Aθήνα, 18 Φεβρουαρίου 2002
Αρ.Πρωτ.: Ε13/1
Εγκύκλιος Αρ.: 12

ΘΕΜΑ:

Κοινοποίηση διατάξεων Ν. 2972/01 που αφορούν θέματα Ασφάλισης, Εσόδων και Αναγκαστικών Μέτρων Είσπραξης.

Με την παρούσα σας κοινοποιούμε τις διατάξεις του Νόμου 2972/01 "Εκσυγχρονισμός της οργάνωσης και της λειτουργίας του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων και άλλες διατάξεις" (ΦΕΚ 291/τ.Α΄/27. 12.01) που αναφέρονται στα παρακάτω θέματα και σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα για την εφαρμογή τους:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΧΡΟΝΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ

1. ΠΡΟΪΣΧΥΟΝΚΑΘΕΣΤΩΣ

• Παρ. 3 άρθρ. 4 του Ν. 2556/97 (ΦΕΚ 270/τ.Α΄/24.12.97).

• Εγκύκλιοι: 100/251/11.11.60, 17/297/13.12.60, 80/61, 30/66, 94/69, 150/69, 119/72, 136/72, 47/81, 112/85 & 21/98.

• Γεν. Έγγραφο 98845/525/27.7.1968.

2. ΙΣΧΥΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ

2.1. Με τις διατάξεις του άρθρου 11 του Ν. 2972/01 παρέχεται η δυνατότητα στους ασφαλισμένους να αναγνωρίσουν ημέρες εργασίας, για τις οποίες δεν έχουν ασφαλισθεί από τους εργοδότες τους, αρκεί να τις έχουν πραγματοποιήσει σε περίοδο για την οποία, κατά την υποβολή της αίτησης, δεν έχει παραγραφεί το δικαίωμα του Ιδρύματος να βεβαιώσει και να καταλογίσει ασφ/κές εισφορές.

Η δυνατότητα της αναγνώρισης αφορά τόσο τους κλάδους του ΙΚΑ, τα Ταμεία Επικουρικής Ασφάλισης Μισθωτών (ΙΚΑ-ΤΕΑΜ) και τον Ειδικό Τομέα Επικουρικής Ασφάλισης Μισθωτών (ΙΚΑ-ΕΤΕΑΜ) όσο και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, ταμεία και λοιπούς οργανισμούς κοινωνικής πολιτικής, για λογαριασμό των οποίων εισπράττει ή συνεισπράττει κάθε φορά το ΙΚΑ τις εισφορές τους.

2.2.Προθεσμία άσκησης του δικαιώματος

Και με τις νέες διατάξεις, το δικαίωμα του ασφαλισμένου για αναγνώριση των παραπάνω ημερών εργασίας δεν είναι απεριόριστο, αλλά τάσσονται για την άσκησή του χρονικοί περιορισμοί. Προκειμένου λοιπόν να ικανοποιηθεί το αίτημα του ασφαλισμένου υποχρεούται αυτός όπως εντός δώδεκα μηνών από την αποχώρησή του ή την απόλυσή του να δηλώσει εγγράφως στο ΙΚΑ τις ημέρες εργασίας που πραγματοποίησε και για τις οποίες δεν ασφαλίσθηκε.

Για τον υπολογισμό της δωδεκάμηνης προθεσμίας, λαμβάνεται υπόψη η πραγματική αποχώρηση ή απόλυση του μισθωτού από την εργασία του. Η μεταβολή του εργοδότη, όταν δεν προκαλεί λύση της εργασιακής σχέσης ή της νομικής μορφής της επιχ/σης δεν επηρεάζουν τον υπολογισμό της προθεσμίας.

2.3. Ασφαλιστική αντιμετώπιση

Εξυπακούεται ότι, δηλώσεις απασχόλησης - καταγγελίες που έχουν υποβληθεί μέχρι 26/12/01, θα αντιμετωπίζονται με το προϊσχύον θεσμικό πλαίσιο και την αντίστοιχη ασφαλιστική πρακτική.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΒ΄
ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΚΑΤΑΒΟΛΗΣΕΙΣΦΟΡΩΝ ( ΑΡΘΡΟ 13 ΤΟΥΝ. 2972/01)

Η παράγραφος 3 του άρθρου 26 του Α.Ν. 1846/1951, όπως αντικαταστάθηκε με τις παραγράφους: 2 του άρθρου 21 του Ν. 1902/1990 (ΦΕΚ 138 Α΄), 4 του άρθρου 10 του Ν. 2217/1994, 3 του άρθρου 13 του Ν. 2335/1995 και 1 του άρθρου 56 του Ν. 2676/1999, ισχύει πλέον ως εξής:

"3. Ως χρόνος υπολογισμού των εισφορών ορίζεται ο ημερολογιακός μήνας εντός του οποίου παρασχέθηκε η εργασία ή η υπηρεσία. Δεν μεταβάλλει τον παραπάνω χρόνο η καθυστέρηση, από οποιαδήποτε αιτία, της πληρωμής του μισθού πέραν του μηνός, όπως επίσης δεν μεταβάλλει αυτόν η καταβολή των πάσης φύσεως αποδοχών σε μακρότερα ή βραχύτερα χρονικά διαστήματα.

Ο υπόχρεος οφείλει να καταβάλλει τις εισφορές στο ΙΚΑ μέχρι την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του επόμενου μήνα από τον πιο πάνω οριζόμενο χρόνο.

Για το Δημόσιο, τα ΝΠΔΔ και τους ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμίδας η προθεσμία καταβολής ορίζεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μεθεπόμενου μήνα από τον πιο πάνω οριζόμενο χρόνο. Η ίδια προθεσμία καταβολής εισφορών ισχύει και για την ασφάλιση Ελλήνων υπηκόων, που απασχολούνται εκτός των ορίων της χώρας.

Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να εφαρμόζεται για τα κοινωφελή ιδρύματα του Ν. 2039/1939 (ΦΕΚ 455 Α΄), καθώς και για τα ΝΠΙΔ του ευρύτερου δημόσιου τομέα.

Η προθεσμία καταβολής των εισφορών επί των επιδομάτων εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα από όλους τους υπόχρεους λήγει την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Φεβρουαρίου και Ιουνίου αντιστοίχως".

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄
ΕΚΤΕΛΕΣΤΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

1. ΠΡΟΪΣΧΥΟΝΚΑΘΕΣΤΩΣ

• Παρ. 1 του άρθρου 69 και 3 του άρθρου 204 του Ν. 2717/99 "Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας" (ΦΕΚ 97/ τ.Α΄/17.5.99), παρ. 4 άρθρου 69 του Ν. 2676/99 παρ. 2 του άρθρου 29 του Ν. 2915/01 (ΦΕΚ 109/ τ.Α΄ /29.5.01).

• Εγκύκλιοι: 15/99 (Κεφ. Δ΄), 61/00, 45/01 (παρ. 9.11.2.) & 77/01.

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 69 του Ν. 2717/99 "Η προθεσμία για την άσκηση της προσφυγής και η άσκησή της δεν αναστέλλουν την εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης".

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι, οι αποφάσεις των ΤΔΕ ήταν (από 19/7/99, ημερομηνία έναρξης ισχύος του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας) εκτελεστές (αναγνώριση ημερών ασφάλισης, τροποποίηση - μείωση ή ακύρωση των Πράξεων Επιβολής και αποστολή κατάστασης διαγραφών στην αρμόδια Ταμειακή Υπηρεσία), εκτός αν είχε υποβληθεί αίτηση αναστολής εκτέλεσής τους από το ΙΚΑ, τον ασφαλισμένο ή τον εργοδότη, οπότε μέχρι την έκδοση απόφασης επ΄ αυτής (της αίτησης αναστολής) είχε ανασταλεί αυτοδικαίως η εκτέλεσή τους ( άρθρο 204 παρ. 3 του Ν. 2717/99).

Από 29/5/01, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 29 του Ν. 2915/01, που αντικατέστησαν αυτές της παρ. 3 του άρθρου 204 του Ν. 2717/99, οι αποφάσεις των ΤΔΕ ήταν εκτελεστές, εκτός αν είχε εκδοθεί προσωρινή διαταγή αναστολής τους, μετά από σχετικό αίτημα του ΙΚΑ, του ασφαλισμένου ή του εργοδότη.

2. ΙΣΧΥΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ

Οι διατάξεις του άρθρου 20 του Ν. 2972/01 ορίζουν ότι: "Για τις διοικητικές διαφορές ουσίας που προκύπτουν από την εφαρμογή της νομοθεσίας του ΙΚΑ, η προθεσμία για την άσκηση της προσφυγής και η άσκησή της δεν αναστέλλουν αυτοδικαίως την εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης, εκτός των περιπτώσεων της αναγνώρισης ημερών εργασίας από οποιαδήποτε αιτία και της επιστροφής καταβληθεισών εισφορών".

Συνεπώς, η εκτέλεση των αποφάσεων των ΤΔΕ, που εκδίδονται από 27.12.01 και μετά, οι οποίες αφορούν αποκλειστικά θέματα αναγνώρισης ημερών ασφάλισης ή επιστροφής καταβληθεισών εισφορών, αναστέλλεται αυτοδικαίως, τόσο κατά την διάρκεια της προθεσμίας για την άσκηση της προσφυγής, όσο και μετά την άσκηση αυτής από το ΙΚΑ, τον ασφαλισμένο ή τον εργοδότη.

Παραδείγματα:

• Συντάχθηκε ΠΕΕ για την ασφαλιστική τακτοποίηση εργαζόμενου.

Η ΤΔΕ δέχθηκε σχετική ένσταση του εργοδότη κρίνοντας ότι κακώς συντάχθηκε η εν λόγω ΠΕΕ.

Ο Διευθυντής του οικείου Υποκαταστήματος ΙΚΑ ασκεί προσφυγή κατά της απόφασης της ΤΔΕ.

Αποτελέσματα:

Αναστέλλεται αυτοδικαίως η εκτέλεση της απόφασης της ΤΔΕ. Η ΠΕΕ παραμένει ισχυρή (δηλ. λαμβάνεται υπόψη για τη χορήγηση βεβαίωσης ασφαλιστικής ενημερότητας, δεν επιστρέφονται τυχόν ποσά που καταβλήθηκαν για την εξόφλησή της κλπ.), πλην όμως δεν αναγνωρίζονται στον ασφαλισμένο οι ημέρες ασφάλισης που περιλαμβάνονται σ΄ αυτή, μέχρι να εκδοθεί απόφαση από το Διοικητικό Πρωτοδικείο.

Χορηγούνται στον εργοδότη υπηρεσιακά σημειώματα και βεβαιώσεις ασφαλιστικής ενημερότητας με την υπάρχουσα συνολική οφειλή του, συντάσσονται κατ΄ αυτού οι μηνυτήριες αναφορές, βάσει του Α.Ν. 86/67 όπως ισχύει σήμερα, ενημερώνεται περί της συνολικής οφειλής του το ποινικό δικαστήριο και λαμβάνονται όλα τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.Δ. 356/74 - ΚΕΔΕ και άλλους νόμους.

Επίσης, ο οφειλέτης δύναται να εξοφλήσει ή να ρυθμίσει σε δόσεις τη συνολική οφειλή του, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

• Συντάχθηκε ΠΕΕ για την ασφαλιστική τακτοποίηση εργαζόμενου. Η ΤΔΕ απέρριψε σχετική ένσταση του εργοδότη. Ο εργοδότης ασκεί προσφυγή κατά της απόφασης της ΤΔΕ.

Αποτελέσματα:

Αναστέλλεται αυτοδικαίως η εκτέλεση της απόφασης της ΤΔΕ. Η ΠΕΕ παραμένει ισχυρή (δηλ. λαμβάνεται υπόψη για τη χορήγηση βεβαίωσης ασφαλιστικής ενημερότητας, δεν επιστρέφονται τυχόν ποσά που καταβλήθηκαν για την εξόφλησή της κλπ.), πλην όμως δεν αναγνωρίζονται στον ασφαλισμένο οι ημέρες ασφάλισης που περιλαμβάνονται σ΄ αυτή, μέχρι να εκδοθεί απόφαση από το Διοικητικό Πρωτοδικείο.

Χορηγούνται στον εργοδότη υπηρεσιακά σημειώματα και βεβαιώσεις ασφαλιστικής ενημερότητας με την υπάρχουσα συνολική οφειλή του, συντάσσονται κατ΄ αυτού οι μηνυτήριες αναφορές, βάσει του Α.Ν. 86/67 όπως ισχύει σήμερα, ενημερώνεται περί της συνολικής οφειλής του το ποινικό δικαστήριο και λαμβάνονται όλα τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης αυτής σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.Δ. 356/74 - ΚΕΔΕ και άλλους νόμους.

Επίσης ο οφειλέτης δύναται να εξοφλήσει ή να ρυθμίσει σε δόσεις τη συνολική οφειλή του, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

• Απορρίφθηκε δήλωση απασχόλησης - καταγγελία εργαζόμενου.

Η ΤΔΕ κάνει δεκτή ένσταση του εργαζομένου κρίνοντας ότι κακώς απορρίφθηκε η καταγγελία του.

Ο διευθυντής του οικείου Υποκαταστήματος ΙΚΑ ασκεί προσφυγή κατά της απόφασης της ΤΔΕ.

Αποτελέσματα:

Αναστέλλεται αυτοδικαίως η εκτέλεση της απόφασης της ΤΔΕ. Μέχρι να εκδοθεί απόφαση από το Διοικητικό Πρωτοδικείο δεν συντάσσεται ΠΕΕ για αναγνώριση των ημερών ασφάλισης.

• Απορρίφθηκε δήλωση απασχόλησης - καταγγελία εργαζόμενου. Η ΤΔΕ απορρίπτει ένσταση του καταγγέλοντος. Ο καταγγέλων ασκεί προσφυγή κατά της απόφασης της ΤΔΕ.

Αποτελέσματα:

Αναστέλλεται αυτοδικαίως η εκτέλεση της απόφασης της ΤΔΕ μέχρι να εκδοθεί απόφαση από το Διοικητικό Πρωτοδικείο.

Σημείωση: Όλα τα ανωτέρω παραδείγματα αφορούν αποφάσεις των ΤΔΕ που εκδόθηκαν από 27/12/01 και μετά.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄
ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ ΤΟΥ ΙΚΑ

ΠΡΟΪΣΧΥΟΝΚΑΘΕΣΤΩΣ:

• Παρ. 4 του άρθρου 21 του Ν. 1902/1990 (ΦΕΚ 138/τ.Α΄/17.10.90)

Οι ανωτέρω διατάξεις προέβλεπαν ότι:

"Οι απαιτήσεις του ΙΚΑ από καθυστερούμενες εισφορές, πρόσθετα τέλη, επιβαρύνσεις ή επαυξήσεις εισφορών, εισπράττονται με προτεραιότητα που καθορίζεται με βάση τη χρονική σειρά βεβαίωσής τους, ανεξάρτητα από τη χρονική περίοδο στην οποία ανάγονται".

ΙΣΧΥΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ:

Οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 15 του Ν. 2972/01 ορίζουν ότι:

"Οι απαιτήσεις του ΙΚΑ από ληξιπρόθεσμες εισφορές, πρόσθετα τέλη, προσαυξήσεις, πρόστιμα, τόκους, δικαστικά έξοδα, έξοδα διοικητικής εκτέλεσης και αχρεωστήτως ληφθείσες παροχές, εισπράττονται με βάση τη χρονική σειρά βεβαίωσής τους, η οποία προκύπτει από τον αύξοντα αριθμό και την ημερομηνία του τριπλοτύπου βεβαίωσης".

Συνεπώς με την ανωτέρω διάταξη συνεχίζει να εφαρμόζεται ο τρόπος πίστωσης όπως οριζόταν μέχρι σήμερα από την παρ. 4 του άρθρου 21 του Ν.1902/90 και την παρ. 3 του άρθρου 3 του Ν.Δ. 356/74 - ΚΕΔΕ, πλην όμως ορίζεται πλέον με ευθεία διάταξη νόμου η έννοια της προτεραιότητας στην είσπραξη των εισφορών, με τη ρητή πρόβλεψη ότι η χρονική σειρά βεβαίωσης προκύπτει από τον αύξοντα αριθμό και την ημερομηνία του τριπλοτύπου ταμειακής βεβαίωσης.

Υπενθυμίζουμε ότι (σχετ. Εγκύκλιος 78/26.10.90) θεωρείται σκόπιμο κατά τη διαδικασία ταμειακής βεβαίωσης περισσοτέρων του ενός χρηματικών καταλόγων, κατά την ίδια ημερομηνία, να προηγούνται στη σειρά βεβαίωσης οι χρηματικοί κατάλογοι των ΠΕΠΤ, ΠΕΠΑΕ, ΠΕΠΕΕ και να ακολουθούν αυτοί των ΠΕΕ, ώστε με τις πρώτες καταβολές να πιστώνονται οι ΠΕΠΤ, ΠΕΠΑΕ, ΠΕΠΕΕ και να μείνουν ανεξόφλητες οι ΠΕΕ για τις εισφορές των οποίων υποβάλλονται μηνυτήριες αναφορές.

Παρέκκλιση από τον παραπάνω περιγραφόμενο τρόπο πίστωσης των απαιτήσεων του ΙΚΑ, δικαιολογείται μόνο για εξόφληση ΠΕΕ, για την οποία ο οφειλέτης διώκεται ποινικά, σύμφωνα με τις διατάξεις του Α.Ν. 86/67, όπως αυτές ισχύουν σήμερα.

Η προαναφερόμενη παρέκκλιση από τον τρόπο πίστωσης θα εφαρμόζεται, εφόσον το ζητήσει ο οφειλέτης και συγχρόνως αποδεικνύεται η ύπαρξη ποινικής δίκης από κλητήριο θέσπισμα ή οτιδήποτε άλλο αποδεικτικό έγγραφο της αρμόδιας Εισαγγελικής Αρχής.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄
ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΚΑ ΓΙΑ ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΚΑΙ ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ

Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 15 του κοινοποιούμενου νόμου παραμένει ως έχει η προθεσμία για τη βεβαίωση σε ευρεία έννοια (βεβαίωση από το οικείο Υποκ/μα ΙΚΑ, δηλ. σύνταξη του νόμιμου τίτλου ΠΕΕ, ΠΕΠΤ κλπ), τροποποιείται όμως ο χρόνος παραγραφής προς είσπραξη των χρηματικών απαιτήσεων του ΙΚΑ, όταν αυτές ανάγονται σε μισθολογικές περιόδους απασχόλησης από 1/1/ 2002 και εφεξής (εφαρμογή του θεσμού της Α.Π.Δ.).

1. ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΚΑ ΓΙΑ ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΚΑΙ ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΗΣ Α.Π.Δ.
(από 1/1/2002).

1.1. ΠΡΟΪΣΧΥΟΝΚΑΘΕΣΤΩΣ:

• Παρ. 8 του άρθρου 2 του Ν. 2556/97 (ΦΕΚ 270/τ.Α΄/24.12.97).

• Εγκύκλιος : 20/98 (Κεφ. Β΄ - παραγραφή εισφορών).

• Γεν. Έγγραφο: Ε13/3/21.10.99 (Κεφ. Α΄ παρ. 1, 2, 3, 4).

1.2. ΙΣΧΥΟΝΚΑΘΕΣΤΩΣ

Οι διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 15 του Ν. 2972/01 ορίζουν ότι:

1.2.1. "Το δικαίωμα του ΙΚΑ για βεβαίωση σε ευρεία έννοια όλων των χρηματικών απαιτήσεών του, καθώς και των απαιτήσεων των φορέων, κλάδων ή λογαριασμών των οργανισμών κοινωνικής πολιτικής των οποίων τις εισφορές συνεισπράττει το ΙΚΑ, υπόκειται σε δεκαετή παραγραφή η οποία αρχίζει από την πρώτη ημέρα του επόμενου έτους από εκείνο εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία".

Συνεπώς, η δυνατότητα των Υπηρεσιών ελέγχου να βεβαιώνουν υπό την ευρεία έννοια δηλ. να συντάσσουν νόμιμους τίτλους (ΠΕΕ, ΠΕΠΤ, κλπ.) ισχύει για δέκα έτη από την πρώτη ημέρα του επόμενου έτους από εκείνο εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία.

Παράδειγμα:

• Μη καταβληθείσες εισφορές χρονικής περιόδου απασχόλησης από 1/1/02 έως 31/12/02. Το δικαίωμα του ΙΚΑ για σύνταξη ΠΕΕ ισχύει μέχρι και 31/12/2012.

Επισημαίνουμε ότι το δικαίωμα του ΙΚΑ για βεβαίωση σε ευρεία έννοια (έκδοση απόφασης Διευθυντή Υποκ/τος) των αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών υπόκειται σε δεκαετή παραγραφή, η οποία αρχίζει από την πρώτη μέρα του επόμενου έτους από εκείνο εντός του οποίου έγινε η ως άνω αχρεώστητη καταβολή.

Παράδειγμα:

• Στις 23/10/2000 καταβλήθηκε αχρεωστήτως επίδομα ασθενείας. Ο Δ/ντής του οικείου Υποκ/τος μπορεί να εκδόσει απόφαση καταλογισμού του ως άνω ποσού μέχρι την 31/12/2010.

1.2.2. "Το δικαίωμα του ΙΚΑ προς είσπραξη όλων των χρηματικών απαιτήσεών του, καθώς και των απαιτήσεων των φορέων, κλάδων ή λογαριασμών των οργανισμών κοινωνικής πολιτικής, των οποίων τις εισφορές συνεισπράττει το ΙΚΑ, παραγράφεται μετά δεκαετία από τη λήξη του οικονομικού έτους εντός του οποίου βεβαιώθηκε υπό στενή έννοια (ταμειακά)".

Συνεπώς, διευρύνεται ο χρόνος είσπραξης των απαιτήσεων του ΙΚΑ, μόνο όταν αυτές αναφέρονται σε μισθολογικές περιόδους απασχόλησης μετά την εφαρμογή του θεσμού της ΑΠΔ δηλ. από 1/1/2002 και εφεξής.

Συγκεκριμένα, από την ταμειακή βεβαίωση με βάση τον νόμιμο τίτλο, ξεκινάει εκ νέου χρόνος παραγραφής, ο οποίος εκτείνεται σε 10 έτη από τη λήξη του οικονομικού έτους εντός του οποίου οι χρηματικές απαιτήσεις του ΙΚΑ βεβαιώθηκαν υπό στενή έννοια δηλ. ταμειακά.

Υπενθυμίζουμε ότι οι χρηματικές απαιτήσεις του ΙΚΑ αφορούν απαιτήσεις από καθυστερούμενες ασφαλιστικές εισφορές, από αχρεωστήτως καταβληθείσες παροχές, από πρόστιμα ακάλυπτων επιταγών, λοιπά πρόστιμα, επιβαρύνσεις, τόκους, δικαστικά έξοδα, έξοδα διοικητικής εκτέλεσης, κλπ.

Παραδείγματα:

• Στις 4/12/2012 συντάσσεται ΠΕΕ χρονικής περιόδου απασχόλησης 1/1/2002 έως 31/12/2002.

Η εν λόγω ΠΕΕ βεβαιώνεται ταμειακά στις 10/1/2013. Το ΙΚΑ με αφετηρία την ταμειακή βεβαίωση (10/1/2013) μπορεί να εισπράξει την εν λόγω οφειλή μέχρι 31/12/2023.

• Στις 4/12/2012 ο Δ/ντής Υποκ/τος εκδίδει απόφαση καταλογισμού για επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών.

Το εν λόγω ποσό βεβαιώνεται ταμειακά στις 10/1/2013. Το ΙΚΑ με αφετηρία την ταμειακή βεβαίωση (10/1/2013) μπορεί να εισπράξει την εν λόγω οφειλή μέχρι 31/12/2023.

1.3. ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΠΟ 1/1/2002.

Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις δεν μεταβάλλεται ο χρόνος παραγραφής των απαιτήσεων του ΙΚΑ κατά του Δημοσίου - τόσο για τη βεβαίωση όσο και για την είσπραξη - ο οποίος παραμένει πέντε έτη, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 90 του Ν. 2362/95.

Συγκεκριμένα:

• Το δικαίωμα του ΙΚΑ για βεβαίωση σε ευρεία έννοια των χρηματικών του απαιτήσεων κατά του Δημοσίου παραγράφεται μετά πενταετία, η οποία αρχίζει από την πρώτη ημέρα του επόμενου έτους από εκείνο εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία.

• Το δικαίωμα του ΙΚΑ για είσπραξη των απαιτήσεών του κατά του Δημοσίου παραγράφεται μετά πενταετία από τη λήξη του οικονομικού έτους εντός του οποίου βεβαιώθηκαν υπό στενή έννοια δηλ. ταμειακά.

2. ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΚΑ ΓΙΑ ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΚΑΙ ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΗΣ Α.Π.Δ.
(δηλ. μέχρι 31/12/2001).

Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 15 του Ν. 2972/01, διατηρείται το προϊσχύον καθεστώς παραγραφής του δικαιώματος του ΙΚΑ για βεβαίωση σε ευρεία έννοια και είσπραξη των χρηματικών απαιτήσεών του μισθολογικών περιόδων απασχόλησης πριν την εφαρμογή του θεσμού της ΑΠΔ (δηλ. μέχρι 31/12/2001).

Θέματα παραγραφής των ληξιπρόθεσμων οφειλών, που ανάγονται σε μισθολογικές περιόδους απασχόλησης μέχρι 31/12/2001, θα αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τις οδηγίες που σας έχουν δοθεί με την Εγκ. 20/98 και το Γενικό Έγγραφο Ε13/3/21.10.99 του οποίου την παρ. 4 του Κεφ. Α΄ - Παραγραφή αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών, αντικαθιστούμε ως εξής:

Η δεκαετής παραγραφή των αξιώσεων του ΙΚΑ για επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών αρχίζει από την πρώτη ημέρα (1η Ιανουαρίου) του επομένου της καταβολής από το ΙΚΑ έτους και συμπληρώνεται την τελευταία ημέρα (31η Δεκεμβρίου) του δεκάτου έτους μετά από αυτό κατά το οποίο έγινε η ως άνω αχρεώστητη καταβολή.

Παράδειγμα:

Στις 23/10/2000 καταβλήθηκε αχρεωστήτως επίδομα ασθενείας.

Το ΙΚΑ μπορεί να ζητήσει επιστροφή του ανωτέρω αχρεωστήτως καταβληθέντος επιδόματος ασθενείας μέχρι 31/12/2010.

3. ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗΣ

Οι λόγοι διακοπής και αναστολής της παραγραφής των απαιτήσεων του ΙΚΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 2 του Ν. 2556/97 εξακολουθούν να ισχύουν. Γι΄ αυτό οι αρμόδιες Υπηρεσίες θα πρέπει να λαμβάνουν όλα τα αναγκαστικά και άλλα μέτρα προκειμένου να παρατείνεται ο χρόνος είσπραξης των οφειλών (Σχ. Εγκύκλιος 20/98, Γεν. έγγραφο Ε13/3/21.10.99).

Για την είσπραξη απαιτήσεων του ΙΚΑ από καθυστερούμενες ασφ/κές εισφορές, που ο χρόνος παραγραφής τους συμπληρώνεται την 31/12/2002, οι αρμόδιες υπηρεσίες Εσόδων θα πρέπει να προβούν στις παρακάτω ενέργειες:

α) Για οφειλές Κοινών Επιχ/σεων και Οικοδομικοτεχνικών Έργων που δεν έχει ανασταλεί ή διακοπεί η παραγραφή τους, (σύμφωνα με τους λόγους αναστολής ή διακοπής της παραγραφής, που αναφέρονται στην εγκύκλιο 20/98 και στο Γενικό Έγγραφο Ε13/3/21.10.99) και εφόσον αυτές υπερβαίνουν τα 150 ευρώ για οφειλέτες γνωστής διαμονής ή τα 300 ευρώ για οφειλέτες αγνώστου διαμονής, θα πρέπει να επιδοθούν στους οφειλέτες επικυρωμένα αντίγραφα των καταλογιστικών πράξεων, με συνημμένο έντυπο έκθεσης επίδοσης από τους υπαλλήλους ελέγχου του Ιδρύματος κατά την διαδικασία του άρθρου 27 του Κανονισμού Ασφάλισης ΙΚΑ.

(Σχ. Γενικά Έγγραφα Ε13/9/4.12.98 και Ε13/3/ 21.10.99).

β) Οφειλές Δημοσίων Υπηρεσιών που ανέρχονται σε ποσά άνω των 150 ευρώ, θα περιληφθούν στη σχετική κατάσταση της εγκ. 110/87 και μαζί με τα επικυρωμένα αντίγραφα όλων των ΠΕΕ κλπ θα σταλούν στην Δ/νση Ασφάλισης - Εσόδων της Διοίκησης για τις ενέργειες διακοπής της παραγραφής με την υποβολή αίτησης από την Νομική Υπηρεσία της Διοίκησης του ΙΚΑ, στη Νομική Υπηρεσία του αρμόδιου Υπουργείου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄
ΛΗΨΗ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ

ΠΡΟΪΣΧΥΟΝΚΑΘΕΣΤΩΣ

• Παρ. 3 άρθρου 58 του Ν. 2676/99

• Εγκύκλιος: 15/99 (Κεφ. ΣΤ΄)

• Γεν. Έγγραφο: Ε33/11/11.2.00 (παρ. Γ)

ΙΣΧΥΟΝΚΑΘΕΣΤΩΣ

• Παρ. 2 άρθρου 31 του Ν. 2972/01

Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις:

α) Δεν λαμβάνονται αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, εκτός από το μέτρο της κατάσχεσης απαιτήσεων εις χείρας τρίτων, εφόσον το σύνολο των βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων οφειλών στα Ταμεία Είσπραξης και στις Ταμειακές Υπηρεσίες του ΙΚΑ, που προέρχονται από κύριες εισφορές υπέρ αυτού ή υπέρ τρίτων, δεν υπερβαίνουν τα εκατό (100) ευρώ.

β) Δεν ενεργείται βεβαίωση στα Ταμεία Είσπραξης Εσόδων και στις Ταμειακές Υπηρεσίες του ΙΚΑ τίτλων είσπραξης που αφορούν αυτοτελή πρόσθετα τέλη επιχειρήσεων, εφόσον το οφειλόμενο ποσό κατά οφειλέτη δεν υπερβαίνει τα είκοσι (20) ευρώ.

γ) Δεν αποδίδονται στους δικαιούχους χρηματικές απαιτήσεις κατά του ΙΚΑ, από αχρεωστήτως καταβληθείσες εισφορές, μέχρι του ποσού των πέντε (5) ευρώ.

Τα ανωτέρω αναγραφόμενα ποσά δύναται να αναπροσαρμόζονται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ύστερα από πρόταση του Δ.Σ. του ΙΚΑ.

Επισημαίνουμε ότι:

- πριν την επιβολή κατάσχεσης θα πρέπει να γνωστοποιείται στον οφειλέτη η υπάρχουσα οφειλή του προκειμένου να ρυθμίσει ή να εξοφλήσει αυτή.

- δεν θα στέλνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες ατομικές ειδοποιήσεις στους οφειλέτες για εξόφληση μικρών ποσών οφειλής (μέχρι 3 ευρώ από κύρια εισφορά), έστω και αν η χρονική περίοδος που ανάγεται αυτή είναι πρόσφατη.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄
ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΟΦΕΙΛΩΝ ΤΟΥ ΙΚΑ

ΠΡΟΪΣΧΥΟΝΚΑΘΕΣΤΩΣ

• Παρ. 1 & 2 του άρθρου 58 Ν. 2676/99.

• Εγκύκλιος: 15/99 (Κεφ. Ε΄).

• Γεν. Έγγραφα: Ε13/3/21.10.99 (Κεφ. Δ΄ ), Ε33/ 11/11.2.00 (Παρ. Α΄ & Β΄).

ΙΣΧΥΟΝΚΑΘΕΣΤΩΣ

• Παρ. 2 άρθρου 31 του Ν. 2972/01.

Διαγράφονται οι βεβαιωμένες στα Ταμεία Είσπραξης Εσόδων και στις Ταμειακές Υπηρεσίες του ΙΚΑ οφειλές που προέρχονται:

α) Από επιχειρήσεις και εργοδότες οικοδομικών και τεχνικών έργων, και αναφέρονται σε ασφαλιστικές εισφορές, πρόσθετα τέλη, πρόστιμα, επιβαρύνσεις και προσαυξήσεις εισφορών υπέρ αυτού, καθώς και υπέρ τρίτων, όταν το ποσό της κύριας οφειλής κατά οφειλέτη δεν υπερβαίνει τα πενήντα (50) ευρώ και δεν έχει επιτευχθεί η είσπραξή τους εντός δέκα ετών από τη λήξη του οικονομικού έτους στο οποίο βεβαιώθηκαν.

β) Από οποιαδήποτε αιτία υπέρ αυτού, όταν το ποσό της κύριας οφειλής κατά οφειλέτη δεν υπερβαίνει τα εκατό (100) ευρώ και δεν έχει επιτευχθεί η είσπραξή τους εντός δέκα ετών από τη λήξη του οικονομικού έτους στο οποίο βεβαιώθηκαν.

γ) Από οφειλέτες που απεβίωσαν χωρίς να αφήσουν οποιαδήποτε περιουσία και οι κληρονόμοι τους αποποιήθηκαν την επαχθείσα κληρονομιά ή το Δημόσιο ως κληρονόμος την αποδέχθηκε με το ευεργέτημα της απογραφής.

δ) Από οφειλέτες των οποίων εκποιήθηκαν αναγκαστικά, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.Δ. 356/1974, τα περιουσιακά τους στοιχεία και η επί δέκα έτη από τη βεβαίωση του χρέους επιδίωξη της είσπραξης των υπόλοιπων χρεών, παρά τη λήψη των ληφθέντων αναγκαστικών μέτρων, δεν απέδωσε.

Η διαγραφή σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις γίνεται με πράξεις του διευθυντή του Ταμείου Είσπραξης Εσόδων ΙΚΑ ή της οικείας μονάδας όπου ανήκει οργανικά η Ταμειακή Υπηρεσία.

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ

Οι Υπηρεσίες του ΙΚΑ μετά την λήξη κάθε έτους, θα πρέπει να ελέγχουν τις πινακίδες οφειλετών ή τους λογαριασμούς εργοδοτών μέσω του Η/Υ για την εξακρίβωση περιπτώσεων οφειλετών, που ανήκουν στις ανωτέρω κατηγορίες προκειμένου οι Δ/ντές των Ταμείων Είσπραξης Εσόδων ΙΚΑ ή Υποκ/των ΙΚΑ να εκδώσουν αποφάσεις διαγραφής οφειλών και να διαγράψουν τα σχετικά ποσά οφειλής.

Σε όλες τις περιπτώσεις, αλλά, ιδιαίτερα, για τις περιπτώσεις γ΄ και δ΄, λόγω της σοβαρότητας αυτών, θα πρέπει στην απόφαση διαγραφής κατάσταση, να αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία των οφειλετών (Επωνυμία/Ονοματεπώνυμο, ΑΓΜ , ποσό οφειλής), και αναλυτικά τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, που είχαν ληφθεί για την είσπραξη και διασφάλιση του χρέους (μηνύσεις, κατασχέσεις, πλειστηριασμοί, αιτήσεις ή αποφάσεις προσωπικής κράτησης) καθώς και τα αποτελέσματα αυτών, αφενός μεν για τον σχετικό έλεγχο από την Δ/νση Επιθεώρησης και αφετέρου για την πληρέστερη αιτιολογία των αποφάσεων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η΄
ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΕΚΧΩΡΗΣΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΙΚΑ

ΠΡΟΪΣΧΥΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ

Δεν υπήρχε διάταξη νόμου που να ορίζει ρητά τη διαδικασία κατάσχεσης εις χείρας του ΙΚΑ ως τρίτου και αναγγελίας εκχωρήσεων απαιτήσεων τρίτων κατ΄ αυτού. Η έλλειψη θεσμοθετημένης διαδικασίας είχε ως αποτέλεσμα οι απαιτήσεις ή οι εκχωρήσεις τρίτων να αναγγέλονται οπουδήποτε και το ΙΚΑ να καλείται να εκπληρώσει την ίδια οφειλή περισσότερες της μιας φορές, σε πρόσωπα που επικαλούνταν δικαίωμα από κατάσχεση ή εκχώρηση.

ΙΣΧΥΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ

Οι κοινοποιούμενες διατάξεις του άρθρου 21 του Ν. 2972/01, ορίζουν ότι: "Οι διατάξεις του άρθρου 95 του Ν. 2362/95 εφαρμόζονται ανάλογα και στις περιπτώσεις της κατάσχεσης εις χείρας του ΙΚΑ ως τρίτου και της αναγγελίας της εκχώρησης απαιτήσεων τρίτων κατά του ΙΚΑ.

Στις περιπτώσεις αυτές, το κατασχετήριο ή το εκχωρητήριο έγγραφο που προβλέπεται στο παραπάνω άρθρο κοινοποιείται προς τη Γενική Διεύθυνση Οικονομοτεχνικών Υπηρεσιών του ΙΚΑ."

Επισημαίνεται ότι, κατ΄ ανάλογη εφαρμογή των αναφερομένων στο άρθρο 95 του Ν. 2362/95 περί "Δημοσίου Λογιστικού", στην κατάσχεση εις χείρας του ΙΚΑ ως τρίτου πρέπει αναγκαίως να αναφέρεται σαφώς η ακριβής αιτία της οφειλής, το πρόσωπο του δικαιούχου της σχετικής απαίτησης με την ακριβή διεύθυνσή του και το ποσό αυτής.

Η κατάσχεση εις χείρας του ΙΚΑ ολοκληρώνεται μόνο από της χρονολογίας της έγκυρης κοινοποίησης του κατασχετηρίου ως ανωτέρω με δικαστικό επιμελητή.

Η ανωτέρω διαδικασία ισχύει και επί εκχώρησης απαίτησης κατά του ΙΚΑ. Για να μην καταστεί άκυρη η αναγγελία της ως άνω εκχώρησης πρέπει αυτή να καταχωρίζεται στο κάτω μέρος του νόμιμα συντεταγμένου πρωτοτύπου ή επικυρωμένου αντιγράφου του εκχωρητηρίου εγγράφου.

Η μη τήρηση των ανωτέρω διατάξεων συνεπάγεται την ακυρότητα της εις χείρας του ΙΚΑ κατάσχεσης ή της προς αυτό αναγγελίας εκχώρησης απαίτησης, λαμβανομένων υπόψη από τα δικαστήρια και αυτεπάγγελτα.

Σε περίπτωση ακύρωσης εις χείρας του κατάσχεσης, το ΙΚΑ δεν υποχρεούται σε καμία δήλωση.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ΄
ΕΠΙΛΟΓΗ ΦΟΡΕΑ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΟΥ ΑΣΦΑΛΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΣΤΟΝ ΟΓΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΙΚΑ.

Όπως σας είναι γνωστό, με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν. 2458/97 συστάθηκε στον ΟΓΑ Κλάδος Κύριας Σύνταξης Αγροτών με σκοπό την χορήγηση κύριας σύνταξης, ταυτόχρονα δε υπήχθησαν στον κλάδο ασθένειας σε είδος αυτού οι μεν ενεργά ασφαλισμένοι με καταβολή εισφορών, οι δε συνταξιούχοι του με παρακράτηση από την σύνταξή τους.

Με την διάταξη του άρθρου 40 παρ. 4 του κοινοποιούμενου νόμου ορίσθηκε ότι, οι διατάξεις του άρθρου 14 του Ν.Δ. 4277/62, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 17 του Ν. 1469/84 και το άρθρο 30 παρ. 2 του Ν. 1759/88, ισχύουν και στην περίπτωση που ο ένας από τους φορείς, στους οποίους υπάγεται ο ασφαλισμένος, είναι ο ΟΓΑ.

Κατόπιν αυτού, οι ενεργά ασφαλισμένοι ή οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ, οι οποίοι ασφαλίζονται και στο ΙΚΑ για τον κλάδο ασθένειας, καταλαμβάνονται από τις διατάξεις περί επιλογές φορέα ασθένειας και, επομένως, δύνανται να επιλέξουν τον φορέα που επιθυμούν.

Συγκεκριμένα, όσον αφορά είτε τους ενεργά ασφαλισμένους είτε τους συνταξιούχους του ΟΓΑ, όταν ασφαλίζονται και στο ΙΚΑ ως ενεργά ασφαλισμένοι και επιλέγουν τον ΟΓΑ ως φορέα ασθένειας, θα εξαιρεθούν μόνο από τον κλάδο σε είδος (και θα παραμείνουν για τον κλάδο σε χρήμα), αφού στον ΟΓΑ ασφαλίζονται μόνο για τον κλάδο σε είδος.

Τα ανωτέρω πρόσωπα (ενεργά ασφαλισμένοι ή συνταξιούχοι του ΟΓΑ), όταν ασφαλίζονται στο ΙΚΑ ως συνταξιούχοι και επιλέγουν τον ΟΓΑ ως φορέα ασθένειας, θα εξαιρεθούν πλήρως από το 4%, το οποίο παρακρατείται από την σύνταξή τους για τον κλάδο ασθένειας.

Κατά τα λοιπά εξακολουθούν να ισχύουν οι οδηγίες που έχουν δοθεί για την επιλογή φορέα ασθένειας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 14 του Ν.Δ. 4277/62, όπως ισχύει μετά τις τροποποιήσεις και συμπληρώσεις με τα άρθρα 17 του Ν. 1469/84 και 30 του Ν. 1759/88.

Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με το άρθρο 30 του Ν. 1759/88, η επιλογή του φορέα γίνεται ύστερα από αίτηση του δικαιούχου και μπορεί μεν να μεταβάλλεται, αλλά μόνο μετά την συμπλήρωση δύο (2) ετών από την προηγούμενη επιλογή.

Αφού δε σαφώς ορίζεται ότι η επιλογή γίνεται με αίτηση, η απόφαση για την εξαίρεση θα αφορά μελλοντικό διάστημα, δηλ. από την υποβολή της αίτησης και εντεύθεν.

Η διάρκεια της εξαίρεσης θα εκτείνεται μέχρι το τέλος του τρέχοντος (της υποβολής της αίτησης) έτους.

Όσον αφορά την διαδικασία, όταν επιλέγεται ο ΟΓΑ για τον κλάδο ασθένειας και ζητείται εξαίρεση από το ΙΚΑ, πρέπει να συνυποβάλλεται βεβαίωση του ΟΓΑ περί του ότι κατεβλήθησαν οι εισφορές κλάδου ασθένειας του προηγούμενου έτους.

Π.χ. εάν η αίτηση υπεβλήθει τον 1/2002, η εξαίρεση θα γίνει από την υποβολή της αίτησης και μέχρι 31/12/2002, αφού προσκομισθεί βεβαίωση του ΟΓΑ περί καταβολής των εισφορών κλάδου ασθένειας του έτους 2001.

Ανανέωση της εξαίρεσης για το επόμενο έτος (μέχρι 31/12/2003) θα είναι δυνατή από 1/1/2003 με την προσκόμιση βεβαίωσης του ΟΓΑ ότι κατεβλήθησαν οι εισφορές κλάδου ασθένειας 1/1/-31/12/2002.