |
51 |
65 & 3 μην |
51 |
67 |
52 |
61 & 10 μην |
52 |
63 & 7 μην |
52 |
65 & 3 μην |
52 |
67 |
53 |
62 & 6 μην |
53 |
64 |
53 |
65 & 6 μην |
53 |
67 |
54 |
62 & 6 μην |
54 |
64 |
54 |
65 & 6 μην |
54 |
67 |
55 |
62 & 6 μην |
55 |
64 |
55 |
65 & 6 μην |
55 |
67 |
56 |
62 & 11 μην |
56 |
64 & 3 μην |
56 |
65 & 8 μην |
56 |
67 |
57 |
63 & 3 μην |
57 |
64 & 6 μην |
57 |
65 & 9 μην |
57 |
67 |
58 |
63 & 8 μην |
58 |
64 & 9 μην |
58 |
65 & 11 μην |
58 |
67 |
59 |
64 |
59 |
65 |
59 |
66 |
59 |
67 |
60 |
64 & 5 μην |
60 |
65 & 3 μην |
60 |
66 & 2 μην |
60 |
67 |
6 I |
64 & 9 μην |
61 |
65 & 6 μην |
61 |
66 8 3 μην |
61 |
67 |
62 |
65 & 2 μην |
62 |
65 & 9 μην |
62 |
66 & 5 μην |
62 |
67 |
63 |
65 & 6 μην |
63 |
66 |
63 |
66 & 6 μην |
63 |
67 |
64 |
65 & ί I μην |
64 |
66 & 3 μην |
64 |
66 & 8 μην |
64 |
67 |
65 |
66 & 3 μην |
65 |
66 & 6 μην |
65 |
66 & 9 μην |
65 |
67 |
66 |
66 & 8 μην |
66 |
66 & 9 μην |
66 |
66 & 11 μην |
66 |
67 |
67 |
67 |
67 |
67 |
67 |
67 |
67 |
67 |
Σύμφωνα με την παρ. 4 εδ. β και γ της ως άνω Υπουργικής Απόφασης, στον Πίνακα 2 εμπίπτουν:
α) οι ασφαλισμένοι που έχουν κατοχυρώσει ή κατοχυρώνουν μία εκ των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης για τη λήψη πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος, των οποίων το καταληκτικό όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης, όπως αυτό έχει καθοριστεί από προγενέστερες του Ν. 4336/2015 γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις, είναι το 67ο έτος.
β) οι ασφαλισμένοι για τους οποίους από τις ίδιες ως άνω προγενέστερες του Ν. 4336/2015 διατάξεις προβλεπόταν χρόνος ασφάλισης για την κατοχύρωση ή θεμελίωση δικαιώματος πλήρους συνταξιοδότησης μικρότερος από 10.500 ημέρες.
γ) όσοι έχουν κατοχυρώσει ή κατοχυρώνουν τις κατά περίπτωση προϋποθέσεις μειωμένης σύνταξης, η οποία ακολουθεί την αντίστοιχη ως ανωτέρω τελικώς καταλήγουσα στο 67ο έτος της ηλικίας προϋπόθεση πλήρους σύνταξης, καθώς και οι ασφαλισμένοι για τους οποίους από τις ίδιες ως άνω προγενέστερες του Ν. 4336/2015 διατάξεις, προβλεπόταν χρόνος ασφάλισης για την κατοχύρωση ή θεμελίωση δικαιώματος μειωμένης συνταξιοδότησης μικρότερος από 10.500 ημέρες (ή 35 έτη) ασφάλισης.
3. Στις περιπτώσεις που τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης έως την έναρξη της ισχύος του Ν. 4336/2015 δεν ορίζονταν σε ακέραια έτη, η νέα μεταβατική ηλικία συνταξιοδότησης που αντιστοιχεί στη στήλη «Ηλικία συνταξιοδότησης» των Πινάκων 1 και 2 διαμορφώνεται σύμφωνα με τους μαθηματικούς τύπους της παρ. 2 της εν λόγω Υπουργικής Απόφασης.
Ουσιαστικά πρόκειται για τους ασφαλισμένους/-ες που συνταξιοδοτούνται με 10.000 ημέρες ασφάλισης ( παρ.1 β του άρθρου 28 του α.ν. 1846/1951 , όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 12 του άρθρου 10 του Ν.3863/2010 και την υποπαράγραφο ΙΑ.4 της παραγράφου ΙΑ του άρθρου πρώτου του Ν.4093/12). Τα νέα όρια ηλικίας που ισχύουν για την εν λόγω κατηγορία ασφαλισμένων αποτυπώνονται στον ακόλουθο Πίνακα:
Πλήρης σύνταξη | Όριο ηλικίας: 67 |
Από δημοσίευσης του νόμου έως 31-12-2015 |
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
56,5 |
57 & 10 μην |
56,5 |
59 & 2 μην |
56,5 |
60 & 5 μην |
56,5 |
61 & 9 μην |
58,5 |
59 & 7 μην |
58,5 |
60 & 8 μην |
58,5 |
61 & 8 μην |
58,5 |
62 & 9 μην |
63,5 |
63 & 11 μην |
63,5 |
64 & 5 μην |
63,5 |
64 & 10 μην |
63,5 |
65 & 3 μην |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
Ηλικία |
Ηλικία συνταξιοδότησης |
56,5 |
63 & 1 μην |
56,5 |
64 & 5 μην |
56,5 |
65 & 8 μην |
56,5 |
67 |
58,5 |
63 & 10 μην |
58,5 |
64 & 11 μην |
58,5 |
65 & 11 μην |
58,5 |
67 |
63,5 |
65 & 8 μην |
63,5 |
66 & 2 μην |
63,5 |
66 & 7 μην |
63,5 |
67 |
4. Από 1.1.2022 θεσπίζονται ως όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος για κάθε κατηγορία ασφαλισμένων το 62ο έτος της ηλικίας (με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης) και το 67ο έτος της ηλικίας (με 4.500 ημέρες ή 15 έτη ασφάλισης), με την επιφύλαξη των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 11 του Ν. 3863/2010 (Α΄ 115)1. Από την ίδια ημερομηνία θεσπίζεται ως όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος το 62ο έτος της ηλικίας με 4.500 ημέρες ή 15 έτη ασφάλισης (παρ. 1 α και β της υποπαρ. Ε3 άρθρου 2 Ν. 4336/2015). Σύμφωνα όμως με το εδάφιο γ΄ της περ. Γ της παρ. 3 του άρθρου 1 της ως άνω υπουργικής απόφασης «σε περίπτωση που το προβλεπόμενο από τους Πίνακες 1 και 2 μεταβατικό όριο ηλικίας συμπληρώνεται μετά την 1.1.2022, η σύνταξη καταβάλλεται κατά το έτος που συμπληρώνεται το νέο αυτό όριο ηλικίας».
Επομένως, ουσιαστικά οι Πίνακες 1 και 2 κατοχυρώνουν την ηλικία συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων, η οποία καθορίζεται πλέον με βάση το ημερολογιακό έτος κατά το οποίο συμπληρώνουν την ηλικία που είχε καθοριστεί με βάση το προγενέστερο του Ν. 4336/2015 νομοθετικό πλαίσιο. Συνεπώς, εάν αυτή η κατά περίπτωση κατοχυρωμένη ηλικία συνταξιοδότησης, που αποτυπώνεται στους Πίνακες 1 και 2, συμπληρωθεί από την 1.1.2022 και μετά, η θεμελίωση του δικαιώματος συνταξιοδότησης γίνεται με τη συμπλήρωση αυτής της κατοχυρωμένης ηλικίας. Εάν κατά την ημερομηνία αυτή δεν πληρούνται και οι ασφαλιστικές προϋποθέσεις, το δικαίωμα συνταξιοδότησης θεμελιώνεται με τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων αυτών μεταγενέστερα.
Στο σημείο αυτό θεωρούμε απαραίτητο να διευκρινιστεί το τελευταίο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 1 της Υπουργικής Απόφασης, σύμφωνα με το οποίο, «για το χρονικό διάστημα μέχρι 31.12.2021 το όριο ηλικίας θεμελίωσης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος δεν μπορεί να υπερβαίνει το 62ο έτος της ηλικίας, με την επιφύλαξη των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 11 του Ν. 3863/2010 (115, Α΄)». Αυτό σημαίνει ότι όταν η στήλη «Ηλικία συνταξιοδότησης» του Πίνακα 2 παραπέμπει σε ηλικία μεγαλύτερη των 62 ετών για το χρονικό διάστημα από 19.8.2015 μέχρι 31.12.2021, η ηλικία αυτή περιορίζεται στο 62ο έτος.
Για παράδειγμα, παλαιά ασφαλισμένη (για πρώτη φορά πριν από την 1.1.1993) που εμπίπτει στον Πίνακα 2, έστω ότι συμπληρώνει το 2020 την κατοχυρωμένη με βάση τις προϊσχύουσες διατάξεις ηλικία των 52 ετών ως μητέρα ανήλικου τέκνου με 5500 ημέρες ασφάλισης. Με βάση τη στήλη «Ηλικία συνταξιοδότησης», παραπέμπεται στην ηλικία των 63 ετών και 7 μηνών και, επομένως, σύμφωνα με την προαναφερθείσα διάταξη, τελικά συνταξιοδοτείται με μειωμένη σύνταξη στην ηλικία των 62 ετών, εφόσον βέβαια πληροί όλες τις νόμιμες προϋποθέσεις.
5. Κατηγορίες ασφαλισμένων για τους οποίους δεν ισχύουν οι Πίνακες 1 και 2
Οι κατηγορίες των ασφαλισμένων που εξαιρούνται ρητώς από τις ρυθμίσεις των νέων ορίων ηλικίας είναι:
α) όσοι είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι και την 18.8.2015 (παρ. 5 της υποπαρ. Ε3, άρθρο 4 Υ.Α.),
β) οι υπαγόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, όπως αναφέρονται αναλυτικά κατά διάταξη στο άρθρο 3 της ως άνω Υπουργικής Απόφασης, καθώς και στο με αρ. πρωτ. Φ. 80000/54411/1797/30.11.201005 έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης,
γ) όσοι συνταξιοδοτούνται είτε με βάση τις διατάξεις του Ν. 612/1977, είτε με βάση τις διατάξεις που παραπέμπουν σε αυτές ( άρθρο 40 παρ. 8 του Ν. 1902/1990 , άρθρο 16 παρ. 3 του Ν. 2227/1994 , άρθρο 2 παρ. 2 του Ν. 3075/2002 , άρθρο 5 παρ. 1 , 3 του Ν. 3232/2004 , άρθρο 61 παρ. 4 του Ν. 3518/2006 , άρθρο 37 παρ. 4 του Ν. 3996/2011 ),
δ) οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων.
Εκτός των ανωτέρω κατηγοριών, πρακτικά οι εν λόγω Πίνακες δεν αφορούν τους ασφαλισμένους που ήδη είχαν υπαχθεί απευθείας στα όρια ηλικίας των 62 και των 67 ετών με την προϊσχύουσα του Ν. 4336/2015 νομοθεσία, δηλαδή:
• ασφαλισμένους/-ες για πρώτη φορά από 1.1.1993 και εξής που συνταξιοδοτούνται με 12.000 ημέρες ασφάλισης ( παρ. 10 του άρθρου 10 του Ν.3863/2010 και υποπαράγραφος ΙΑ.4 της παραγράφου ΙΑ του άρθρου πρώτου του Ν.4093/12)
• ασφαλισμένους/-ες για πρώτη φορά από 1.1.1993 και εξής, μητέρες και χήρους πατέρες ανήλικων παιδιών ( παρ. 17, περ. ε΄, του άρθρου 10 του Ν.3863/2010 και υποπαράγραφος ΙΑ.4 της παραγράφου ΙΑ του άρθρου πρώτου του Ν.4093/12)
• ασφαλισμένους/-ες του Ιδρύματος για πρώτη φορά από 1.1.1993 και εξής που συνταξιοδοτούνται με 4.500 ημέρες ασφάλισης σε ηλικία 67 και 62 ετών με πλήρη και μειωμένη σύνταξη αντίστοιχα ( παρ.1 άρθρο 24 του Ν.2084/1992 και υποπαράγραφος ΙΑ.4 της παραγράφου ΙΑ του άρθρου πρώτου του Ν.4093/12)
• άνδρες ασφαλισμένους για πρώτη φορά πριν από 1.1.1993 και εξής, που συνταξιοδοτούνται με 4.500 ημέρες ασφάλισης σε ηλικία 67 και 62 ετών με πλήρη και μειωμένη σύνταξη αντίστοιχα.
Β. ΠΟΣΟ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
1. Μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος (περ. 3 της υποπαραγράφου Ε3 της παραγράφου Ε του άρθρου 2 του Ν.4336/2015, άρθρο 2 της ανωτέρω Υ.Α.)
i. Υπολογισμός, υπαγωγή, εφαρμογή
Για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος από 19.8.2015 και μετά θεσπίζεται νέο, επιπλέον ποσοστό μείωσης της σύνταξης, πέραν της προβλεπόμενης στο άρθρο 145 παρ. 3 του Ν. 3655/2008 , ύψους 10%. Η μείωση αυτή υπολογίζεται επί του ποσού της σύνταξης που προκύπτει μετά την προβλεπόμενη στο άρθρο 145 παρ. 3 του Ν.3655/2008 μείωση και δεν επιβάλλεται εσαεί αλλά μόνο μέχρι τη συμπλήρωση του διαμορφούμενου, κατά περίπτωση, νέου ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης, σύμφωνα με τον Πίνακα 2 της ως άνω Υπουργικής Απόφασης (πρακτικά, ο Πίνακας 1 δεν αξιοποιείται στην περίπτωση αυτή, δεδομένου ότι, όπως προαναφέρθηκε, σε αυτόν εμπίπτουν οι ασφαλισμένοι που συνταξιοδοτούνται λόγω 35ετίας ή ως σύζυγοι, γονείς ή αδελφοί ατόμων με αναπηρία, με 7.500 ημέρες ασφάλισης, κατηγορίες στις οποίες δεν χορηγείται μειωμένη σύνταξη). Από την ημερομηνία συμπλήρωσης του διαμορφούμενου, κατά περίπτωση, νέου ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης και μετά διατηρείται μόνο το προβλεπόμενο από το άρθρο 145 παρ. 3 του Ν. 3655/2008 ποσοστό μείωσης, το οποίο επίσης υπολογίζεται σε σχέση με το διαμορφούμενο, κατά περίπτωση, νέο όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης, σύμφωνα με τον Πίνακα 2, αλλά σε καμία περίπτωση δεν υπερβαίνει το ποσοστό μείωσης που αντιστοιχεί σε πέντε έτη (60 μήνες).
Ευνόητο είναι ότι όπου το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης λόγω γήρατος με πλήρη σύνταξη είχε ήδη καθοριστεί με την προϊσχύουσα του Ν. 4336/2015 νομοθεσία στο 67ο έτος, η μείωση του ποσού της σύνταξης βάσει του άρθρου 145 παρ. 3 του Ν.3655/2008 υπολογίζεται πάντα με βάση τη συμπλήρωση αυτής της ηλικίας, με την επιφύλαξη βέβαια της διατήρησης του μέγιστου χρονικού ανοίγματος της πενταετίας.
Λαμβάνοντας υπόψη δε ότι η μείωση κατά 10% υπολογίζεται επί του ποσού της σύνταξης που προκύπτει μετά την προβλεπόμενη στο άρθρο 145 παρ. 3 του Ν.3655/2008 μείωση, μετά την εξαγωγή του ποσού που προκύπτει από τον ανωτέρω υπολογισμό, θα ακολουθούν κατά σειρά όλες οι τυχόν προσαυξήσεις του ποσού της σύνταξης, σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα γνωστές διαδικασίες υπολογισμού του ποσού της σύνταξης.
ii. Εξαιρέσεις
Η μείωση της περ. 3 της υποπαραγράφου Ε3 της παραγράφου Ε του άρθρου 2 του Ν.4336/2015 και του άρθρου 2 της ανωτέρω Υ.Α. δεν εφαρμόζεται:
• σε όσους ασφαλισμένους θεμελιώνουν δικαίωμα μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος μέχρι και τις 18.8.2015, ανεξαρτήτως ημερομηνίας έναρξης συνταξιοδότησης.
• στις κατηγορίες των ασφαλισμένων που εξαιρούνται ρητά από τις εν γένει ρυθμίσεις της υποπαραγράφου Ε3 της παραγράφου Ε του άρθρου 2 του Ν.4336/2015, δηλαδή σε όσους περιλαμβάνονται στο άρθρο 3 της ως άνω Υπουργικής Απόφασης (βλ. ανωτέρω παρ. Α5, περ. α, β, γ, δ).
2. Κατώτατο όριο σύνταξης λόγω γήρατος (περ. 1 α της υποπαρ. Ε2 της παρ. Ε του άρθρου 2 του Ν .4336/2015 )
Με την εν λόγω διάταξη προβλέπεται ότι εφόσον η συνταξιοδότηση λόγω γήρατος από τους Οργανισμούς Κύριας ή Επικουρικής Ασφάλισης αρχίζει από την 1.7.2015 και εξής, ανεξαρτήτως ημερομηνίας θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος, χορηγείται μόνον το ποσό της σύνταξης που προκύπτει βάσει των οικείων καταστατικών και γενικών διατάξεων, δηλαδή το οργανικό ποσό, ακόμα και εάν αυτό είναι μικρότερο του εκάστοτε προβλεπόμενου κατωτάτου ορίου. Μετά τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας (με την επιφύλαξη των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 11 του Ν. 3863/2010 ) καταβάλλεται το εκάστοτε προβλεπόμενο ποσό του κατωτάτου ορίου σύνταξης, εφόσον βέβαια υπάρχει δικαίωμα σε αυτό, σύμφωνα με τις ειδικές διατάξεις περί κατωτάτου ορίου σύνταξης λόγω γήρατος. Όταν το οργανικό ποσό σύνταξης είναι μεγαλύτερο από το ποσό του κατωτάτου ορίου σύνταξης λόγω γήρατος, εξ΄ αρχής καταβάλλεται το οργανικό ποσό σύνταξης.
3. Υπολογισμός ποσού σύνταξης με βάση τις διατάξεις των άρθρων 1-4 του Ν. 3863/2010
Με τις διατάξεις του άρθρου 14 παρ. 1-4 του Ν. 4337/2015 καθορίζεται ότι ο υπολογισμός του ποσού της σύνταξης σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1-4 του Ν. 3863/2010 θα γίνεται με κριτήριο την έναρξη συνταξιοδότησης από 1.9.2015 και μετά, ανεξαρτήτως ημερομηνίας θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Για την εφαρμογή των άρθρων 1-4 του Ν. 3863/2010 αναμένονται αναλυτικές οδηγίες από το Υπουργείο Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Γ. ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
1. Έχοντας υπόψη τις κοινοποιούμενες διατάξεις, τροποποιούμε τις οδηγίες που είχαν δοθεί με το με αρ. πρωτ. Γ32/25/26.8.2015 έγγραφο σχετικά με τη διαχείριση των αιτήσεων συνταξιοδότησης που υποβλήθηκαν από 1.1.2015 και μετά ως ακολούθως:
Ι. Οριστικές αποφάσεις συνταξιοδότησης
α) Η έκδοση οριστικών αποφάσεων συνταξιοδότησης όλων των κατηγοριών επί αιτήσεων που έχουν κατατεθεί μέχρι και 18.8.2015 εκ μέρους των ασφαλισμένων οι οποίοι έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι και την ημερομηνία αυτή, θα γίνεται ανεπιφύλακτα, τόσο ως προς τις προϋποθέσεις όσο και ως προς το χορηγούμενο ποσό. Ειδικά επί αιτήσεων συνταξιοδότησης λόγω γήρατος από ασφαλισμένους που δεν έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους, εφόσον η έναρξη τοποθετείται από την 1.7.2015 και μετά, θα χορηγείται το οργανικό ποσό (και όχι το κατώτατο όριο, παρ΄ όλο που μπορεί να υπολείπεται του κατωτάτου ορίου) μέχρι την ημερομηνία συμπλήρωσης του 67ου έτους της ηλικίας τους, με την επιφύλαξη των διατάξεων περί διπλοσυνταξιούχων, όπως προαναφέρθηκε. Εάν καθορίζεται έναρξη από 1.9.2015 και εξής η έκδοση απόφασης θα γίνεται με επιφύλαξη ως προς το χορηγούμενο ποσό.
β) Οι αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος που υποβλήθηκαν από 19.8.2015 και μετά από ασφαλισμένους που θεμελίωσαν το δικαίωμα συνταξιοδότησης από την ημερομηνία αυτή και μετά θα εκδίδονται ανεπιφύλακτα σύμφωνα με τις οδηγίες της παρούσας εγκυκλίου και των οδηγιών του συνημμένου υπό στοιχείο (δ) εγγράφου του Υπουργείου εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Εάν καθορίζεται έναρξη από 1.9.2015 και εξής η έκδοση απόφασης θα γίνεται με επιφύλαξη ως προς το χορηγούμενο ποσό.
ΙΙ. Αποφάσεις χορήγησης προσωρινού ποσού σύνταξης
Η έκδοση αποφάσεων χορήγησης προσωρινού ποσού σύνταξης για όλες τις κατηγορίες θα γίνεται κανονικά, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 38 του Ν. 3996/2011 , ανεξάρτητα από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης ή την ημερομηνία έναρξης χορήγησης της σύνταξης. Προκειμένου δε να διευκολύνονται οι ασφαλισμένοι ώστε να ασκήσουν υπεύθυνα το δικαίωμά τους και για προσωρινή σύνταξη λόγω γήρατος, καθόσον υποχρεούνται να υπογράψουν υπεύθυνη δήλωση ότι πληρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, θα πρέπει πλέον να ενημερώνονται με βάση την παρούσα εγκύκλιο και τα συνημμένα της, προς αποφυγή των συνεπειών που συνεπάγεται η ανακριβής δήλωση που υποβάλλεται βάσει των οικείων διατάξεων του άρθρου 38 του Ν. 3996/2011, δεδομένου ότι καταργούνται πλέον οι πίνακες των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης που είχαν επισυναφθεί στην εγκύκλιο 84/2011.
2. Εφιστούμε ιδιαίτερα την προσοχή σας στη μελέτη και την εφαρμογή των νέων διατάξεων, καθώς και όλων των προαναφερθέντων, όπως επίσης και των συνημμένων εγγράφων του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, στα οποία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, και χρήσιμα αναλυτικά παραδείγματα, κατά περίπτωση, ως προς τα νέα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.
Είναι ευνόητο ότι θα πρέπει να καταβληθεί από όλους τους αρμόδιους υπαλλήλους κάθε προσπάθεια για την ορθή και πλήρη ενημέρωση των υποψήφιων συνταξιούχων σχετικά με τα νέα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, με τη συνδρομή βεβαίως και της Διοίκησης προς τις υπηρεσίες σας, που είναι διαθέσιμη προς παροχή κάθε αναγκαίας πρόσθετης διευκρίνισης και πληροφορίας. Με την ευκαιρία αυτή, υπενθυμίζονται οι οδηγίες του Γενικού Εγγράφου με αρ. πρωτ. Γ32/58/11.12. 2012, οι οποίες θα πρέπει να εφαρμόζονται αναλόγως και στην παρούσα περίσταση.
Η ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ |
ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ |
ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΓΔΟΝΤΑΚΗ |
Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ & ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ |
1 «Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης και του Δημοσίου, ανεξαρτήτως χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση, τα οποία προβλέπονται στο άρθρο 10 του παρόντος νόμου και σε καταστατικές ή γενικές διατάξεις νόμων, ανακαθορίζονται κατά τη μεταβολή του προσδόκιμου ζωής του πληθυσμού της χώρας, με σημείο αναφοράς την ηλικία των 65 ετών. Η ισχύς της παραγράφου αυτής αρχίζει από 1.1.2021 και κατά την πρώτη εφαρμογή της, λαμβάνεται υπόψη η μεταβολή της δεκαετίας 2010 έως και 2020. Από 1.1.2024 τα ανωτέρω όρια ανακαθορίζονται ανά τριετία. Η αναπροσαρμογή των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, γίνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, που εκδίδεται κατά το τελευταίο έτος κάθε περιόδου με βάση τους σχετικούς δείκτες που προσδιορίζονται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και την Eurostat και αφορούν στην επόμενη περίοδο.»